ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Νόμιμοι λόγοι ευθύνης - Παράβασηυποχρεώσεωνσχετικάμετησυναίνεσητουενημερωμένουασθενούς 77 ΕΕ. Ο Χάρτης, πάντως, περιέχει ειδική ρύθμιση για τη συναίνεση του ασθε- νούς, στο άρθρ. 3, που προστατεύει το δικαίωμα στην ακεραιότητα του προ- σώπου: «§1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στη σωματική και διανοητική του ακεραιότητα. § 2. Στο πεδίο της ιατρικής και της βιολογίας, πρέπει να τηρού- νται ιδίως τα εξής: α) η ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του ενδιαφερομέ- νου, σύμφωνα με τις λεπτομερέστερες διατάξεις που ορίζονται από το νόμο». Εξάλλου, το δικαίωμα του ασθενούς να ενημερώνεται για τη γενική κατάστα- ση της υγείας του συνιστά ειδικότερη έκφανση των συνταγματικά κατοχυρω- μένων (άρθρα 5 § 1 και 9 § 1 εδ. β΄ Σ) δικαιωμάτων ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και ιδιωτικού βίου. Συμπερασματικά, η συναίνεση και η ενη- μέρωση του ασθενούς έχουν θεμελίωση στο Σύνταγμα και σε ευρωπαϊκά νο- μοθετικά κείμενα. Σε επίπεδο αστικού δικαίου, η προϋπόθεση της έγκυρης συναίνεσης του ασθε- νούς προκύπτει και από την εξέταση της ιατρικής πράξης υπό την οπτική γω- νία της προστασίας της προσωπικότητας του ασθενούς (ΑΚ 57) 121 . Επιπρό- σθετα γίνεται δεκτό ότι η υποχρέωση λήψης της συναίνεσης και ενημέρω- σης του ασθενούς συνιστά παρεπόμενη (ΑΚ 288) - ή κατ’ άλλους κύρια- συμβα- τική υποχρέωση του γιατρού από τη σύμβαση ιατρικής αγωγής. Αυτή η πλευ- ρά της νομικής θεμελίωσης της συναίνεσης του ενημερωμένου ασθενούς σε διατάξεις και γενικές ρήτρες του Συντάγματος και του ΑΚ συνήθως αγνοείται από την (έτσι κι αλλιώς περιορισμένη) ελληνική νομολογία. ΙΙ. Η συναίνεση 1. Η νομική σημασία της συναίνεσης για την αστική ιατρική ευθύνη και η πρακτική της διάσταση Όπως αναλύθηκε σε προηγούμενο μέρος 122 , η συναίνεση του ασθενούς είναι στοιχείο με μεγάλη νομική σημασία για την ιατρική ευθύνη. Η ιατρική πράξη που διενεργείται χωρίς την έγκυρη συναίνεση του ασθενούς (η οποία, για συ- ντομία, μπορεί να καλείται και «αυθαίρετη» ιατρική πράξη), ακόμη και αν εκτε- λείται σύμφωνα με όλους τους κανόνες της ιατρικής, παραβιάζει τις προανα- φερθείσες διατάξεις του νόμου, καθώς και την τυχόν υπάρχουσα μεταξύ του γιατρού και του ασθενούς σύμβαση ιατρικής αγωγής. Ενεργοποιεί, λοιπόν, η Romania, 2.6.2009. Trocellier v. France, 5.10.2006. Starck v. Germany, 16.6.2005. Glass v. United Kingdom, 9.3.2001, www.hudoc.echr.coe.int . 121.  Βλ. ανωτ. 2ο Κεφάλαιο § 2. 122.  Βλ. ανωτ. 2ο Κεφάλαιο § 2.