ΙΑΤΡΙΚΗ, ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

78 Παραβιάσεις του ιατρικού απορρήτου ιδίως μέσω διαδικτύου σχετική με θέματα υγείας, όχι μόνο το αν κανείς πάσχει από κάποια νόσο ή τι θεραπεία λαμβάνει, αλλά και το αν δεν πάσχει ή ακόμη και το ότι απλώς επισκέφθηκε τον ιατρό. Βεβαίως ο ιατρός δεν πράττει άδικα όχι μόνο όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της άμυνας και της κατάστασης ανάγκης αλλά και όταν ανακοινώνει την απόρρητη πλη- ροφορία σε εκπλήρωση καθήκοντος του (λ.χ. ανακοινώνει την αιτία θανάτου κάποιου στην αρμόδια ληξιαρχική αρχή ή την επιδημική ή μολυσματική νόσο στην αρμόδια δη- μόσια αρχή), ούτε όταν με την ανακοίνωση στην αρμόδια αρχή πρόκειται να προληφθεί η τέλεση κακουργήματος (232 ΠΚ) ή όταν πρόκειται να διαφυλαχθεί υπέρτερο συμφέ- ρον (η υγεία, η οικογενειακή σχέση ή η ελευθερία με την αποφυγή μιας καταδίκης). 2. Πολύ πιο σημαντική και βαρύτερη είναι πάντως η παραβίαση των ιατρικών απορρή- των, η οποία γίνεται μέσω της παραβίασης των προσωπικών δεδομένων, καλυπτόμε- νη από τον σχετικό νόμο για την προστασία προσωπικών δεδομένων (ν. 2472/1997). Τα πράγματα εδώ είναι πιο περίπλοκα καθώς δεν πρόκειται για απλή φανέρωση ενός ιατρικού απορρήτου αλλά για παραβίαση των προσωπικών δεδομένων των ασθενών είτε από τους ιατρούς είτε και από τρίτους. Πρόκειται για παραβίαση του δικαιώματος στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό, με την έννοια ότι οι πολίτες θα πρέπει να γνωρί- ζουν ποιος και τι ξέρει γι’ αυτούς και για κάθε τι που αφορά την υγεία τους. Η αξιό- ποινη λοιπόν πράξη της παραβίασης των προσωπικών δεδομένων προσδιορίζεται από δύο βασικές έννοιες: την έννοια των προσωπικών δεδομένων και την έννοια του αρχεί- ου των δεδομένων αυτών. Μάλιστα η βαρύτητα της αξιόποινης πράξης είναι συνάρτη- ση του είδους των απορρήτων, αν η παραβίαση δηλαδή αφορά απλά ή ευαίσθητα προ- σωπικά δεδομένα. Σημειωτέον δε ότι όλα τα θέματα που αφορούν την υγεία κάποιου προσώπου ανήκουν στον χώρο των ευαίσθητων δεδομένων. Ι. Ο όρος «δεδομένα υγείας» αντικατέστησε στο άρθρο 7Α παρ. 1 του Ν. 2472/1997 τον όρο «ιατρικά δεδομένα» με σκοπό να αποκτήσει ευρύτερο περιεχόμενο. Το πρώ- το λοιπόν ερώτημα είναι ποια δεδομένα εντάσσονται εδώ. Κατ’ αρχήν στα δεδομένα υγείας εντάσσεται κάθε πληροφορία που ανάγεται τόσο στη βιολογική όσο και στην ψυχική κατάσταση υγείας ενός ανθρώπου (π.χ. η οροθετικότητα, η όποια ανικανότη- τα, η αναπηρία, οποιαδήποτε ψυχική νόσος). Πέραν αυτού όμως ο όρος «υγεία» περι- λαμβάνει εκτός από το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς και κάθε άλλη πληροφορία, η οποία αφορά γενικότερα την υγεία του και επηρεάζει την κατάστασή της, όπως π.χ. η περίπτωση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, της λήψης φαρμάκων ή άλλων σκευα- σμάτων κ.λπ ., και η οποία δεν σχετίζεται άμεσα με ιατρικές πράξεις ή με ιατρική φρο- ντίδα. Στα δεδομένα υγείας εμπίπτουν ακόμα και τα γενετικά δεδομένα, στο μέτρο που αποκαλύπτουν πληροφορίες σχετικά με την υγεία ή την προδιάθεση για ασθένεια. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται 1 η γενετική πληροφορία είναι μοναδική, ενώ από τις γενετικές αναλύσεις προκύπτει μια εικόνα του προσώπου που δεν αφορά μόνο το παρόν αλλά ταυτόχρονα το παρελθόν και το μέλλον του, καθώς μπορεί να αποκαλύ- ψει π.χ. την προδιάθεση κάποιου για ανάπτυξη συγκεκριμένων ασθενειών. Επιπλέον η πληροφορία που προκύπτει από τις σχετικές αναλύσεις δεν αφορά μόνο το άτομο, από το οποίο λαμβάνεται το γενετικό υλικό, αλλά και τους συγγενείς του που βρίσκο- νται στην ίδια γενετική γραμμή. Τέλος, τα δεδομένα που τηρούνται στα αρχεία των δω- ρητών και ληπτών των ανθρωπίνων ιστών και οργάνων εμπίπτουν και αυτά στα ευαί- σθητα προσωπικά δεδομένα, ενώ αντιθέτως δεν εμπίπτουν σε αυτά αρχεία διαφόρων 1. ΑΠΔΠΧ 15/2001.