ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Κανόνες ή αυτορρύθμιση για το Διαδίκτυο * Γιώργος Ν. Γιαννόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής, ΕΚΠΑ, Διευθυντής του Εργαστηρίου Νομικής Πληροφορικής gyannop@law.uoa.gr To Internet, ως νέο επικοινωνιακό μέσο αντιδρά σπασμωδικά στην επιβολή ρυθ- μιστικών κανόνων. Μήπως άλλες μέθοδοι όπως η αυτορρύθμιση, η συρρύθμι- ση, ή τα τεχνικά μέσα αποδεικνύονται αποτελεσματικότερα για την ρύθμιση των νέων τεχνολογιών; Η μελέτη επιχειρεί να σταθμίσει τα υπέρ και τα κατά αυτών των μεθόδων και να αξιολογήσει τις πιθανότητες να δαμάσουν τις νέες τεχνο- λογίες. 1. Internet και αδυναμία επιβολής κανόνων Ο γνωστός στερεότυπος μύθος ότι «το Internet δεν ρυθμίζεται» έχει πλέον απο- δομηθεί. Tο Internet ρυθμίζεται και μάλιστα από πολλές δικαιοδοσίες. Συγκε- κριμένα, από όλες τις δικαιοδοσίες από τις οποίες διέρχεται η πληροφορία. Αυτό που δεν είναι εύκολα αντιληπτό είναι η αιτία που οι νέες τεχνολογίες αντι- δρούν σπασμωδικά στην επιβολή του κανόνα. Η αντίδραση οφείλεται στην αρ- χιτεκτονική των νέων συστημάτων. Κατά την κλασική διάκριση του L ESSIG 1 για την επιβολή ρυθμίσεων στο κάπνισμα οι νομοθέτες έχουν να επιλέξουν μεταξύ: α) Κατασταλτικών ρυθμίσεων π.χ. με απαγόρευση του καπνίσματος και επιβολή κυρώσεων, β) ρύθμισης μέσω οικονομικών παραμέτρων π.χ. με επιβολή φόρου ή αύξηση της τιμής, γ) επιβολής συμπεριφοράς π.χ. με κοινωνική αντικαπνιστι- κή εκστρατεία και δ) μεταβολής της αρχιτεκτονικής των καπνικών προϊόντων, π.χ. με επιβολή συγκεκριμένου ποσοστού νικοτίνης. Επομένως, σε ό,τι αφορά τις νέες τεχνολογίες η προσοχή θα πρέπει να στραφεί από την καταστολή στην αρχιτεκτονική των νέων μέσων. * Η παρούσα μελέτη αποδίδει εισήγηση που παρουσιάστηκε στο 2 ο Συνέδριο της ΕΜΕΟΔ με θέμα «Νομικά προβλήματα των διαδικτυακών συναλλαγών», Ναύπλιο, 6-7 Οκτωβρίου 2017, και αργότερα συμπληρώθηκε με βιβλιογραφία και υποσημειώσεις. 1. Βλ. L. Lessig L. , The Law of the Horse: What Cyberlaw might Teach, Harvard Law Review, 1999, 512.