ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Παραδόσεις Αστικής Ιατρικής Ευθύνης 84 δικαστική απόφαση, αφαιρεθεί η ικανότητα συναίνεσης σε ιατρικές πράξεις (ΑΚ 1679), αυτός συναινεί αυτοπροσώπως, εκτός αν βρίσκεται σε μια από τις καταστάσεις της ΑΚ 131, για τις οποίες γίνεται λόγος στη συνέχεια. Εννοεί- ται, πάντως, ότι η εφαρμογή των διατάξεων αυτών (ΑΚ 1679, 131) είναι ανα- λογική, καθώς όπως αναφέρθηκε η συναίνεση σε ιατρικές πράξεις δεν είναι δικαιοπραξία. Τα ενήλικα πρόσωπα που πάσχουν από ψυχική ή διανοητική διαταραχή ή άλλη νόσο, αλλά δεν έχουν τεθεί σε δικαστική συμπαράσταση οποιασδήποτε μορ- φής, είναι ικανά για δικαιοπραξία (ΑΚ 127, 128, 129). Επίσης, κατά τα προανα- φερόμενα, και ένα πρόσωπο που έχει τεθεί σε δικαστική συμπαράσταση είναι δυνατόν να διατηρεί την ικανότητα αυτοπρόσωπης συναίνεσης σε ιατρικές πράξεις. Καταρχήν, επομένως, τα πρόσωπα αυτά συναινούν αυτοπροσώπως στην ιατρική πράξη, εκτός αν κατά το χρόνο δήλωσης της συναίνεσης βρίσκο- νται σε έλλειψη συνείδησης ή σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιο- ρίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής τους (ΑΚ 131 εφαρμοζόμε- νη αναλογικά). Σε αυτή την περίπτωση, όπου δεν υπάρχει δικαστικός συμπα- ραστάτης, ο νομοθέτης αναθέτει τη συναίνεση στους οικείους του ασθενούς. Παρά το ότι ανταποκρίνεται στη συνήθη πρακτική των γιατρών, η επιλογή αυτή ίσως δεν είναι ορθή. Η έννοια του «οικείου» ορίζεται με υπερβολική ευ- ρύτητα στο άρθρο 1 § 4 β ΚΙ∆: ως οικείοι αναγνωρίζονται όλοι οι συγγενείς εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή, ή ακόμη και οι μόνιμοι σύντροφοι των αδελφών του ασθενούς - όχι όμως οι θείοι! 128 Πρόκειται για μεταφορά του (προβλημα- τικού) άρθρου 13 β ΠΚ, σε ένα πλαίσιο εντελώς διαφορετικό, όπως προκύ- πτει από τη σύγκριση με τις περιπτώσεις όπου η έννοια του οικείου εφαρμό- ζεται στον ΠΚ. Επίσης, δεν υπάρχει στον νόμο πρόβλεψη για την περίπτωση της διαφωνίας των περισσότερων οικείων μεταξύ τους. Ορθότερο θα ήταν να προβλέπεται σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο διορι- σμός προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη (ΑΚ 1672, ΚΠολ∆ 805, βλ. ιδίως τη δυνατότητα διορισμού και με προσωρινή διαταγή, στην § 2), ώστε να πα- ρεμβάλλεται η δικαστική κρίση και να αποφεύγονται οι μεθοδεύσεις αθέμι- 128.  Η διατύπωση του άρθρ. 1 ΚΙ∆ «συγγενείς εξ αίματος και εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή» είναι ασαφής, δηλαδή δημιουργεί το ερώτημα αν εννοεί όλους τους εξ αί- ματος συγγενείς ή μόνο αυτούς σε ευθεία γραμμή. Η δεύτερη εκδοχή είναι μάλλον ορθότερη, αφού θα ήταν υπερβολικό να θεωρούνται οικείοι και οι πλέον μακρι- νοί συγγενείς εξ αίματος σε πλάγια γραμμή (λ.χ. μακρινοί εξάδελφοι), και εξάλλου προκύπτει εξ αντιδιαστολής και από την αναφορά που γίνεται στη συνέχεια στους αδελφούς του ασθενούς (που βέβαια είναι συγγενείς εξ αίματος σε πλάγια γραμμή και δεν θα αναφέρονταν ειδικά αν καλύπτονταν από τη γενική αναφορά στους συγ- γενείς εξ αίματος).