ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

12 ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ στοιχίζονται με τις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας 53 . Ο καθένας είναι ανεκτίμητος, μη συγκρίσιμος με κανέναν άλλον. Στη βάση αυτή θεμελιώνεται η δημοκρατική αρχή και η ισοδυναμία των ψήφων. Η προστασία της αξίας του ανθρώπου έχει αναχθεί σε ανώτατο αξίωμα του συνταγματικού δικαίου, απο- τελώντας θεμελιώδη αρχή καθολικής αποδοχής στις συνταγματικές τάξεις των δημοκρατικών χωρών, κοινή συνισταμένη όλων των ατομικών δικαιωμάτων 54 , αλλά και κατευθυντήριο κριτήριο προσδιορισμού της έννοιας της προσωπικό- τητας, ως συνόλου αστάθμητων παραγόντων που την απαρτίζουν 55 . Εύστοχα χαρακτηρίζεται η αρχή της αξίας του ανθρώπου ως διάταξη - μήτρα, η οποία γεννά τα συνταγματικού επιπέδου ατομικά δικαιώματα 56 . Καθένας είναι ένα ον με αυθύπαρκτη αξία, η οποία απορρέει από τη διαφορετικότητα που πα- ράγεται από τη χριστιανική διδαχή της δημιουργίας του ανθρώπου κατ’ εικό- να και καθ’ ομοίωση και από την κοινωνικότητα της αριστοτελικής διδασκα- λίας 57 . Η αξία του ανθρώπου αποτελεί τον κοινό, γενέθλιο τόπο στον οποίον συγκεντρώνονται τα δικαιώματα της δημοκρατικής έννομης τάξης συναρτώ- μενα με τις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας 58 . Η ελευθερία και η ισότη- τα, όχι με την έννοια της απόλυτης εξίσωσης, αλλά της ισονομίας 59 είναι δύο συνισταμένες που πρέπει να συναντώνται προκειμένου να επιτευχθεί ουσια- στική διασφάλιση της ευνομίας 60 , διότι η ανισότητα υπονομεύει την ελευθερία. Εξισώνοντας ο νόμος τους κοινωνικά άνισους επιτυγχάνει την ελευθερία προς όλους 61 . Η αξία του ανθρώπου είναι έννοια ευρύτερη από την αξιοπρέπεια του ανθρώπου , δηλ. την οφειλόμενη τιμή και αξία στον άνθρωπο ως αυτοπροσδι- οριζόμενο και κοινωνικό όν 62 . Η αξιοπρέπεια περικλείει εννοιολογικά τόσο την 53. Αντωνίου , Ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου ως αρχή και δικαίωμα στο Σύνταγμα του 1975, σ. 75 επ. 54. ΑΠ 40/1998 ΝοΒ 47, 752 επ., με σημείωση Καράκωστα, σ. 754 επ. Κασιμάτης , Η απόφα- ση 40/1998 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου - Οι βάσεις εφαρμογής της αρχής σεβα- σμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου και της εγγύησης της ιδιοκτησίας, ΝοΒ 1999, 705 επ., 707. Αντωνίου , ό.π., σ. 85 επ. Λεβέντης , Τα κοινωνικά δικαιώματα του πολίτη, ΤοΣ 1976, 121 επ., 132 55. Καράκωστας , Το δίκαιο της προσωπικότητας, σ. 35. Φουντεδάκη , Φυσικό Πρόσωπο και προσωπικότητα στον Αστικό Κώδικα, σ. 133 επ. 56. Αντωνίου , ό.π. σ. 96 και υποσημ. 288. 57. Τσιλιώτης , Το θεμελιώδες δικαίωμα στην διαφορετικότητα με έμφαση στην θρησκευ- τική ετερότητα - Το παράδειγμα της «ισλαμικής μαντίλας», ΔτΑ 2009, 333 επ., 334 επ. 58. Αντωνίου , ό.π. σ. 74 επ. 59. Δαγτόγλου , ό.π., § 1359. 60. Δαγτόγλου , ό.π., § 1344. 61. Καζάκος , Συλλογικό Εργατικό Δίκαιο..., ό.π., σ. 44 επ. 62. Κασιμάτης , Νέες μορφές παρέμβασης στο σύστημα οικονομικής παραγωγής, σε Οι συ- νταγματικές ελευθερίες στην πράξη, σ. 229 επ., 233 επ. Ο ίδιος , ό.π., ΝοΒ 1999, 705 επ., Παπαδημητρίου , Η συνταγματική προστασία της προσωπικότητας των εργαζομέ- νων, σε Σύνταγμα και εργασιακές σχέσεις, σ. 99 επ., 103 επ. Καράκωστας , ό.π., σ. 34. Συγκρ. Ορφανίδη , Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου είναι απαραβίαστη, Ποιου ανθρώπου; Το περιεχόμενο της διάταξης από άποψη εργατικού δικαίου, ΕΕργΔ 2012, 1475 επ. όπου