ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ 10 χικώς, αλλά ιδίως οι νέες τεχνολογίες της πληροφορικής και των επικοινω- νίων προτάθηκαν ως λύσεις. Η τεχνολογία της πληροφορικής δεν αποτελεί απλώς μέσο που υποβοηθά το νομικό (όπως π.χ. πριν λίγα χρόνια οι γραφομη- χανές και αργότερα η επεξεργασία κειμένου στον υπολογιστή) αλλά επηρεά- ζει άμεσα το βαθμό της γνώσης του ισχύοντος δικαίου και γενικότερα της νο- μικής επιστήμης. Η τήρηση της ισότητας απέναντι στο νόμο και το νεότευκτο «δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας» προκαλούν ανησυ- χίες: Οι ίδιες οι «ραγδαίες» εξελίξεις υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να οδηγή- σουν στη δημιουργία δύο κατηγοριών νομικών: αυτών που θα έχουν πρόσβα- ση στην πληροφορία και την χρήση των νέων τεχνολογιών και αυτών που θα περιοριστούν στην παραδοσιακή μέθοδο της πληροφόρησης μέσω εντύπων. Εξίσου προφανές είναι ότι για να αντιμετωπισθεί αυτό το πρόβλημα απαι- τούνται νομικοί που να γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν και να δημιουργούν Εφαρμογές της Πληροφορικής για το ∆ίκαιο . Είναι απαραίτητο να αντικρουστούν δύο ακόμη αντιρρήσεις σε σχέση με την αναγκαιότητα του γνωστικού αντικειμένου: i) Εμφανίστηκε - παλαιότερα - η άποψη ότι τέτοιος κλάδος δεν χρειάζεται στη νομική επιστήμη αφού το αντι- κείμενο μπορεί να καλυφθεί από τις επιστημονικές δραστηριότητες άλλων κλάδων (π.χ. των θετικών επιστημών) και ii) προβάλλεται το επιχείρημα ότι, τα προβλήματα που αναφύονται από τη σχέση δικαίου και τεχνολογίας μπο- ρούν να επιλυθούν με επιμέρους προσαρμογές εκάστου κλάδου δικαίου, χω- ρίς να είναι απαραίτητη η εισαγωγή ιδιαίτερου επιστημονικού αντικειμένου. Η πρώτη άποψη είναι αβάσιμη. Πρώτον, γιατί στον τομέα του ∆ικαίου Πληρο- φορικής οι επιστήμονες των θετικών επιστημών δεν διαθέτουν καμία γνώ- ση του δικαίου και επομένως, δεν μπορούν να προτείνουν ρυθμίσεις και να επιλύσουν νομικά προβλήματα. ∆εύτερον, η εμπειρία μέχρι τώρα δείχνει ότι στον τομέα των Εφαρμογών της Πληροφορικής για το ∆ίκαιο οι περισσότε- ρες προσπάθειες των θετικών επιστημόνων κατέληξαν σε παταγώδεις απο- τυχίες και σε νομικώς απαράδεκτα αποτελέσματα καθιστώντας απαραίτητη τη συμμετοχή εξειδικευμένων νομικών σε κάθε επιμέρους προσπάθεια. Το δεύτερο επιχείρημα είναι επίσης αβάσιμο. Η λύση της ad hoc αντιμετώπι- σης από τους επιμέρους κλάδους δικαίου στερείται μεθοδολογικού υποβά- θρου και υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα «ρευστό» αντικείμενο που θα μεταλλάσσει τα χαρακτηριστικά του ανάλογα με τον κλάδο δικαίου που εξυπηρετεί. Τα διεπιστημονικά προβλήματα μπορούν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά μόνο από ένα αυτόνομο κλάδο που θα αναλάβει συνολικά την ευθύνη επίλυσης όπως π.χ. έχει παρατηρηθεί με την κοινωνιολογία και την μεθοδολογία του δικαίου.