ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Οι μεταλλάξεις του Πτωχευτικού Δικαίου (Πτωχευτικό δίκαιο χωρίς πτώχευση;) Ευάγγελος Περάκης Ομ. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Ελλήνων Εμπορικολόγων Συμβαίνει συχνά στην επιστήμη, οι εξελίξεις και οι καινοτομίες να έρχονται ως συ- νέπεια καταστάσεων παθολογικών. Ιδιαίτερα αυτό συμβαίνει στην ιατρική, η ανά- πτυξη της οποίας δεν θα υπήρχε χωρίς τις αρρώστιες, το γήρας, τις επιδημίες. Το ίδιο συμβαίνει στο δίκαιο, που συχνά οφείλει την πρόοδό του σε κρίσεις, σκάνδα- λα, ανήθικες πρακτικές. Ιδιαίτερα στο εταιρικό, αλλά κυρίως στο πτωχευτικό δί- καιο (ΠτΔ), οι κρίσεις και τα σκάνδαλα έδωσαν αφορμή για εκτεταμένη συζήτηση γύρω από τις ενδεδειγμένες μεθόδους ανίχνευσης της κατηφορικής πορείας των επιχειρήσεων, την αποτροπή δόλιων ή καταχρηστικών πρακτικών, την αντιμετώ- πιση διαταραχών μεγάλης κλίμακας, τον τρόπο κατανομής των επιπτώσεων της κρίσης στις κοινωνικές ομάδες, κλπ. ΠτΔ και ιατρική εξελίσσονται συχνά σε παράλληλη πορεία. Η εξυγίανση, η ανάνη- ψη, η αποκατάσταση, η ανάσχεση της μεταδοτικότητας της ασθένειας, ακόμη και η ευθανασία υπάρχουν ως μέθοδοι και στις δύο επιστήμες. Ο γιατρός και ο σύνδικος έχουν ορισμένα όμοια διλήμματα, λ.χ. για το αν η συναίνεση του πάσχοντος είναι αναγκαία. Και ο όρος «company doctors», που υποδηλώνει ειδικούς στην αναδιορ- γάνωση των επιχειρήσεων, είναι εύγλωττος. Στην παρούσα εισήγηση θα κάνω ορισμένες σκέψεις για το σύγχρονο ΠτΔ, όπως εξελίσσεται και κυρίως, όπως μεταλλάσσεται, στην Ελλάδα. Η αναφορά στην Ελ- λάδα δεν υποβαθμίζει τη διεθνή διάσταση των προβλημάτων. Αντίθετα έχει ειδικό ενδιαφέρον, διότι η Ελλάδα – κατά παραλληλισμό και πάλι με την Ιατρική – έχει το «πλεονέκτημα» της ασθένειας, προσφέρεται δηλ. ως πεδίο μελέτης, αφού περίπου όλα τα προβλήματα που απασχολούν τον διεθνή πτωχευτικό νομοθέτη εμφανίζο- νται εδώ συγκεντρωμένα και μάλιστα σε μεγέθυνση. Δεν θα αναφερθώ στις γνωστές κατά καιρούς μεταλλάξεις του ουσιαστικού ΠτΔ: Το πώς από τον (κατά τη Δωδεκάδελτο) τεμαχισμό του οφειλέτη και διαμοιρασμό των τεμαχίων του στους πιστωτές, φτάσαμε στις προσπάθειες εξυγίανσης, δηλ. τη διάσωση της επιχείρησης, και στις προσπάθειες απαλλαγής (discharge), δηλ. τη διάσωση του οφειλέτη. Ή πώς από την αρχική πτώχευση των εμπόρων, πολ-