ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΘΥΜΑ

Οι Θεωρητικές Προσεγγίσεις της Περιβαλλοντικής Θυματοποίησης 143 Η αποδόμηση των σχέσεων ανισότητας, που δημιουργούν οι σύγχρονες οικονο- μικές σχέσεις και πολιτικές προϋποθέτει όμως τη ρήξη με όσα πρεσβεύουν οι παραδοσιακές αντιλήψεις και προσεγγίσεις των εγκληματολόγων για το έγκλη- μα, το θύμα και την απάντηση σε αυτά. Στο μέτρο αυτό οι θέσεις της πράσινης εγκληματολογίας πρώτον, εντάσσονται, θα μπορούσε να λεχθεί, σε μία ευρύτερη κριτική προσέγγιση του εγκλήματος και δεύτερον, προσεγγίζουν περιγραφικά τις συνέπειες των περιβαλλοντικών εγκλημάτων και εν γένει των περιβαλλοντικών προβλημάτων ως διαστάσεις μίας βλάβης κοινωνικής, προσδιοριζόμενης, ευρύ- τερα, με εξωποινικούς όρους και όχι αυστηρά με όρους βλάβης των παθόντων/ ουσών από το «συμβατικά» περιγραφόμενο στις ποινικές νομοθεσίες έγκλημα 309 . Αυτή ακριβώς η διεύρυνση του πλαισίου αναφοράς, που προσφέρουν οι θεωρή- σεις της πράσινης εγκληματολογίας ταράζει θα μπορούσε να λεχθεί, και όχι άδι- κα, τα νερά των μέχρι πρώτιστα κυρίαρχων θέσεων των εγκληματολόγων για το αντικείμενο της ενασχόλησης τους, το οποίο ως σήμερα διαμορφώνεται πάνω σε ανθρωποκεντρικές εννοιολογήσεις για το έγκλημα το θύμα και την αντίδρα- ση σε αυτά. Παράλληλα οι πράσινοι εγκληματολόγοι αναζητούν νέους ορισμούς συμπερίληψης των οικοκεντρικών αντιλήψεων, που ενυπάρχουν στη θεώρηση της βλάβης από το περιβαλλοντικό έγκλημα και προτείνουν νέους τρόπους αντι- μετώπισης της περιβαλλοντικής εγκληματικότητας. Σε αυτήν την πεπατημένη, ενδεικτικά, οι Halsey και White, μελετώντας την προοπτική ενός εξωνομικού ορισμού της περιβαλλοντικής βλάβης, στη βάση ενός μη κυρίαρχου μοντέλου διαχείρισης των συνεπειών, που αυτή προξενεί, κοινωνικά, δεν λησμονούν, να αναφέρουν το φαινομενολογικό εντοπισμό, μίας σειράς καθημερινών πρακτι- κών, οι οποίες, παρ’ ότι είναι νόμιμες, προξενούν οικολογική καταστροφή, στο πλαίσιο μίας ευρύτερης οικοκεντρικής, αλυσιδωτής κατανόησής τους, δική μας υπογράμμιση 310 . Με άλλα λόγια, οι εκπρόσωποι της πράσινης εγκληματολογίας δίνουν έμφαση σε ζητήματα, που είχαν παραμεληθεί από τους/τις εγκληματολό- γους 311 , προσδίδοντας στην ανάγκη αναθεώρησης της οπτικής για αυτά μία δια- κρίνουσα προσέγγιση, μέσω της οποίας, θα μπορούσαν να βρουν μία θέση, στην εκφορά της όλης επιχειρηματολογίας για την εξάλειψη της περιβαλλοντικής 309. Έτσι η εγκληματολογία της κοινωνικής βλάβης, που συνιστά κατεύθυνση εντός της ριζοσπαστι- κής εγκληματολογίας και πεδίο εξέλιξης της κριτικής εγκληματολογίας, θέτει την κοινωνική βλάβη στο κέντρο μίας ανάλυσης, που εστιάζει σε φαινόμενα, πέρα από το έγκλημα, όπως αυτό χαρακτηρίζεται κυρίως νομικά. Με αυτόν τον τρόπο η κοινωνική βλάβη αναδεικνύεται ως ένα εναλλακτικό εννοιολογικό εργαλείο διαπραγμάτευσης για τους/τις εγκληματολόγους, με αφε- τηρία εκκίνησης πιο διευρυμένες θεωρήσεις για τα βασικά στοιχεία της μελέτης του εγκληματι- κού φαινομένου, πράξη, δράστης, θύμα, κοινωνική αντίδραση, κ.λπ. Βλ. Σ. Βιδάλη, Εισαγωγή στην Εγκληματολογία, ο.π., σελ. 240-241. 310. Βλ. M. Halsey, R. White, “Crime, Ecophilosophy and Environmental Harm”, στο: Theoritical Criminology, Vol. 2, No. 3, σελ. 345-371, 347, 352. 311. Βλ. M.J. Lynch, P.B. Stretesky, Exploring Green Criminology…, ο.π., σελ. 3-8, 6-7.