Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ 33 Ο Ηράκλειτος δεν ίδρυσε «σχολή», 110 όπως ο Πλάτων την Ακαδημία, 111 ο Αρι- στοτέλης το Λύκειο. Η αξία, όμως, των σκέψεων του αποδεικνύεται εκ του γεγο- νότος ότι πλείστοι όσοι φιλοσοφούντες ανέκαθεν ανέτρεχαν σ' αυτές. Ενδεικτικά αναφέρονται ο Ίπασσος ο Μεταποντίνος, ο Αλκμαίων ο Κροτωνιάτης, ο Αντισθέ- νης ο Ρόδιος, ο Ηρακλείδης ο Ποντικός, ο Κλεάνθης 112 από την Άσσον της Τρωά- δος, ο Αρίστων, ο Ιππόβοτος, ο Έρμιππος, ο Νικομήδης, ο Διονύσιος ο Αλικαρα- νασσεύς, ο γραμματικός Διόδοτος, ο Δημήτριος εκ Μαγνησίας, ο Αινισίδημος ο Αλεξανδρεύς, κ.λπ . 113 Φέρεται ως μελαγχολική φυσιογνωμία 114 / 115 πράγμα που αναδύεται εν τίνι μέ- τρω και από τα ίδια τα «κείμενα» του. Είχε χαρακτηρισθεί και ως «οχλολοίδω- ρος», 116 ενόψει της περιφρόνησης του προς τους συμπατριώτες του 117 και «κοκ- κυστής» 118 , (όποιος κρώζει ως κούκος). Μάλλον δεν ταξίδεψε εκτός Εφέσου. 119 Στα πλαίσια αυτά παρέμεινε ελεύθερος από κάθε πολιτική, κοινωνική ή θρησκευτική 110.  Βλ. Γ. Γεωργακόπουλου «Ηράκλειτος...», σελ. 47. Ο Ηράκλειτος δεν είχε σκοπό τη συστημα- τική διατύπωση των απόψεων του σημειώνει ο Θ. Κεσσίδης «Από τον μύθο...», σελ. 246. 111.  Οι οποίοι και τον κατέκριναν τόσο για τη σκέψη του όσο και για τη γλώσσα του, βλ. σχετικά Κ. Αξελού «Ο Ηράκλειτος...», σελ. 76 και Ν. Δενδρινού «Κήρυγμα...», σελ. 21. 112.  Ο οποίος συνέγραψε ένα υπόμνημα για τον Ηράκλειτο σε 4 βιβλία, τα ίχνη των οποίων έχουν χαθεί αλλά οι διασωθείσες ενότητες του έργου «Ύμνος εις τον Δία», περιέχουν λε- πτομερείς επαναλήψεις φράσεων και ρητορικών σχημάτων του Ηράκλειτου, βλ. σχετικά C. Khan «Η τέχνη και η σκέψη...», σελ. 27. 113.  Βλ. περισσότερα Χ. Λαμπρίδη «Ηράκλειτος», σελ. 17-18 και Ε. Ρούσσου «Ηράκλειτος», σελ. 29. 114.  Σύμφωνα με τον Θεόφραστο, όπως το περιγράφει ο Διογένης Λαέρτιος IX 4. βλ. και Σ. Καμα- λάκη «Ηράκλειτος», σελ. 30. Βλ. σχετικά και G.S Kirk, J.E. Raven, M. Schofield «Οι προσωκρα- τικοί...», σελ. 192 επόμ. για το ότι ο Θεόφραστος με τον όρο» μελαγχολία» εννοούσε την πα- ρορμητικότητα. Βλ., επίσης, Α. Ζούμπου «Παρατηρήσεις επί του χαρακτηρισμού του Ηρα- κλείτου ως σκοτεινού», ΠΛΑΤΩΝ, τεύχος Α, 1956, τυπογραφείο Α. Σιδέρη , σελ. 93, ο οποίος θεωρεί ως μη ανταποκρινόμενο -τον χαρακτηρισμό- σε αντικειμενικά δεδομένα. Βλ. ακό- μη F. Nietzsche «Η φιλοσοφία στα χρόνια...», σελ. 50. Τέλος, βλ. Σταύρου Μπαλογιάννη «Ηρά- κλειτος ο Εφέσιος από την δίνην της μελαγχολίας εις την αρμονίαν του Λόγου», ikee.lib.auth. gr/record/263333/files/Ηράκλειτος 115.  Ίσως διότι «άλλά τώ καλώ λύπη πρόσεστιν», (μα την αλήθεια τη συνοδεύει κάποια λύπη), Ευριπίδη «Εκάβη» 380-381. Συνεπώς, καταγράφοντας αλήθειες ο Ηράκλειτος προσέλαβε τον χαρακτηρισμό του μελαγχολικού. 116.  Βλ. Κ. Παπαλεξάνδρου «Συνοπτική...», σελ. 45. Αλλά και «υπερόπτης», «κοκκυστής», «αινι- κτικός», «σκοτεινός», βλ. σχετικά και Ε. Ρούσσου «Ηράκλειτος», σελ. 28. To βέβαιον είναι ότι «δημολοίδορος» δεν υπήρξε, όπως επισημαίνει ο Τ. Κουφόπουλος «Ο Σκοτεινός», σελ. 179. 117.  Λόγω της διάστασης του με το περιβάλλον, η οποία έφτασε στο οξύτερο σημείο της με την αναίτια εξορία του φίλου του Ερμόδωρου, βλ. σχετικά και Τ. Κουφόπουλου «Ο Σκοτεινός», σελ. xxxi και Θ. Κεσσίδη «Ηράκλειτος», σελ. 39 επόμ. 118.  Βλ. Γ. Γεωργακόπουλου «Ηράκλειτος...», σελ. 53. 119.  Βλ. Κ. Αξελού «Ο Ηράκλειτος....», σελ. 25 και Γ. Γεωργακόπουλου «Ηράκλειτος...», σελ. 46.