ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Γιώργος Γιαννόπουλος 25 νη συμπεριφορά ή όταν οι επιλογές τους εμφανίζονται «ελεύθερες» ενώ δεν εί- ναι στην πραγματικότητα προϊόν ελεύθερης βούλησης 35 και, πλέον, είναι ανα- γκαίο να υιοθετηθούν παρεμβατικές πολιτικές. Συμπερασματικά, τα όρια για την χρήση τεχνικών επιλογών πάλι φαίνεται να καταλήγουν στα θεσμικά όρ- γανα - εν προκειμένω της ΕΕ - που θα κληθούν να αποφασίσουν αν και σε ποιο βαθμό θα υιοθετήσουν πολιτικές με βάση τις πληροφορίες για την «συμπεριφο- ρική» διαγωγή των χρηστών. Εξάλλου, σε γενικότερο επίπεδο πράγματι η υιοθέτηση του φιλελεύθερου πα- τερναλισμού στις νέες τεχνολογίες αποτελεί θεμιτό μέσο για να μετριαστούν οι κίνδυνοι. Εντούτοις, και από την πλευρά της οικονομικής ανάλυσης, η χρήση της μεθόδου δεν είναι απεριόριστη: Τα μέτρα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να μην παρεμποδίζεται η οικονομική δραστηριότητα εξαιτίας καθυστερήσεων 36 . Η μέ- θοδος του «σκουντήματος» έχει αξία επειδή ακριβώς ξεπερνά το πρόβλημα των απαγορεύσεων, στις οποίες αντιδρούν σπασμωδικά, όπως αναφέρθηκε, οι νέες τεχνολογίες, αλλά δεν εγγυάται πάντοτε την αλλαγή της συμπεριφοράς των χρηστών προς την επιθυμητή κατεύθυνση. 6. Το α(μφί)λογο συμπέρασμα για το δίκαιο και τις νέες τεχνολογίες Χρειαζόμαστε, λοιπόν, ένα νέο «δίκαιο του αλόγου», όπως είχε επισημάνει ο F. E ASTERBROOK το 1996 και αντικρούσει ο L. L ESSIG το 1999; Είναι προφανές ότι διαπι- στώνεται διαπάλη μεταξύ των καινοτόμων μέσων και παραδοσιακών δομών, με πρόσφατο παράδειγμα αυτό που αναφέρθηκε μεταξύ των παραδοσιακών μετα- φορών έναντι των μεταφορών με υπηρεσίες διαμεσολάβησης 37 . Το κύριο στοι- χείο για τις ελεύθερες - μη υποκείμενες σε ρύθμιση - υπηρεσίες αποτελεί η πα- ροχή εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα. Σε αυτήν την περίπτωση η αυτορ- ρύθμιση εμφανίζεται αποτελεσματικότερη. Διαφορετικά, αν έχουμε μεσολάβη- ση ή παρέμβαση στο «παραδοσιακό» τμήμα της υπηρεσίας, δηλαδή στον πυρή- να της σύμβασης μεταφοράς ή την ίδια την τιμή, τότε πρόκειται για επέμβαση 35. Βλ. χαρακτηριστικά το πρόβλημα της συγκατάθεσης (άρ. 4 περ. 11 ΓΚΠΔ) κατά την επε- ξεργασία προσωπικών δεδομένων σε εργασιακή σχέση που το ελληνικό ΣχΝ (αναρτηθέν για διαβούλευση) εξ ορισμού θεωρεί ότι δίδεται υπό σχέση εξάρτησης και, επομένως, επιτάσσει να δίδεται εγγράφως σε ξεχωριστό (από τη σύμβαση εργασίας) έγγραφο. 36. Στο ανωτ. παράδειγμα τα «σαμαράκια» δεν μπορεί να είναι τόσο ψηλά ή τόσο συχνά, ώστε να παρεμποδίζεται η ομαλή κίνηση των οχημάτων. 37. Βλ. ανωτ. υποσημ. 3. Η παροχή της υπηρεσίας Uber έθεσε το ερώτημα τι αποτελεί υπη- ρεσία της Κοινωνίας της Πληροφορίας (άρ. 1§2 της Οδηγίας 98/34/ΕΚ, ήδη αντικατα- σταθείσας από την Οδηγία 2015/1535 της 9.9.2015 για την καθιέρωση μιας διαδικασίας πληροφόρησης στον τομέα των τεχνικών προδιαγραφών και των κανόνων σχετικά με τις υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών ) . Η διαμάχη οδήγησε στις αποφάσεις του ΔΕΕ C-434/15 Asociación Profesional Elite Taxi και C-320/16 Uber France.