ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΑΠ. ΜΑΝΘΟΣ 125 11. Αγωγή προσβολής ζωτικού χώρου 5. Λοιπά δικονομικά ζητήματα Ηαγωγή λόγωπροσβολής του ζωτικού χώρου εγείρει και τα ακόλουθα δικονομικά ζητήματα: α. Δικαιοδοσία και αρμοδιότητα Αρμόδια να εκδικάσουν τις διαφορές που προκύπτουν μεταξύ ιδιωτών από την προσβολή του ζωτικού χώρου είναι τα πολιτικά δικαστήρια, έστω και αν ο προσβάλλων ενεργεί δυνά- μει διοικητικής άδειας 59 . Εφόσον η επίμαχη πράξη ή παράλειψη προέρχεται από όργανο της Διοίκησης στο πλαίσιο των κυριαρχικών του αρμοδιοτήτων (π.χ. στο πλαίσιο της έγκρισης και ελέγχου της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων ενός έργου), η αντίστοιχη διαφορά ει- σάγεται ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων σύμφωνα με τις ΕισΝΑΚ 105-106 60 · εκτός πά- λι αν ζητείται μόνο άρση της προσβολής και παράλειψή της στο μέλλον, οπότε αρμόδια είναι τα πολιτικά δικαστήρια 61 . Αν τέλος η προσβολή προκαλείται από υλική ενέργεια διοικητικού οργάνου που στερείται νόμιμου ερείσματος, αρμόδια είναι τα πολιτικά δικαστήρια 62 . Για την καθ’ ύλη και κατά τόπο αρμοδιότητα ισχύουν οι γενικοί κανόνες με τις εξής ειδικότε- ρες επισημάνσεις: (α) Ειδικώς η εκδίκαση των διαφορών από παρεμπόδιση της χρήσης οδού ή μονοπατιού και ρέοντος ύδατος υπάγεται στην εξαιρετική αρμοδιότητα του Ειρηνοδικείου και όχι του Πολυμελούς Πρωτοδικείου (ΚΠολΔ 15 αρ. 5 και 6) 63 . (β) Αρμόδιο κατά τόπο δικαστήριο είναι είτε εκείνο του τόπου της γενικής δωσιδικίας (κα- τοικίας) του εναγομένου είτε εκείνο του τόπου όπου κείται το κοινόχρηστο πράγμα (ανάλο- γη εφαρμογή της ΚΠολΔ 29 § 1) 64 . β. Νομιμοποίηση και έννομο συμφέρον του ενάγοντος Ο ενάγων πρέπει να επικαλείται στην αγωγή του κατά του εναγομένου, ήτοι εκείνου που επενέβη βλαπτικά στο περιβάλλον 65 , ότι βρίσκεται σε τοπική σχέση με το περιβαλλοντικό 59. Καράκωστας , Το δίκαιο της προσωπικότητας, 160. 60. Βλ. σχετικώς Καράκωστα , Περιβάλλον & Δίκαιο, 129-130, 304-305. 61. ΠΠρΑθ 3872/2006 ΤΝΠ ΔΣΑ. Πρβλ. και ΜΠρΘηβ 689/2004 Δ 2005, 745: Ασφαλιστικά μέτρα κατά δήμου που παραλείπει να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την αποτροπή της ρύπανσης του φυσικού περιβάλλοντος. 62. ΜΠρΧαλκ 1133/2008 ΧρΙΔ 2011, 21. 63. Βλ. και ΕφΛαρ 179/2001 Δικογραφία 2001, 255· ΕφΑθ 2554/1997 ΤΝΠ ΔΣΑ· ΕιρΆρτ 6/2008 ΑρχΝ 2009, 695. Βλ. όμως και ΕιρΚαλλιθ 43/2001 ΑρχΝ 2004, 110, η οποία δέχεται την ανάλογη εφαρμογή της ΚΠολΔ 15 αρ. 6 ή την τελολογική διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της και στις περιπτώσεις παρεμπόδισης της χρήσης και άλλων κοινοχρήστων πραγμάτων, όπως π.χ. της θάλασσας και της παραλίας· κριτική στην παραπάνω άπο- ψη βλ. σε Καράκωστα , Το δίκαιο της προσωπικότητας, 198. 64. MΠρBόλ 1097/229/1989 NοB 1990, 308· Καράκωστας , Το δίκαιο της προσωπικότητας, 166. 65. Π.χ. κατά του κυρίου και αναδόχου έργου, οι οποίοι παραβιάζουν τους περιβαλλοντικούς όρους (έτσι στην ΜΠρΡεθ 186/2004 ΤΝΠ ΔΣΑ)· ή κατά της Αρχής και του αντισυμβαλλομένου της, διότι η πρώτη δεν ελέγχει ως οφείλει το νόμιμο των δραστηριοτήτων του δεύτερου, που έχουν ως αποτέλεσμα την προσβο- λή του περιβάλλοντος (βλ. και ΑΠ 388/2016 ΤΝΠ ΔΣΑ)· ή κατά του εκμισθωτή δώματος για την τοποθέτη- ση κεραίας κινητής τηλεφωνίας και κατά της μισθώτριας εταιρίας τηλεπικοινωνιών ( ΜΠρΘεσ 19938/2006 Αρμ 2006, 1076) κ.ά.