ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

85 Β. Αρχαία Ελληνικά Δίκαια Ο Σωκράτης δεν κατηγορείται ως άθεος, αλλά ως υβριστής 211 , γιατί εισάγει στην Αθήνα άλλες θεότητες 212 . Αυτή η κατηγορία ( γραφή ύβρεως ) πάσχει νομικά κατά το περιεχόμενό της, διότι δεν προσδιορίζει συγκεκριμένες πράξεις, με τις οποίες ο Σω- κράτης διαταράσσει την θρησκευτική τάξη της Αθήνας, ούτε πότε και πού συνέβη- σαν αυτά που προσάπτονται ως κατηγορία στον Σωκράτη 213 . Ως προς τον νομικό τύπο , η πρώτη κατηγορία νομίμως υποβάλλεται ως γραφή ύβρε- ως στον άρχοντα-βασιλέα, διότι αυτός είναι ο αποκλειστικά αρμόδιος ανακριτής για γραφές θρησκευτικών αδικημάτων 214 . Ως προς το περιεχόμενο , η δεύτερη κατηγορία είναι ότι ο Σωκράτης διαφθείρει τους νέους. Τί ακριβώς σημαίνει «διαφθορά των νέων»; Υποστηρίζεται ότι η διαφθορά σχετίζεται με την ομοφυλοφιλία 215 , ωστόσο η άποψη αυτή είναι ορθό να ειδωθεί υπό το πρίσμα των συγκεκριμένων συνθηκών και ηθών 211. Ο Δημοσθένης (21 Κατά Μειδίου 42) αναφέρει σχετικά με την ύβριν «την γαρ πόλιν ηγείτ’ αδικείν, ου τον παθόντα μόνον, τον υβρίζειν επιχειρούντα». Το 347 π.Χ. ίσχυε, δηλαδή, ότι η ύβρις σχετιζό- ταν με την σημερινή εξύβριση. Ωστόσο, θεωρείται, ότι η γραφή ύβρεως παλαιότερα (399 π.Χ.) σχε- τιζόταν με την ύβριν κατά των θεών. Γιαννακόπουλος, 268. 212. Ορισμένοι συνδέουν τις θεότητες με το δαιμόνιο του Σωκράτη, αλλά φαίνεται ότι μάλλον πρόκει- ται για διαφορετικά πράγματα. Γιαννακόπουλος, 18 – 20 (όπου και πλούσια βιβλιογραφία για το δαιμόνιο του Σωκράτη). Δεν κατηγορείται ο Σωκράτης για το δαιμόνιο που επικαλούνταν σε συ- ζητήσεις, και το οποίο είναι ουσιαστικά η συνείδησή του, αλλά για το ότι εισάγει «καινά δαιμόνια». Βάσιμα θα μπορούσε να υποστηριχθεί, ότι η πρώτη κατηγορία με αυτήν την αμφίσημη διατύπωση κάλυπτε και τις δυο περιπτώσεις. 213. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει στην περίπτωση της μήνυσης είναι ότι εύκολα ο καθένας μπορεί να κα- τηγορεί οποιονδήποτε για οτιδήποτε. Είναι γνωστό, ότι στην Αθήνα των αρχαίων χρόνων «άνθι- ζαν» οι συκοφάντες. Συκοφάντης άντρας μήνυε έναν άλλο κακόβουλα με κατασκευασμένη κατηγορία, για να αποκο- μίσει ιδιωτικό κέρδος. Από την στιγμή που μπορούσε κάποιος να ανταμειφθεί οικονομικά, επειδή οδήγησε σε επιτυχία μια καταγγελία (μερίδιο από τα πρόστιμα) ή που ένας πλούσιος – θύμα ήταν δυνατό να εκβιαστεί να πληρώσει έναν επίδοξο μηνυτή – κατήγορο, οι συκοφάντες που το είχαν κάνει συνήθεια με τέτοιες μηνύσεις κέρδιζαν σημαντικά ποσά. Howatson, Συκοφάντες, 716. 214. Γραφές σχετικές με την διατάραξη της θρησκευτικής τάξης της πόλης ήταν, για παράδειγμα, η γραφή ασεβείας, η γραφή ιεροσυλίας, η γραφή ύβρεως, οι οποίες υποβάλλονταν μόνο στο άρχο- ντα – βασιλέα. Ο άρχων – βασιλεύς προΐσταται μάλιστα (ως «διευθυντής» με διοικητικά καθήκο- ντα) του ιερατείου στην Αθήνα. Biscardi, 104. 215. Η ακολασία ως λέξη παραπέμπει στην ομοφυλοφιλία. Ακολασία = έλλειψη εγκράτειας. Ακόλαστος = φιλήδονος, αχαλίνωτος, Ακολάστως = χωρίς εγκράτεια. Παπανδρεόπουλου, (αντίστοιχα λήμμα- τα), 18.