ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Δίκαιο προστασίας καταναλωτή 55 Ε. ΠΕΡΑΚΗΣ/Χ. ΛΙΒΑΔΑ Άρθρο 1α Ν 2251/1994 πτουν με τον ορισμό του άρθρου 1α παρ. 1. Επίσης, ειδικά αποδέκτης της προστασίας του άρθρου 7α αναφορικά με την ψυχική υγεία των ανηλίκων είναι ο ανήλικος. Η συνύπαρξη ωστόσο, σύμφωνα με το προϊσχύσαν πλαίσιο, στον ίδιο νόμο ουσιωδώς δια- φορετικών ορισμών του καταναλωτή είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία παραδοξοτήτων στο πεδίο της προστασίας του καταναλωτή, οι οποίες συχνά οδηγούσαν σε ανασφάλεια δι- καίου και αποδυνάμωση εν τέλει της προστασίας του καταναλωτή. Στην θεωρία η κριτική που ασκείτο σχετικά αναφερόταν στη διάσπαση της έννοιας του καταναλωτή χωρίς να συ- ντρέχουν προς τούτο ειδικές ανάγκες 25 . Όπως ορθά επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση του Ν 4512/2018, με το πλαίσιο αυτό, ένας δικηγόρος ήταν καταναλωτής σύμφωνα με τον προϊσχύσαντα γενικό ορισμό του άρθρου 1 παρ. 4α και μπορούσε να ασκήσει τα δικαιώμα- τα του άρθρου 5, δεν ήταν όμως καταναλωτής για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4θ, δηλαδή τις από απόσταση συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών 26 . Αντίστοιχα, μια επιχείρηση ήταν καταναλωτής με βάση τον γενικό ορισμό, αλλά δεν ήταν καταναλωτής σε ό,τι αφορά την προστασία της από τις διατάξεις για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Οι παραδοξότητες αυτές αντιμετωπίζονται με την καθιέρωση ενιαίου για όλο τον νόμο ορι- σμού του καταναλωτή και την κατάργηση των προαναφερθεισών διαφοροποιήσεων σε επι- μέρους διατάξεις του. Επίσης, με την υιοθέτηση του εν λόγω ορισμού, ο Ν 2251/1994, ο οποίος αποτελεί το βασικό νομοθετικό πλαίσιο για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων και των οικονομικών συμφερόντων του καταναλωτή, ευθυγραμμίζεται πλέον με την ενωσιακή νομο- θεσία κατά την έκταση στην οποία οι σχετικές Οδηγίες και Κανονισμοί του παραγώγου δικαί- ου που αφορούν την θεματική αυτή υιοθετούν τον ίδιο ορισμό. Κύριοι λόγοι άλλωστε για την υιοθετηθείσα προσέγγιση ήταν σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Ν 4512/2018 η ευρύτητα της έννοιας του καταναλωτή κατά το προϊσχύσαν άρθρο 1 παρ. 4α, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση του κύκλου των προστατευτέων προ- σώπων από τις διατάξεις του ειδικού δικαίου της προστασίας του καταναλωτή κατά τρόπο ώστε όλοι να θεωρούνται καταναλωτές και η ασυμβατότητα του εν λόγω ορισμού με την ευ- ρωπαϊκή πρακτική και τη στενή έννοια του ορισμού του καταναλωτή ιδίως σε ό,τι αφορά την ενσωμάτωση Οδηγιών μέγιστης εναρμόνισης 27 . ΙΙΙ. Άλλες διατάξεις για την έννοια του καταναλωτή 1. Ορισμοί του καταναλωτή εκτός Ν 2251/1994 Εκτός από τις διατάξεις του Ν 2251/1994 και άλλα νομοθετήματα περιέχουν ορισμούς (για τους δικούς τους κάθε φορά σκοπούς) του καταναλωτή. Ενδεικτικά: 25. Βλ. Αλεξανδρίδου (2007), 1499. 26. Βλ. επίσης Περάκη/Λιβαδά (2015) εις Δίκαιο Προστασίας Καταναλωτή (επιμ. Ε. Αλεξανδρίδου), 53 και κατωτέρω, υπό V . 27. Για τη δυνατότητα διεύρυνσης από τον εθνικό νομοθέτη του ενωσιακού ορισμού του καταναλω- τή σε Οδηγίες ελάχιστης εναρμόνισης βλ. Δωρή (2004) , Ο χαρακτηρισμός αντισυμβαλλομένων τραπεζών ως καταναλωτών ως προϋπόθεση για την προστασία τους από καταχρηστικούς ΓΟΣ, ΝοΒ,729. Βλ. αντίθετα Κοτσίρη (2005), Η έννοια του καταναλωτή, ΔΕΕ,1128, Λιβαδά (2005), Η έν- νοια του προστατευτέου καταναλωτή σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο, ΔΕΕ,1137. 15 16 17 18