ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

8. Η νομική πληροφορία ως αντικείμενο επεξεργασίας - Νομική Πληροφορική 193 «ταχεία» έρευνα σε «μεγάλο» όγκο δεδομένων μπορεί να μην είναι πάντοτε εφι- κτή, υπό την έννοια ότι το κρίσιμο κριτήριο είναι να καταλήξουμε σε «αποτελε- σματική» και «επαρκή» έρευνα, δηλαδή έρευνα που θα καλύπτει τις ανάγκες του νομικού ερωτήματος. Σημαντική, προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η επικοινω- νία του χρήστη με το σύστημα και ειδικότερα ο σχεδιασμός της διεπαφής (user interface), δεδομένου ότι κατά την ιστορική εξέλιξη των βάσεων νομικών δεδο- μένων παρατηρήθηκε αρκετές φορές το φαινόμενο να υπο-χρησιμοποιούνται επειδή ακριβώς ο σχεδιασμός της οθόνης επικοινωνίας με τους χρήστες ήταν ανεπαρκής. Πρωτίστως, όμως, η ανάλυση - με όρους πληροφορικής - των νομι- κών πληροφοριακών συστημάτων προϋποθέτει βαθύτερη κατανόηση του δικαι- ικού φαινομένου και του τρόπου με τον οποίο εργάζονται οι νομικοί. Έχοντας ως αφορμή προηγούμενες ερευνητικές προσπάθειες των επιστημό- νων της πληροφορικής για το δίκαιο που κατέληξαν σε ανεπιτυχή αποτελέ- σματα, μπορούν να καταγραφούν 4 βασικές αρχές που είναι απαραίτητο να δι- έπουν την δομή, τον σχεδιασμό και την κατασκευή νομικών πληροφοριακών συστημάτων: 1. Τα νομικά πληροφοριακά συστήματα πρέπει να συμφωνούν με την κρατού- σα νομική θεωρία (του δικαίου το οποίο υποστηρίζουν). Πράγματι, ξεκινώ- ντας από τα αρχικά βήματα, δηλαδή στο ερώτημα «τι πληροφορίες θα εισα- γάγω σε ένα τέτοιο σύστημα;», η υποκείμενη θεωρία σε συγκεκριμένη έννο- μη τάξη είναι αυτή που θα δώσει τις απαντήσεις. Με βάση αυτήν θα οριστεί τι αποτελεί κανόνες δικαίου και ποια η ιεραρχία τους, αλλά και τι αποτελεί «αποφάσεις» και ποια η βαρύτητά τους στην νομολογία. 2. Κατά λογική συνέπεια, η επόμενη αρχή προδιαγράφει ότι τα νομικά πληρο- φοριακά συστήματα πρέπει να υπακούουν στο ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο, αλλά και τους μεθοδολογικούς κανόνες του νομικού συστήματος που υποστηρίζουν. 3. Τα νομικά πληροφοριακά συστήματα πρέπει να αντιμετωπίζουν τη διαδικα- σία λήψης νομικών αποφάσεων ως ολοκληρωμένο σύνολο. ∆ηλαδή, να μην γίνεται τμηματική απεικόνιση του δικαίου, αφού δεν νοείται νομική γνωμο- δότηση / απάντηση σε ερώτημα χωρίς εποπτεία του συνόλου των κανόνων που διέπουν ένα ζήτημα. 4. Τέλος, η δημιουργία τέτοιων συστημάτων - πλην αυτών που κατασκευάζο- νται για ερευνητικούς και διδακτικούς σκοπούς - πρέπει να οδηγεί σε απο- τελέσματα με πρακτική χρησιμότητα. ∆ηλαδή, οι νομικές βάσεις δεδομέ- νων δεν έχει νόημα να δημιουργούνται για πειραματικούς σκοπούς που πι-