ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ & ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

12 Πληροφορική και εργατικό δίκαιο - Γενική εισαγωγή νωνία μεταξύ των εργαζομένων, έστω και με ηλεκτρονικό τρόπο, αποκτά νέες διαστάσεις. Όσο και αν η παραδοσιακή επικοινωνία με έντυπες ανακοινώσεις έχει και θα έχει ενδεχομένως το δικό της ρόλο, ο τόνος δίνεται στα νέα μέσα. Το να αναπτυχθούν λοιπόν στρατηγικές με στόχο την αξιοποίηση των νέων τε- χνολογιών, αποτελεί μια προτεραιότητα. Πέραν τούτου, η επικοινωνία συνδι- καλιστικών οργανώσεων και εργαζομένων μέσω των νέων τεχνολογιών μπο- ρεί να είναι και αμφίδρομη, ώστε οι οργανώσεις να υιοθετούν νέες διαδικασίες ενημέρωσης και διαλόγου, όπως ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα κλπ. Η συλλογική διαπραγμάτευση μπορεί, επίσης, να αποτελέσει πεδίο προβλη- ματισμού και ιδιαίτερης ανάπτυξης. Η ανάγκη διαπραγμάτευσης των νέων τε- χνολογιών εμφανίζεται ενισχυμένη. Η διάταξη του άρθρου 1 ν. 1876/1990 περί δυνατότητας υπογραφής σσε και για τους οικονομικά μόνο εξαρτημένους ερ- γαζομένους αποκτά ένα νέο ενδιαφέρον, καθώς ένα μεγάλο μέρος εργαζομέ- νων π.χ. μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ανήκουν σε αυτήν τη νέα κατηγο- ρία. Τέλος, ανακύπτουν ζητήματα νέων μορφών εργατικού αγώνα. Το ίδιο το δια- δίκτυο μπορεί να αποτελέσει πεδίο εργασιακού αγώνα. Νέες μορφές απεργί- ας μπορούν να προκύψουν, όπως η ψηφιακή απεργία στην οποία γίνεται προ- σπάθεια να «καταληφθούν» εικονικά πεδία της εργοδοτικής πλευράς ή ακόμη να προκύψει αποχή χρηστών από το ψηφιακό πεδίο δραστηριοποίησης, ενώ η κοινότητα των εργαζομένων μπορεί να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για να ασκή- σει πιέσεις διαφόρων μορφών προς την εργοδοτική πλευρά 16 . Όλα τα παραπάνω αποτελούν προκλήσεις, στις οποίες το εργατικό δίκαιο και οι θεράποντές του καλούνται να δώσουν απαντήσεις. Τα ερωτήματα λοιπόν προκύπτουν αβίαστα: Τι αλλάζει στην κοινωνική και εργασιακή πραγματικότητα; Είναι το νομικό μας πλαίσιο προσαρμοσμένο σε αυτές τις μεταβολές; Ποιες είναι οι νέες ρυθμίσεις που είναι απαραίτητες στο πλαίσιο μιας ευκταίας προσαρμογής; Με ποιο τρόπο αυτές θα υιοθετηθούν και ποιο είναι το πεδίο που ανήκει στη συλλογική διαπραγμάτευση; Σε όλα λοιπόν τα παραπάνω θα επιδιώξουμε σήμερα με τις κατ’ ιδίαν εισηγή- σεις να δώσουμε τις κατάλληλες απαντήσεις. 16. A. Rota, Il web come luogo e veicolo del conflitto collettivo: nuove frontieri della lotta sindacale, σε P. Tullini (a cura) Web e lavoro. Profili evolutivi e di tutela. Giappichelli, 2017, σ. 197 επ.