ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Νικόλαος Τέλλης 19 Το ενδιαφέρον των «Θεσμών» για μια ευρύτερη αναμόρφωση της πτωχευτικής μας νομοθεσίας αποσκοπούσε στο να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και λειτουργικό- τητά της και να ανταποκριθεί πληρέστερα στις υποδείξεις του ενωσιακού νομοθέ- τη [βλ. ιδίως την από 12.3.2014 Σύσταση της Επιτροπής ΕΕ C (2014) 1500 «για μια νέα προσέγγιση για την επιχειρηματική αποτυχία και την αφερεγγυότητα»: εφεξής «η Σύσταση»] και στις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς, εντελώς ενδεικτικά, κάποια συμπτώματα παθογένειας του συστήματος, τα οποία επέτασσαν την επανενεργοποίηση του αναθεωρητικού πτωχευτικού νομοθέτη για πολλοστή φορά μετά τη θέσπιση του ΠτΚ (Ν. 3588/2007): – η πτωχευτική διαδικασία διαρκούσε κατά μέσο όρο γύρω στα δέκα χρόνια – 3 στις 4 πτωχεύσεις δεν έληγαν με διανομή στους πιστωτές αλλά με παύση ερ- γασιών ελλείψει ενεργητικού – η εξυγιαντική διαδικασία του σχεδίου αναδιοργάνωσης είχε κατ’ ουσίαν πε- ριπέσει σε αχρησία (5 επικυρώσεις σχεδίων πανελλαδικά μέχρι τις αρχές του 2015 αναφέρονται στη βιβλιογραφία από την έναρξη ισχύος Ν. 3588/2007), – η τυπική διαδικασία του δικαστικού ανοίγματος της (προπτωχευτικής) διαδι- κασίας εξυγίανσης των άρθρων 100επ. ΠτΚ αφενός ελάχιστες φορές κατέληγε πράγματι σε επίτευξη συμφωνίας ενώ αφετέρου προσφερόταν για καταχρηστι- κές και παρελκυστικές συμπεριφορές εκ μέρους των οφειλετών, όπως απέδει- ξε η πράξη («ασυλία» έναντι των ατομικών διώξεων πιστωτών τους μέσω της χορήγησης προληπτικών μέτρων) ενώ, τέλος, δεν ήταν εναρμονισμένη με την περιεχόμενη στη «Σύσταση» της Επιτροπής ΕΕ υπόδειξη, η δικαστική ανάμειξη να περιορίζεται μόνο στο βαθμό που είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των πιστωτών και των άλλων ενδιαφερόμενων μερών που επη- ρεάζονται από το σχέδιο εξυγίανσης (σύσταση με αριθ. 7), – η «Σύσταση» της Επιτροπής ΕΕ (αριθ. 30-33) για παροχή «δεύτερης ευκαιρί- ας» σε έντιμους (καλόπιστους) οφειλέτες-φυσικά πρόσωπα είχε μεταφερθεί υπό ασφυκτική χρονική πίεση στο εσωτερικό μας δίκαιο με τον Ν. 4336/2015 («Μνημόνιο ΙΙΙ»: υποπαράγραφο Γ 3, περ. 21) ως άρθρο 170 α ΠτΚ χωρίς, όμως, τη δέουσα συστηματική ένταξή της στο οικείο πλέγμα ρυθμίσεων του ΠτΚ (πρώην άρθρων 164-170) – οι φιλόδοξες διατάξεις του άρθρου 98 §§1 και 2 περί ευθύνης διοικητών κεφα- λαιουχικών εταιρειών για παρέλκυση και πρόκληση πτώχευσης είχαν εξ υπαρ- χής περιπέσει σε αχρησία, αφού δεν είχαν τύχει σχεδόν ποτέ εφαρμογής από τα ελληνικά δικαστήρια, κάτι που –παρά την αποτρεπτική λειτουργία των ρυθ- μίσεων αυτών 3 - σίγουρα συνηγορούσε υπέρ της επανεπεξεργασίας τους ενώ, τέλος 3. Προσφυώς επισημαίνεται ότι οι νομοθετικές διατάξεις του άρθρου 98 ΠτΚ, παρά την έως τώρα μη νομολογιακή εφαρμογή τους, δεν στερούνται σημασίας γιατί αφενός αναπτύσ-