ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Δίκαιο προστασίας καταναλωτή 7 ΕΛ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ Το Ενωσιακό Δίκαιο της προστασίας του καταναλωτή Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σκοπός των συντακτών της Συνθήκης «περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας» (ΣυνθΕΟΚ), που υπογράφηκε στη Ρώμη στις 25 Μαρτίου 1957, υπήρξε η κα- θιέρωση μιας κοινής αγοράς χωρίς εθνικά σύνορα, όπου το εμπόριο θα μπορούσε να ασκείται χωρίς εμπόδια διασυνοριακής φύσης, σε επίπεδο ίσων όρων ανταγωνισμού. Προϋπόθεση για την υλοποίηση της κοινής αυτής αγοράς αποτελεί η εξασφάλιση της ελεύ- θερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών, των προσώπων και των κεφα- λαίων, γι’ αυτό και οι ελευθερίες αυτές υιοθετήθηκαν εξ αρχής στο κείμενο της Συνθήκης και αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της. Όσο και αν έχουν έκτοτε διευρυνθεί οι σκοποί της, η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, η οποία έχει πλέον μετονομαστεί σε Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έπαυσε να έχει ως κύριο στόχο την υλοποίηση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, έστω και αν αυτό δεν εκφράζεται πάντοτε ευθέως. Είναι προφανές ότι αν δεν είχε ληφθεί έγκαιρα ιδιαίτερη πρόνοια για την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου, αποτέλεσμα της λειτουργίας της αχανούς ενιαίας αγοράς και των ανεξέλεγ- κτων πιέσεων, που συχνά ασκούνται από τα μεγάλα συμφέροντα, θα ήταν η χειροτέρευση της θέσης των Ευρωπαίων πολιτών, ιδίως όταν αυτοί συναλλάσσονται με την ιδιότητα του καταναλωτή. Τότε όμως εύλογο θα ήταν το ερώτημα, ποιο το νόημα της εγκαθίδρυσης της εσωτερικής αγοράς και ποιος ο απώτερος σκοπός της ολοκλήρωσης της 1 ; Όπως ήταν φυσικό, σταδιακά, αλλά με απαιτήσεις ιδιαίτερα φιλόδοξες, ένας ακόμη κλάδος δικαίου δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της τότε Κοινότητας, ο κλάδος που ρυθμίζει τη νομική 1. Το ερώτημα βέβαια συνεχίζει να έρχεται στο προσκήνιο, βλ., π.χ., Αλεξανδρίδου, Μια ενιαία αγορά για την Ευρώπη του 21 ου αιώνα - Μερικές σκέψεις, Αρμ 2009,1629 επ. 1 2 Κοινοτικό δίκαιο 45 90 Κοινοτικό κεκτημένο 32, 33, 34, 37, 39 – επανεξέταση 39 Νομολογία του ΔΕΚ (νυν ΔικΕΕ) 25-28 – υπόθεση Occeano Gruppo Editorial 25 – υπόθεση Johann Gruber v Bay Wa AG 27 – υπόθεση Tobacco Advertising 34 Οδηγία για τους καταχρηστικούς όρους 93/18/ ΕΟΚ 28α Οδηγία ελάχιστης εναρμόνισης 15, 22, 34 Οδηγία μερικής πλήρους εναρμόνισης 23, 38, 40 Οδηγία πλήρους εναρμόνισης 15, 22, 34, 35 Οδηγίες 15 επ., 22 επ. – 2008/48/ΕΚ 28α – 99/44/ΕΚ 28α – γενική εφαρμογή 17 – για την προστασία του καταναλωτή 16 – για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές 19 – ελάχιστης εναρμόνισης 22, 34 – μεταφορά 25 – πλήρους εναρμόνισης 22, 34 – τρόπος ερμηνείας 24, 25 Πράσινο Βιβλίο – για επανεξέταση του κοινοτικού κεκτημένου 39 Συλλογική αγωγή 41 78 Σύμβαση Βρυξελλών 27, 29 Σύμβαση της Ρώμης 29 Συνθήκη της Λισαβόνας 10, 11, 14, 31 Συνθήκη του Άμστερνταμ 6 Συνθήκη του Μάαστριχτ 4