ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

77 Β. Αρχαία Ελληνικά Δίκαια Συνεπώς, το δικαστήριο λογικά θα κατέληξε σε απόφαση υπέρ του Δήμωνος και κατά του Ζηνοθέμιδος και του Πρώτου, δηλαδή θα απέρριψε ως απαράδεκτη την αγωγή του Ζηνοθέμιδος και θα έκρινε ότι το Φορτίο Φ ανήκε στον Δήμωνα. Εξ άλλου, αγοραπωλησίες πλοίων μαρτυρούνται ήδη από την αρχαϊκή εποχή (ανα- φερθήκαμε πιο πάνω στο ενοχικό δίκαιο στην επιγραφή του Pech Maho που αναφέ- ρει τέτοια αγοραπωλησία πλοίων). στ. Το δίκαιο των πανελληνίων αθλητικών αγώνων στην κλασική Ελλάδα 186 Στην κλασική Ελλάδα έχουν πλέον καθιερωθεί δεκάδες τελετές, εορτές και αθλητι- κοί αγώνες. Οι αθλητικοί αγώνες τελούνται σχεδόν σε όλες τις ελληνικές πόλεις και περιλαμβάνουν αγωνίσματα, των οποίων ο αριθμός και το είδος από τόπο σε τόπο διαφέρουν. Ωστόσο, είναι άξιο ιδιαίτερης μνείας η ομοιότητα των αθλητικών διατά- ξεων που ρυθμίζουν όσα σχετίζονται με τους αθλητικούς αγώνες και τα αγωνίσμα- τα. Η ομοιότητα αυτή εκπηγάζει ήδη από τα χρόνια του Ομήρου και αποτελεί την στέρεα βάση για την εξέλιξη ορισμένων αγώνων από τοπικούς σε διατοπικούς. Ολύμπια - Πύθια - Ίσθμια - Νέμεα Η δικαιϊκή ρύθμιση των πανελληνίων αθλητικών αγώνων 187 αποτελούσε μέριμνα των διοργανωτών, για την ομαλή διεξαγωγή των αγωνισμάτων και το δίκαιο αποτέλεσμα. Ο καλλίτερος στέφεται νικητής. Οι υπόλοιποι δεν βραβεύονται. Εξαιρέσεις βραβείων σε δεύτερους δεν μαρτυρούνται, όπως σε παλαιότερες εποχές και σε άλλους αγώνες. Οι θεατές των ανδρικών γυμνικών αγώνων είναι μόνο άνδρες, ενδεδυμένοι. Στα Πύ- θια έμφαση δίδεται στους πολιτιστικούς αγώνες, ενώ το στεφάνι του νικητή αποτελεί- ται από διαφορετικό υλικό σε κάθε μια από τις τέσσερις πανελλήνιες εορτές (Ολύμπια: ελιά, Πύθια: δάφνη, Ίσθμια: σέλινο, αργότερα πεύκο, Νέμεα: ελιά, αργότερα σέλινο 188 ). Είναι δυνατόν κάποιος να αποφανθεί καταφατικά ότι υπήρχε ενιαίο (ή τουλάχιστο παρόμοιο) δίκαιο των πανελληνίων αθλητικών αγώνων, διότι εκεχειρία, αγωνίσμα- τα, κριτές και βραβεία απαντώνται τόσο στα Ολύμπια, τα Πύθια και τα Ίσθμια, όσο και στα Νέμεα. 186. Σταμέλος Χ., Διπλωματική Εργασία στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Ιστορία Δικαίου» της Νομικής Σχο- λής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (αδημ.), Αθήνα, 2002. 187. Χαρακτηριστικό παράδειγμα κανόνα «διεθνούς δικαίου» της εποχής αποτελεί η γνωστή εκεχειρία που είχε συμφωνηθεί μεταξύ τριών βασιλέων, του Λυκούργου της Σπάρτης, του Ιφίτου της Ήλιδας και του Κλεοσθένους της Πίσσας και είχε χαραχθεί στον γνωστό «δίσκο του Ιφίτου» ή ασπίδα του Ιφίτου. Επίσης, ο φόνος δεν τιμωρούνταν αν ήταν ακούσιος στην προσπάθεια νίκης π.χ. στην πά- λη, αλλά τιμωρούνταν αν ήταν εκούσιος εκ προθέσεως. Αντίθετα, στους ρωμαϊκούς χρόνους των μονομαχιών ο φόνος ήταν επιτρεπτός, αν το κοινό το ενέκρινε στις ρωμαϊκές αρένες, όχι όμως στους πανελλήνιους αγώνες, ακόμη και αν είχαν λάβει «διεθνείς» διαστάσεις, ιδίως μετά το Διάταγ- μα του Καρακάλλα που απένειμε την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη σε όλους τους υπηκόους που κατοικούσαν στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. 188. Πλούταρχος, Τιμολέων , 26. «Ἔτι γὰρ τότε τῶν Ἰσθμίων, ὥσπερ νῦν τῶν Νεμείων, τὸ σέλινο ᾖν στέ- φανος».