ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

10 ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ πρόσωπο η προσωπικότητα του οποίου είναι άξια προστασίας 42 , όχι μόνο σε ατομικό αλλά και σε συλλογικό και συμμετοχικό επίπεδο 43 . Αντίστοιχα, η έννομη θέση του εργοδότη ευρίσκει τη συνταγματική κατοχύ- ρωσή της στην προστασία της επαγγελματικής ελευθερίας (άρθρο 5 § 1 Σ), η οποία αποτελεί ειδικότερη εκδήλωση της προσωπικότητας, καθώς επίσης και στην προστασία της ιδιοκτησίας (άρθρο 17 § 1 Σ), όπως επίσης και στο δικαί- ωμα του ασύλου της επιχείρησης (άρθρο 9 § 1 Σ) 44 . Η επαγγελματική ελευθε- ρία συνδέεται με την επιχειρηματική ελευθερία (άρθρο 5 § 1 Σ), η έννοια της οποίας εκτείνεται από την ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία έως το κλείσιμο της επιχείρησης 45 . Επίσης, η επιχειρηματική ελευθερία περιλαμβάνει και την ελευθερία του εργοδότη - επιχειρηματία για την οργάνωση της επιχείρησής του και την παραγωγή εργασιακού αποτελέσματος με καταρχήν ελεύθερη επι- λογή μεθόδου παραγωγικής διαδικασίας και συνεργατών που συμπεριλαμβά- νει την ελεύθερη (καταρχήν) πρόσληψη αλλά και απόλυση του προσωπικού 46 . Μάλιστα, στο πλαίσιο του θεσμικού δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία συναρτάται με την κοινωνική οικονομία της αγοράς (άρθρο 3 § 3 εδ. β’ ΣΕΕ) στη θεμελιακή βάση μιας ανοιχτής οικονομίας της αγοράς με ελεύθερο αντα- γωνισμό (άρθρα 119 § 1 ΣΛΕΕ και 120 ΣΛΕΕ), η επιχειρηματική ελευθερία απο- τελεί πυλώνα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, καθότι αποτελεί γενική αρχή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ελευθερία αυτή κατοχυρώνε- ται πανηγυρικά στο άρθρο 16 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων 47 . Μά- λιστα, η επιχειρηματική ελευθερία ενισχύεται από τις θεμελιώδεις κοινοτικές ελευθερίες διακίνησης κεφαλαίων, υπηρεσιών και προσώπων 48 . 42. Για το pro ante του Συντάγματος του 1975 καθεστώς του Εργατικού Δικαίου και την πε- ριθωριακή αντιμετώπισή του από τα προγενέστερα συντάγματα βλ. εμπεριστατωμέ- να Μήτσου , Οι συνταγματικές βάσεις του εργατικού δικαίου, ΕΕργΔ 1982, 193 επ., 195 επ. Επίσης βλ. Μούργκο , Η προστασία της προσωπικότητος ιδία κατά το εργατικόν δί- καιον, ΕΕργΔ 1972, 193 επ., όπου εκτίθενται περιπτώσεις προστασίας της προσωπικό- τητας του μισθωτού, με αναγωγή κυρίως στις διατάξεις των άρθρων 281, 288 ΑΚ αλλά και 57 ΑΚ. Για τους δισταγμούς στη νομολογία κατά την προστασία της προσωπικότη- τας προ του Συντάγματος του 1975 βλ. Κεράνη , Η προστασία της προσωπικότητας του μισθωτού, σ. 37 επ. 43. Συγκρ. Κεράνη , ό.π., σ. 56 επ., 57. Για τη συσχέτιση συνδικαλιστικής ελευθερίας και δικαιώματος προσωπικότητας των εργαζομένων βλ. Βάη , Η συνταγματική θεμελίωση του εργατικού αγώνα, ΕΕργΔ 1982, 809 επ., 825. Καρδαράς , Η ρύθμιση των όρων ερ- γασίας στο επίπεδο της εκμετάλλευσης κατά τον περί συμμετοχής N 1767/1988 και μετά από την επίδραση του περί συλλογικών συμβάσεων εργασίας N 1876/1990, σ. 14 επ. 44. Δαγτόγλου , Συνταγματικό Δίκαιο Ατομικά Δικαιώματα, § 514 επ. 45. Ληξουριώτης , Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις, 5 η έκδ., σ. 20. 46. Ολ ΑΠ 4/1998 (ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ). 47. Βλ. ιδίως, αποφάσεις Nold κατά Επιτροπής (4/73, EU C 1974:51, σκ. 13 και 14), Hauer (44/79, EU C 1979 290, σκ. 15, 16 και 32), ABNA κ.λπ . (C-453/03, C-11/04, C-12/04 και C-194/04, EU C 2005 741, σκ. 87) και Deutsches Weintor (C-544/10, EU C 2012 526, σκ. 54). 48. Σύγκρ. Κρητικό σε Χριστιανό, Συνθήκη ΕΕ & ΣΛΕΕ, άρθρο 3 σ. 11 επ.