ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

16 Οι μεταλλάξεις του Πτωχευτικού Δικαίου λιστα την καθημερινή. Το ΠτΔ είναι για τις μεγάλες στιγμές, στιγμές που προκα- λούν σοκ και δέος και ανάλογους τίτλους στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, είναι όμως και για τα μικρά, εκεί όπου δεν το υποπτευόμαστε. Χαρακτηριστική της «κα- θημερινότητας» του ΠτΔ είναι η εξής ιστορία, με ένα ξενοδοχείο στη Φρανκφούρ- τη στο οποίο είχα μείνει προ διετίας. Στους ΓΟΣ που μου είχαν στείλει τότε, όταν έκλεισα το δωμάτιο, υπήρχε η ρήτρα ότι θα εξωσθώ άμεσα, εάν κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο ξενοδοχείο πτωχεύσω. Ξαναέμεινα στο ξενοδοχείο αυτό και φέτος και μου ξαναέστειλαν τους ΓΟΣ. Διασκέδασα βλέποντας ότι η ρήτρα εκ- συγχρονίστηκε και βελτιώθηκε, και έλεγε πλέον ότι λόγος άμεσης έξωσής μου από το δωμάτιο δεν είναι μόνο η πτώχευσή μου, αλλά και η απόρριψη της εναντίον μου αίτησης λόγω έλλειψης ενεργητικού! Που σημαίνει ότι κάποιος παρακολου- θεί σε επίπεδο ρουτίνας το ΠτΔ και τις εξελίξεις του και ενημερώνει τους όρους των συναλλαγών του. Θα δανειστώ λοιπόν από τον κ.Βαρουφάκη τον όρο «πτω- χευτοκρατία» (έτσι μεταφράζω την αγγλική λέξη bankruptocracy που χρησιμοποι- εί ο συγγραφέας στο τελευταίο βιβλίο του, αν και με τελείως άλλο νόημα 25 ), για να υποδηλώσω εδώ τη γενικότητα, την πληθωρική παρουσία και τελικά την καθημε- ρινότητα του ΠτΔ. Όπως και να έχει το πράγμα, το ΠτΔ είναι της μόδας. 2. Και το δεύτερο (και ίσως κυριότερο) συμπέρασμα είναι ότι η πτώχευση υποχω- ρεί προς όφελος των άλλων διαδικασιών. Αν η τάση συνεχιστεί, μπορεί να φτά- σουμε στο σημείο, όπου θα μιλάμε για ΠτΔ χωρίς πτώχευση και πτωχευτική διαδι- κασία , που βαθμιαία θα έχει ατροφήσει, και όπου θα κυριαρχούν οι παραπτωχευ- τικές διαδικασίες. Το ερώτημα λοιπόν είναι αν κάτι τέτοιο μπορεί πράγματι ή είναι πιθανό να συμβεί. Έτσι όπως πηγαίνουν τα πράματα, η πλάστιγγα γέρνει μάλλον προς το ναι. Το ΠτΔ είναι ένα σύμπαν που διαστέλλεται και που ολοένα απομακρύ- νεται από την πτώχευση. Είναι ανάγκη όμως να υπάρξει πολλή σκέψη, για το αν κάτι τέτοιο είναι σωστό. Οκτώβριος 2017 25. Βλ. Varoufakis , Adults in the room, 2017, σ. 27.