ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Παραδόσεις Αστικής Ιατρικής Ευθύνης 78 αυθαίρετη ιατρική πράξη, την ενδοσυμβατική ευθύνη του γιατρού, ανεξάρτη- τα από τη διχογνωμία που υπάρχει αν συνιστά παράβαση κύριας ή παρεπό- μενης συμβατικής υποχρέωσης. Επιπλέον, συνιστά και παράνομη προσβολή της προσωπικότητας (ΑΚ 57), στην ειδικότερη έκφανσή της του δικαιώματος κάθε προσώπου να αυτοκαθορίζεται σε σχέση με τη σωματική ακεραιότητα και την υγεία του. Ο ασθενής έχει αξίωση, με βάση τα άρθρα 57, 59, 914 επ., αποκατάστασης της ζημίας από κάθε βλάβη στο σώμα και στην υγεία του που συνδέεται αιτιωδώς με την αυθαίρετη ιατρική πράξη, χωρίς να έχει νομική ση- μασία το γεγονός ότι η πράξη αυτή εκτελέστηκε σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής (de lege artis). Παραβιάζοντας τις υποχρεώσεις του σχετικά με τη συναίνεση του ενημερωμένου ασθενούς, ουσιαστικά ο γιατρός αναλαμβάνει ρόλο εγγυητή της υγείας του ασθενούς, ευθυνόμενος για κάθε δυσμενή συνέ- πεια από την ιατρική πράξη, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων. Με άλλες λέ- ξεις, η ευθύνη σε αυτή την περίπτωση είναι μια ιατρική ευθύνη χωρίς σφάλμα. Τα χαρακτηριστικά αυτά της ευθύνης για παραβάσεις της συναίνεσης του ενη- μερωμένου ασθενούς την καθιστούν πολύ ελκυστική για την πλευρά του ζη- μιωθέντος από ιατρική πράξη. Όχι μόνο η ευθύνη κατοχυρώνεται πλήρως και διεξοδικά στην ελληνική νομοθεσία, αλλά, ιδίως ο ζημιωθείς απαλλάσσεται από την επικέντρωση στο ιατρικό σφάλμα, που είναι εκ των πραγμάτων προ- νομιακό πεδίο για τον γιατρό. Η ευνοϊκή για τον ασθενή λειτουργία της αρχής της συναίνεσης εξηγεί γιατί σε άλλα δίκαια, όπως λ.χ. το γερμανικό, η παρά- βαση της υποχρέωσης ενημέρωσης και λήψης της συναίνεσης του ασθενούς τείνει να υποκαταστήσει, ως νόμιμος λόγος ευθύνης του γιατρού, και αυτό το ίδιο το ιατρικό σφάλμα. Ωστόσο, γεγονός είναι ότι σχετικά σπάνια η ελληνι- κή νομολογία ασχολείται με αυτό τον νόμιμο λόγο ευθύνης. Όταν το κάνει, κά- ποιες φορές είναι με ελλιπή και επιφανειακό τρόπο. Η τάση των τελευταίων ετών είναι σαφώς αυξητική, αλλά το ιατρικό σφάλμα παραμένει η μόνη νομι- κή βάση της ιατρικής ευθύνης στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώ- σεων. Εξάλλου, ακόμη κι όταν η απόφαση περιέχει παραδοχές αναφορικά με τη συναίνεση και την ενημέρωση, δεν είναι σαφές αν αυτό γίνεται με επίγνω- ση ότι θεμελιώνεται ευθύνη χωρίς σφάλμα, καθώς κατά κανόνα οι παραβά- σεις της ενημέρωσης συνδέονται και συνδυάζονται με τη διαπίστωση ιατρι- κών σφαλμάτων, και μάλιστα σοβαρών, στο ίδιο περιστατικό 123 · δεν είναι δη- λαδή σαφές αν η κρίση θα ήταν εξίσου σε βάρος του γιατρού με μοναδική νο- 123.  Βλ. τις αποφάσεις που παραπέμπονται στη σημ. 119. Λ.χ. στην ΠΠρΘεσ 16591/2015 οι παραλείψεις ενημέρωσης συνδέονται με εσφαλμένη διάγνωση καρκίνου και διενέργεια (μη ενδεδειγμένης) επέμβασης που προκάλεσε μόνιμη κολοστομία. Στην ΠΠρΘεσ 12941/2014 με αφαίρεση έκτοπου νεφρού (του μονα- δικού, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, νεφρού του ασθενούς) που εσφαλμένα