ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΕΓΛΗΜΑΤΟΣ

IX ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ενώ η παγκοσμιοποίηση κυριαρχεί πια σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής (οικονομία, παιδεία κ.ά.), όπως εξάλλου και στην οργάνωση των εγκληματικών ομάδων, στην κοινωνία αναπτύσσονται ολοένα και περισσότερες εστίες “άσκη- σης” πολιτικής “κοινοτικού” χαρακτήρα για την αντιμετώπιση των κοινωνι- κών προβλημάτων, οι οποίες υποστηρίζονται έντονα από το κράτος. Ένα κρά- τος όμως που παραχωρεί όλο και περισσότερες αρμοδιότητες σε υπερεθνικούς οργανισμούς, ένα κράτος “αποκενωμένο” (hollowed out) από τις παραδοσιακές αρμοδιότητες και ευθύνες του, τις οποίες διοχετεύει είτε προς τα πάνω (ΕΕ), είτε προς τα κάτω (αυτοδιοίκηση), ή προς τα έξω (την αγορά και την “κοινωνία πο- λιτών”). Ταυτόχρονα μειώνεται η σημασία συνολικών θεωρήσεων για τον σχε- διασμό δημόσιας πολιτικής, οι οποίες δίνουν τη θέση τους σε προσεγγίσεις μέ- σου βεληνεκούς. Γι’ αυτό βλέπουμε να υπερτερεί σταδιακά ο ρόλος της κοινότητας, ως κοινω- νικού σχηματισμού, σε σχέση με της κοινωνίας. Η τάση είναι εμφανής και στην αντεγκληματική πολιτική τις δύο τελευταίες δεκαετίες με τη διάδοση κοινο- τικών μορφών πρόληψης, όπως η “κοινοτική αστυνόμευση” (Community Policing), τα “τοπικά προγράμματα επιτήρησης/επαγρύπνησης” (Neighborhood Watch Programs), τα τοπικά συμβούλια πρόληψης εγκληματικότητας κ.ά. Τα προβλήματα εντοπίζονται, με άλλα λόγια, στο άμεσο κοινωνικό περιβάλλον των ατόμων και συνδέονται με κοινοτικά προγράμματα αντεγκληματικής πο- λιτικής με στόχο την ενεργοποίηση των πολιτών. Παράλληλα εφαρμόζεται επι- λεκτικά ένας αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του αστικού περιβάλλοντος και χρησι- μοποιείται η σύγχρονη τεχνολογία για την αντιμετώπιση των κινδύνων και των διακινδυνεύσεων. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι ιδιωτικές επιχειρήσεις αναλαμ- βάνουν σταδιακά όλο και περισσότερες αρμοδιότητες της κρατικής αστυνομί- ας που αφορούν την καθημερινή τάξη και ασφάλεια σε ημι-ιδιωτικούς χώρους ή ακόμη και δημόσιους με τη συμφωνία και την πρωτοβουλία των κατοίκων (π.χ. περιπολίες οδών, φύλαξη πεζοδρόμων, πλατειών ορισμένων περιοχών). Το κράτος ασκεί δηλαδή “διακυβέρνηση” ή όπως λέγεται αλλιώς “πηδαλιούχηση από απόσταση” και ενίοτε “μέσω αντιπρόσωπου/ων”. Η κυβέρνηση πλέον είναι μόνο ένας από τους παράγοντες ενός πολύπλοκου δικτύου αλληλένδετων, πε- ρισσότερο ή λιγότερο, αυτόνομων παραγόντων. Με αυτό το θέμα ασχολείται εν πολλοίς το βιβλίο της κας Εριφύλης Μπακιρ- λή. Το βιβλίο της είναι μία τεκμηριωμένη και πρωτότυπη εργασία του ζητήμα- τος της σύγχρονης διακυβέρνησης του εγκλήματος. Η συγγραφέας αποδεχόμε- νη την έννοια της διακυβέρνησης που εισήχθη στην εγκληματολογία στις αρχές