ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Ευάγγελος Περάκης 11 αλλά με χρέη όλων προς όλους 13 . Η κοινωνία μας είναι μια κοινωνία οφειλετών. Σε μια κατάσταση συνολικής φερεγγυότητας, το πράγμα θα ήταν ουδέτερο. Αν όλοι χρωστούν σε όλους, με ένα τεράστιο netting το χρέος θα εξαφανιζόταν. Αντίθετα, σε εποχή κρίσης και εκτεταμένης αφερεγγυότητας, το σύστημα διατα- ράσσεται, διότι οι συνέπειες της μη εκπλήρωσης όχι μόνο επαυξάνουν τη συνο- λική επιβάρυνση (ας σκεφθούμε μόνο τους τόκους), αλλά επιπλέον με «απο- τέλεσμα domino» διαχέονται καταστρέφοντας τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό. Είναι συνεπώς αναγκαίο να υπάρχουν μηχανισμοί διαθέσιμοι για την υπερ- επιχειρησιακή, μαζική (και «χονδρική», θα έλεγα) αντιμετώπιση της κρίσης 14 . Η πτώχευση, που επικεντρώνεται στο συγκεκριμένο οφειλέτη και τα προβλήματά του δεν τα καταφέρνει καλά με την αφερεγγυότητα σε μεγάλους αριθμούς (το γνωρί- ζουμε ήδη με την πτώχευση των ομίλων) . Και εδώ αναδύεται ένα νέο είδος ΠτΔ, που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «μακροπτωχευτικό» 15 . 5. Πώς δομείται το «μακροπτωχευτικό» δίκαιο; Για να το δούμε αυτό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δύο παραδείγματα διαδικασιών, που είναι αφενός μεν ο ν. 4469/2017 για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης χρεών, αφετέρου δε ο ν. 4354/2015 για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Νομίζω ότι οι δύο αυτές διαδικασίες μας δείχνουν το δρόμο στον οποίο αναμένεται να πορευτεί πλέον το νέο ΠτΔ. Α. Ο πρώτος (ο εξωδικαστικός μηχανισμός): Θα περιοριστώ σε τρία χαρακτηρι- στικά του νόμου αυτού, που σε κάποιο βαθμό επικαλύπτονται, αλλά που μπορούν να δείξουν τις νέες τάσεις: Την αποπροσωποποίηση, την αξιοποίηση της τεχνολο- γίας και τη συμφωνία σε βάση έτοιμων (τυποποιημένων) λύσεων. Η αποπροσωποποίηση σημαίνει ότι η διαδικασία ξεκινά, εξελίσσεται και ολο- κληρώνεται περισσότερο με αντικειμενικές παραμέτρους και όχι στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του οφειλέτη και της αφερεγγυότητάς του. Βέ- βαια αυτό δεν οδηγείται στα άκρα. Για να λειτουργήσει η διαδικασία, πρέπει να τεκμηριώνεται η βιωσιμότητα της επιχείρησης, οι δε προτάσεις του οφειλέ- τη πρέπει να είναι σοβαρές, πράγματα που θα κριθούν με βάση την ιδιοσυστα- σία και τις προοπτικές της κάθε επιχείρησης. Γενικά όμως η διαδικασία εκτυ- λίσσεται απρόσωπα. Υπάρχουν ακριβείς προδιαγραφές για την υπαγωγή στο νόμο, οι προϋποθέσεις υπαγωγής αλλά και εξέλιξης της διαδικασίας είναι μα- θηματικοποιημένες, τα βήματα συγκεκριμένα, η αναστολή των ατομικών διώ- ξεων αυτόματη (άρθρο 13 § 1 ν. 4496/2017). Ο συντονιστής είναι περισσότε- ρο ένας αξιωματικός της τροχαίας, που διεκπεραιώνει την κυκλοφορία (ελέγ- 13. Βλ. Εφημερίδα “Καθημερινή” 12.2.2017: «Όλοι χρωστούν σε όλους πλέον στην Ελλά- δα» - «Υποχρεώσεις τουλάχιστον 240 δισ. ευρώ στοιχειώνουν την ελληνική οικονομία, ενώ ο λογαριασμός κάθε μήνα αυξάνεται κατά 2 δισ.» 14. J.L.Westbrook , Systemic corporate distress: A legal perspective, in: Claessens/Djankov/ Mody (ed.), Resolution of financial distress, Washington 2000, σ. 47 (58). 15. Βλ. Περάκη , ΠτΔ 2017, σ. 30.