ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

Σύνταγμα και Εργατικό Δίκαιο 17 ρητά (άρθρο 25 § 1 α Σ) 86 , αν και η θεωρία και νομολογία στο παρελθόν θεω- ρούσε ότι η αρχή προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 5 § 1, 17 § 1, 25 § 2 και 4, 106 § 2, 16, 21, 22, 23 και 24 Σ, μέσω των οποίων διευκολύνεται η κα- τανόησή της 87 . Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου αποτελεί την αφετηρία και την κατάληξη της συνολικής έννομης τάξης και των οργανωτικών κανόνων του κράτους 88 . Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου ενδυναμώνεται μέσα από την θεμε- λιώδη για την κοινωνική οργάνωση του κράτους αρχή, του κοινωνικού κρά- τους και συνδέεται λειτουργικά με αυτήν προσλαμβάνοντας κοινωνικό προ- σανατολισμό 89 . Η κοινωνία αλληλεγγύης 90 , την οποία στοχεύει να πραγματώσει η αρχή του κοινωνικού κράτους , βασίζεται στην πληροφόρηση και στην ανάπτυξη αλλη- λέγγυας δράσης . Το κοινωνικό κράτος ως στοιχείο του κοινωνικού κράτους δι- καίου οφείλει να υπηρετεί την κοινωνική ασφάλεια, δηλ. τη μέριμνα της πολι- τείας για ικανοποίηση βασικών αναγκών του ανθρώπου 91 . Το κράτος επιλέγει τα μέσα για την υλοποίηση της αρχής 92 . Από την ίδια την έννοια του κράτους δικαίου αλλά και από την ουσία των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, τα οποία, ως έκφραση της γενικότερης ελευθερίας του ατόμου, δεν πρέπει να πε- ριορίζονται από την κρατική εξουσία, σε τέτοιο βαθμό ώστε να θίγεται ο πυρή- νας του δικαιώματος 93 , ούτε περισσότερο από όσο είναι αναγκαίο για την προ- στασία των δημόσιων συμφερόντων, απορρέει η αρχή της αναλογικότητας 94 . 86. Βενιζέλος , Το Αναθεωρητικό Κεκτημένο Το συνταγματικό φαινόμενο στον 21 ο αιώνα και η εισφορά της αναθεώρησης του 2001, σ. 133 επ. Κοντιάδης , Ο νέος συνταγματι- σμός και τα θεμελιώδη δικαιώματα μετά την αναθεώρηση του 2001, σ. 449 επ. Βου- τσάκης , Η αρχή του κράτους δικαίου και οι νέες διατάξεις περί ατομικών και κοινωνι- κών δικαιωμάτων, ΝοΒ 2002, 7 επ. Στη Γερμανία η αρχή ισχύει ρητά, Adomeit/Hanau , Arbeitsrecht, § 107. 87. Για την έννοια του κοινωνικού κράτους βλ. Βενιζέλο , ό.π., σ. 131 επ., 133 επ. 88. Αντωνίου , ό.π. σ. 74 επ. 89. Αντωνίου , ό.π. σ. 75, υποσημ. 194. 90. Τραυλός - Τζανετάτος , Εργατικό Δίκαιο και βιομηχανική κοινωνία, σ. 100 επ. Παπανικο- λάου , Περί των ορίων της προστατευτικής παρεμβάσεως του δικαστή στη σύμβαση, σ. 22, 65. Μήτκας , Η αλληλεγγύη ως θεμελιώδες δικαίωμα, σ. 128 επ. 91. Μάνεσης , Οι κύριες συνιστώσες του Συντάγματος του 1975, ό.π., σ. 537, ο οποίος μά- λιστα επισημαίνει τη χρήση του όρου κράτος προνοίας ως καταλληλότερο, αντί του επι- κρατήσαντος όρου κοινωνικό κράτος. Σε κάθε περίπτωση η κοινωνική πρόνοια αποτε- λεί στοιχείο του κοινωνικού κράτους, το οποίο μπορεί να χρηματοδοτηθεί σε συνθήκες ανάπτυξης της οικονομίας. 92. BVerfGE 22, 180, 204. Grawert , Κοινωνικό κράτος και κοινωνικά δικαιώματα, σ. 11, η αρχή του κοινωνικού κράτους υποχρεώνει το Κράτος να φροντίζει για μια δίκαιη εξίσω- ση των κοινωνικών αντιθέσεων και μ’ αυτόν τον τρόπο να μεριμνά τελικά για μια δίκαιη κοινωνική διάρθρωση . 93. Συγκρ. Μάνεση , Οι κύριες συνιστώσες του Συντάγματος του 1975, ό.π., σ. 547 επ., 560. 94. ΑΠ 76/2016 (ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ).