ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Ευάγγελος Περάκης 9 και σύμφωνα με έκθεση ασφαλιστικής εταιρίας πιστώσεων (Atradius Credit Insurance), αναμένεται ότι οι πτωχεύσεις θα υποχωρήσουν στην Ελλάδα κατά 6% φέτος σε σύγκριση με το 2016 και κατά 8% το 2018 σε σύγκριση με το 2017 9 . 4. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να εξηγηθεί ποικιλότροπα: Ότι μεγάλος αριθμός πιστωτών δεν κινείται δικαστικά εναντίον των οφειλετών τους, ότι επιχειρή- σεις κλείνουν χωρίς να κηρύξουν πτώχευση (είναι οι εξηγήσεις της ICAP), κατ’ άλλους ότι η οικονομία πάει καλύτερα ή ότι όσες επιχειρήσεις ήταν να κλεί- σουν έχουν πια κλείσει. Νομίζω όμως ότι μεγάλο μέρος της «ευθύνης» ανήκει στον ανταγωνισμό των διαδικασιών. Τη μερίδα του λέοντος την έχουν πια σή- μερα οι παραπτωχευτικές διαδικασίες, που υποκαθιστούν βαθμιαία την πτώχευ- ση. Αυτό που τις κάνει δημοφιλείς είναι ότι συνήθως προσφέρουν συγκυριακές ευ- νοϊκές λύσεις για τους οφειλέτες (άλλωστε έχουν κατά τις περιστάσεις έντονο πο- λιτικό χρώμα) και είναι προσαρμοσμένες στα χαρακτηριστικά των εκάστοτε οικο- νομικών κρίσεων. Δεν λιγόστεψαν λοιπόν οι οφειλέτες και οι οφειλές, ώστε να έχουμε μείωση των πτωχεύσεων, απλώς πολλαπλασιάστηκαν οι συλλογικές δια- δικασίες. Και είναι σαφές πλέον ότι, αν θέλουμε να μιλήσουμε για την εξέλιξη του ελληνικού ΠτΔ, δεν θα πρέπει να περιοριστούμε μεμονωμένα στην εξέλιξη του ΠτΚ και της πτώχευσης, αλλά θα πρέπει να βλέπουμε την εξέλιξη του συνόλου των ελ- ληνικών συλλογικών διαδικασιών, πτωχευτικής και παραπτωχευτικών. Ήδη η δι- απίστωση αυτή είναι ικανή να δείξει το πού υπάρχει η νέα δυναμική του ΠτΔ – η δυ- ναμική αυτή υπάρχει στις παραπτωχευτικές διαδικασίες. ΙΙΙ. Το μακροπτωχευτικό δίκαιο Όλα αυτά μας οδηγούν στην τρίτη, πιο ενδιαφέρουσα και σίγουρα πιο σημαντι- κή, μετάλλαξη του ΠτΔ. Να δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά της: 1. Πρώτον, να δούμε τους αριθμούς. Όπως αναφέρθηκε, οι πτωχεύσεις κυμαί- νονται γύρω στις 200 ετησίως και με τάση πτωτική. Από την άλλη μεριά, σύμ- φωνα με εκτιμήσεις του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (10.8.17), του κ.Παπαδημητρίου, στο νεόκοπο εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης χρεών (ν. 4469/2017), που είναι βεβαίως συλλογική διαδικασία, αναμένεται να εντα- χθούν περί τις 150.000 επιχειρήσεις 10 . Αρκούμαι στον αριθμό αυτό και δεν θα επε- κταθώ στους αριθμούς άλλων διαδικασιών, όπως είναι τα υπερχρεωμένα φυσι- κά πρόσωπα του ν. 3869/2010, την εκχώρηση ή διαχείριση απαιτήσεων του ν. 4354/2015, ο οποίος δεν είναι μεν συλλογική διαδικασία, επιτρέπει όμως στο πλαίσιο της λειτουργίας της τη μαζική διευθέτηση των χρεών, ή το γνωστό «99», που ιδίως με τη μορφή της συνδιαλλαγής κατηγορήθηκε ότι παρέχει κί- νητρα ευρείας χρήσης και ενδεχομένως κατάχρησης. 9. Έρευνα Atradius, Καθημερινή 29.8.2017. 10. https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/36361