ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Δίκαιο προστασίας καταναλωτή 9 ΕΛ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ Το Ενωσιακό Δίκαιο της προστασίας του καταναλωτή τη φορά εισάγεται στο κείμενο του πρωτογενούς κοινοτικού δικαίου η πολιτική προστασίας των καταναλωτών, ως νέα αυτοτελής πολιτική της Κοινότητας, μαζί με μια σειρά υποχρεώσε- ων για την υλοποίηση της. Το άρθρο 2 της παραπάνω Συνθήκης 5 ορίζει ότι αποστολή της Κοινότητας είναι, μεταξύ άλ- λων (κατά την εφαρμογή κάθε κοινής πολιτικής και δράσης, που αναφέρεται στα άρθρα 3 και 4), να προάγει ένα υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλο- ντος και επίσης να προάγει την άνοδο του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας της ζωής των πολιτών . Με το δε άρθρο 3 ορίστηκε για πρώτη φορά στο κείμενο της Συνθήκης ότι στις δρα- στηριότητες της Κοινότητας για την επίτευξη των σκοπών της περιλαμβάνονται, μεταξύ άλ- λων, η συμβολή στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας και η συμβολή στην ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών (στοιχ. ο΄ και τ΄). Ακόμη, με την πεποίθηση ότι η πολιτική για την προστασία του καταναλωτή πρέπει να ενι- σχυθεί, οι συντάκτες της νέας Συνθήκης προσέθεσαν στο κείμενο της, όπως ήδη αναφέρθη- κε, νέο κεφαλαίο, το XI, με τίτλο «Προστασία των Καταναλωτών», που περιέλαβε ένα μό- νον άρθρο, με αρίθμηση 129Α. Με τη διάταξη αυτή εισάγεται στη Συνθήκη ιδιαίτερη κοινο- τική πολιτική, που έχει ως στόχο την εξασφάλιση της προστασίας των καταναλωτών, πρόκει- ται δε για μια πολιτική, η οποία είναι εν μέρει ανεξάρτητη από την πολιτική υλοποίησης της εσωτερικής αγοράς 6 . Καθώς η αρμοδιότητα της Κοινότητας, όσον αφορά στην πολιτική για την προστασία των καταναλωτών δεν είναι αποκλειστική, αλλά συντρέχουσα με την αντίστοι- χη αρμοδιότητα των κρατών μελών, περιορίζεται αυτή από τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας 7 . Στη Συνθήκη του Άμστερνταμ (ΣυνθΕΚ) , που υπογράφηκε το 1997 και τέθηκε σε ισχύ από τον Μάιο του 1999, περιλήφθηκε το κείμενο του άρθρου 129Α, με ορισμένες τροποποιήσεις και νέα αρίθμηση, ως άρθρο 153 ΣυνθΕΚ. Στην ιδιαίτερης σημασίας παρ. 2 του άρθρου 153 ορίζεται ότι «οι απαιτήσεις προστασίας του καταναλωτή λαμβάνονται υπόψη κατά τον κα- θορισμό και την εφαρμογή άλλων κοινοτικών πολιτικών και δραστηριοτήτων» . Είναι έτσι προφανές ότι για τη διαμόρφωση και το πνεύμα του δικαίου προστασίας του καταναλωτή, σημαντικό ρόλο παράλληλα με το δευτερογενές 8 , παίζει έκτοτε και το πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο. Σημαντικότερη πάντως είναι η παρ. 3 του άρθρου 153 ΣυνθΕΚ, όπου προβλέφθηκε ότι η Κοινότητα συμβάλλει στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών: α) με μέτρα, που θεσπίζει στα πλαίσια της υλοποίησης της εσωτερικής αγοράς κατ’ εφαρμο- γή του άρθρου 95 ΣυνθΕΚ και β) με μέτρα, που στηρίζουν, συμπληρώνουν και παρακο- λουθούν την πολιτική των κρατών μελών για την προστασία των δικαιωμάτων των κατα- ναλωτών, δηλ. την προστασία της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών τους συμ- 5. Με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ η ΕΟΚ μετονομάστηκε σε «Ευρωπαϊκή Κοινότητα», καθώς αφαιρέ- θηκε από την ονομασία της ο όρος «Οικονομική». 6. Η διάταξη του άρθρου 129Α της Συνθήκης του Μάαστριχτ δεν αναφερόταν μάλιστα μόνο στις δρα- στηριότητες της Επιτροπής, αλλά περιλάμβανε ρητή επιταγή για τη συμβολή της Κοινότητας ολόκλη- ρης στην επίτευξη της συγκεκριμένης προστασίας. 7. Για τις αρχές αυτές βλ. στα επόμενα, αριθ. 7. 8. Για το οποίο βλ. παρακάτω, αριθ. 14 επ. 5 6