ΔΙΚΑΙΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

6 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ - ΑΡΘΡΑ 1, 4 5. Συνεπώς, για να είναι νόμιμη η φορολογία ενός ποσού ως εισοδήματος, απαιτείται να αναφέρεται ρητώς στον (τυπικό) νόμο το ποσό αυτό είτε ειδικώς είτε κατά γενι- κή κατηγορία, στην οποία να δύναται, ερμηνευτικώς, να υπαχθεί. Εάν προσδιορίζεται ειδικώς, θα πρέπει περαιτέρω να εξετάζεται αν το ποσό αυτό συνιστά αύξηση της καθαρής θέσεως της περιουσίας του υποκειμένου στη φορολο- γία: Αν συνιστά τέτοια, είναι νόμιμη η φορολογία του. Αν όχι, τότε η σχετική ρύθμιση είναι αντίθετη στην αρχή της νομιμότητος του φόρου (άρθρο 78 παρ. 1 του Συντ.). Αν προσδιορίζεται όχι ειδικώς, αλλά κατά γενική κατηγορία, εξετάζεται αν πληροί τις προϋποθέσεις που δέχεται η νομολογία ότι πρέπει να συντρέχουν για τον χα- ρακτηρισμό του ποσού ως εισοδήματος (περιοδικότητα, διαρκώς εκμεταλλευόμε- νη πηγή, αντάλλαγμα προσωπικής εργασίας ή καρπός περιουσιακού στοιχείου του φορολογουμένου 3 ). Αν διαπιστωθεί ότι ελλείπουν τα χαρακτηριστικά αυτά, τότε το ερευνώμενο ποσό δεν αποτελεί εισόδημα και δεν είναι νόμιμη η επ' αυτού φορολο- γία 4 . Πρέπει πάντως να εξετάζεται και στην περίπτωση αυτή, αν, παρά το γεγονός ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που δέχεται η νομολογία ως αναγκαίως συντρέχουσες για το χαρακτηρισμό ενός ποσού ως εισοδήματος, έχει ορισθεί στο νόμο ότι εισόδη- μα συνιστά κάθε προσαύξηση περιουσίας, η οποία δεν δικαιολογείται από τον φο- ρολογούμενο, οπότε στην περίπτωση αυτή, το ερευνώμενο ποσό συνιστά, υπαγόμε- νο στην ειδική αυτή διάταξη, εισόδημα και φορολογείται 5 . Πρέπει επίσης να εξετάζεται αν το ποσό, του οποίου ο χαρακτηρισμός ως εισοδή- ματος ερευνάται, τυποποιείται στο νόμο ειδικώς ως εισόδημα, οπότε ακόμη και αν ελλείπουν τα νομολογιακώς διαπλασθέντα χαρακτηριστικά του εισοδήματος, αυτό συνιστά εισόδημα και φορολογείται 6 . Τέτοια περίπτωση συνιστά, υπό τον ΚΦΕ, το κέρδος ή η ωφέλεια από μεταβίβαση εται- ρικών κερδών (άρθρο 13 παρ. 1 περ. α΄ υποπ. αα΄ ΚΦΕ), το κέρδος από μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη και από την πώληση ακινήτων (άρθρο 28 παρ. 2 ΚΦΕ) και, υπό τον ν.ΚΦΕ, το κέρδος από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας (άρθρο 41 ν.ΚΦΕ) και το κέρδος από μεταβίβαση τίτλων (άρθρο 42 ν.ΚΦΕ). Είναι αυτονόητο ότι και στις περιπτώσεις αυτές (πρέπει να) εξετάζεται αν από τις ορι- ζόμενες πράξεις επήλθε αύξηση της καθαρής θέσεως του υποκειμένου στο φόρο, αφού άλλωστε, ο νόμος αναφέρεται ρητά σε « κέρδος » ή « ωφέλεια » , προϋπόθεση που, κατά τα προεκτεθέντα θα ήταν ερευνητέα, ακόμη και αν δεν την όριζε ρητώς ο νόμος 7 . 3. ΣτΕ 3872/2013 κ.ά ό.π. 4. ΣτΕ 3872/2013. 5. ΣτΕ 884/2016 7μ. 6. Γ. Μέντης , Το εισόδημα ως αντικείμενο αυτοτελούς φορολογίας, ΘΠΔΔ 2017, 740 επ. 7. Πρβλ. ΣτΕ 1896/2016, 2080/2017.