ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΘΥΜΑ

Προλογικό Σημείωμα Η μελέτη της Πελαγίας Παπανικολάου αποτελεί τη διδακτορική της διατριβή, την οποία υποστήριξε στις 8 Φεβρουαρίου 2018 και έλαβε τον βαθμό άριστα. Η μελέ- τη αυτή διακρίνεται για τη συνέπειά της προς τους κανόνες της επιστήμης και τη σε βάθος, διεισδυτική πραγμάτευση ενός θέματος, σχεδόν παρθένου εξ επόψεως συστηματικής εγκληματολογικής διερεύνησης. Πρόκειται για το επίμαχο ζήτημα της θυματοποίησης του περιβάλλοντος, δηλαδή εκφάνσεων του (φυσικού) περι- βάλλοντος ως θύματος και συνεπακόλουθα, της εκπροσώπησής του, στο πλαί- σιο της ποινικής δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα, η συγγραφέας καλύπτει, διαχρονι- κά, σε έκταση και με πληρότητα, το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος, όπου προσεγγίζει, με κριτικό πνεύμα, τα θεμέλια και τις δομές του ποινικού συστήματος και του διοικητικού πλαισίου, ενώ παράλ- ληλα, προβαίνει σε εύστοχη ανάλυση καίριων ζητημάτων, όπως του ζητήματος της πολυνομίας ή της εν τοις πράγμασι εφαρμογής των νόμων, όσον αφορά το εν λόγω πεδίο. Επίσης, παρουσιάζει, αφαιρετικά τις εγκληματολογικές θεωρητικές προσεγγίσεις που καλύπτουν τη θεματική των περιβαλλοντικών εγκλημάτων, τις επεξεργάζεται σε βάθος και τις συνθέτει, σε πλήρη εξισορρόπηση μεταξύ τους, ως προς τα αντιτιθέμενα επιχειρήματα, ενόψει του ιδεώδους της αντικειμενικό- τητας που υπαγορεύεται από τους κανόνες της επιστήμης. Περαιτέρω, συνδυάζει και συνθέτει θεωρητικά σχήματα του Ποινικού ∆ικαίου και της Εγκληματολογίας, αναδεικνύοντας το θέμα που πραγματεύεται, ως θέμα τομής των δύο γνωστικών αντικειμένων. Μετά την κατάστρωση ενός άρτιου ερευνητικού σχεδίου, η συγγραφέας προβαί- νει σε έρευνα με τη μέθοδο της οιονεί μετα-ανάλυσης 1 , η οποία αποτελεί μια από τις δυσχερέστερες μεθόδους έρευνας στις Ιατρικές, αλλά και στις Κοινωνικές Επιστήμες και στην Εγκληματολογία. Συγκεκριμένα, ενοποιεί τρία επιμέρους δείγματα γνωστοποιήσεων και καταγγελιών περιβαλλοντικών εγκλημάτων, δη- μιουργώντας ένα ενιαίο, πλούσιο σε στοιχεία και πληροφορίες, δείγμα πανελλα- δικού επιπέδου. Για την ανάλυση των δεδομένων της, επεξεργάστηκε τις μεθοδο- λογικές τεχνικές και τους δείκτες της έρευνάς της, με ακρίβεια και εξαιρετική συνέπεια προς τις θεωρητικές προτάσεις (statements), τις έννοιες και τους ορι- 1. Τα δεδομένα της έρευνας χαρακτηρίζονται δευτερογενή στην Εισηγητική Έκθεση για την υπο- στήριξη της διατριβής. Εντούτοις, κατά τη δική μου γνώμη, στο βαθμό που η Παπανικολάου τα χρησιμοποίησε για να ερμηνεύσει το θεσμικό πλαίσιο, τους διοικητικούς μηχανισμούς και τις δομές του ποινικού συστήματος, όπως και τις διαδράσεις των επίσημων φορέων της Πολιτείας, είναι πρωτογενή.