ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ

Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΕ 819 β) Το πρόβλημα της συντρέχουσας αρμοδιότητας Η μη αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης φέρνει στο προσκήνιο και τα κράτη μέλη, υπό την έννοια ότι πρέπει και αυτά να συμμετέχουν στην σύναψη μιας διεθνούς συμφω- νίας. Οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών υπονομεύουν την ενιαία και αποτελεσματι- κή δράση της Ένωσης στους διεθνείς εμπορικούς οργανισμούς. 1585 Τα κράτη μέλη προσπάθησαν να επιλύσουν το θέμα, κατ’ αρχάς με την Συνθήκη του Άμ- στερνταμ, η οποία έδωσε την εξουσία στο Συμβούλιο να διευρύνει τις αρμοδιότητες της Ένωσης στη διαπραγμάτευση και τη σύναψης μιας συμφωνίας για τις εμπορικές πτυχές των υπηρεσιών και της διανοητικής ιδιοκτησίας. Ωστόσο, η λήψη τέτοιων αποφάσεων προϋπόθετε ομοφωνία στο Συμβούλιο. Η προσπάθεια επίλυσης συνεχίστηκε με τη Συνθήκη της Νίκαιας, η οποία οδήγησε σε μια νέα ρύθμιση. 1586 Σύμφωνα με τη ρύθμιση αυτή, η περιπλοκότητα της οποίας είναι εμφα- νής, εντάσσονται ρητά στην έννοια της αποκλειστικής αρμοδιότητας της Ένωσης οι τομείς του εμπορίου υπηρεσιών και των εμπορικών πτυχών της διανοητικής ιδιοκτησίας, όχι όμως γενικά ο τομέας των υπηρεσιών και της διανοητικής ιδιοκτησίας. Ως αντιστάθμιση της υπαγωγής των τομέων αυτών στις αποκλειστικές αρμοδιότητες της Ένωσης, προβλέ- φθηκε ότι η σύναψη των σχετικών συμφωνιών αποφασίζεται, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα της πλειοψηφίας, με ομοφωνία από το Συμβούλιο, όταν «η συμφωνία αυτή περι- λαμβάνει διατάξεις για τις οποίες απαιτείται ομοφωνία για τη θέσπιση εσωτερικών κανό- νων ή όταν η συμφωνία αφορά τομέα στον οποίο η Ένωση, κατά τη θέσπιση εσωτερικών κανόνων, δεν έχει ακόμη ασκήσει τις αρμοδιότητές της δυνάμει της παρούσας Συνθήκης». Η διάταξη αυτή φαίνεται ότι λαμβάνει υπόψη τη νομολογία του Δικαστηρίου σχετικά με την αρχή της παραλληλίας των εσωτερικών και των εξωτερικών αρμοδιοτήτων. Επιπρόσθετα, όταν η συμφωνία υπερβαίνει τις εσωτερικές αρμοδιότητες της Ένωσης, «ιδίως εάν αυτή συνεπάγεται εναρμόνιση των εθνικών δικαίων σε τομέα στον οποίο η Συνθήκη αποκλείει μια τέτοια εναρμόνιση», τότε η αρμοδιότητα είναι συντρέχουσα και αφορά όχι μόνο το εμπόριο των υπηρεσιών και των εμπορικών πτυχών της διανοητικής ιδιοκτησίας, αλλά και τον τομέα του εμπορίου των πολιτιστικών και οπτικοακουστικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών στον τομέα της ανθρώπινης υγείας. Η Συνθήκη της Λισαβόνας προσπάθησε να απλοποιήσει τη ρύθμιση αυτή, εντάσσοντας ταυτόχρονα στο πεδίο εφαρμογής της κοινής εμπορικής πολιτικής τον τομέα των άμε- σων ξένων επενδύσεων. 1587 Κατ’ αρχάς, όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενισχύεται έτι περαιτέρω ο κανόνας της ομοφωνίας, στο βαθμό που αν και αφαιρέθηκε η προαναφερθείσα διάταξη που αναφερόταν στην μη εισέτι άσκηση των αρμοδιοτήτων, προστέθηκαν δύο νέες περιπτώσεις που υπαγορεύουν την ομοφωνία. Η πρώτη αναφέρε- ται στον κίνδυνο μιας συμφωνίας να θίξει την πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία της 1585. Βλ. σχετικά τον κώδικα καλής συμπεριφοράς της Επιτροπής, όσον αφορά την τηρητέα στάση των κρα- τών, Δελτίο ΕΕ, 5/95, αριθμός 1.4.16. 1586. Άρθρο 133.5 ΣΕΚ. 1587. Άρθρο 207 ΣΛΕΕ.