ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

540 Δίκαιο προστασίας καταναλωτή Κ. ΦΟΥΝΤΕΔΑΚΗ Άρθρο 8 Ν 2251/1994 Α. Εισαγωγικά I. Η επαγγελματική ευθύνη από την παροχή υπηρεσιών Η δυσχέρεια στην εννοιολογική προσέγγιση της αστικής «επαγγελματικής ευθύνης» δεν έγκειται τόσο στη διατύπωση ενός ορισμού. Πρόκειται για την αστική ευθύνη 1 του προσώ- που, το οποίο παραβαίνει τις υποχρεώσεις που διέπουν την άσκηση της επαγγελματικής του δραστηριότητας. Πιο δύσκολο ερώτημα είναι αν η ίδια έννοια αποδίδει ένα ενιαίο και αυτο- τελές αντικείμενο στο γενικότερο πλαίσιο του δικαίου της αστικής ευθύνης, με ποιο περιεχό- μενο και με ποια σημασία. Η επεξεργασία της έννοιας στα ευρωπαϊκά δίκαια έχει καταλήξει να ταυτίζει την επαγγελματική ευθύνη με την ευθύνη από την παροχή υπηρεσιών κατά τρό- πο ανεξάρτητο, στο πλαίσιο επαγγελματικής δραστηριότητας 2 . Υπάγονται, επομένως, στην έννοια όχι μόνο τα κατά την παλιότερη ορολογία «ελευθέρια» επαγγέλματα (δικηγόροι, για- τροί, αρχιτέκτονες), αλλά λ.χ. και η παροχή τραπεζικών υπηρεσιών, η παροχή του μεταφο- ρέα ή του κομμωτή. Βέβαια, μια τέτοια ευρεία σύλληψη της επαγγελματικής ευθύνης υπονο- μεύει κατά κάποιο τρόπο την ενότητά της, αφού και μια επιφανειακή επισκόπηση του ελληνι- κού και των άλλων ευρωπαϊκών δικαίων αναδεικνύει στη ρύθμιση των διάφορων επαγγελ- μάτων πολύ σημαντικές διαφορές. Μια θεμελιώδης διαφοροποίηση ανάγεται στη φύση και στο περιεχόμενο των υποχρεώσεων του επαγγελματία που παρέχει υπηρεσίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το πρόσωπο που παρέχει ορισμένη υπηρεσία έχει την υποχρέωση να τηρήσει απλώς μια συμπεριφορά σύμφωνη προς τους κανόνες που διέπουν το επάγγελμά του (ενο- χή μέσων, obligation de moyens), ενώ σε άλλες οφείλει να προσπορίσει στον αποδέκτη της υπηρεσίας ορισμένο αποτέλεσμα (ενοχή αποτελέσματος/obligation de résultat) 3 . Η διάκρι- ση, η οποία σε δίκαια όπως το ελληνικό και το γερμανικό βρίσκει ως ένα βαθμό αντιστοιχία 1. Γενικά ο όρος «αστική ευθύνη» αποδίδει το σύστημα των κανόνων του αστικού δικαίου που ρυθ- μίζουν την προς αποζημίωση ενοχή, ενώ ο όρος «ευθύνη» έχει ευρύτερο περιεχόμενο. Βλ. Απ. Γεωργιάδη , στον ΑΚ Γεωργιάδη/Σταθόπουλου, Εισαγ. άρθρα 914-938 αριθ. 4, Κορνηλάκη , Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, 2 η έκδοση, τ. Ι, 2012, 453 και σημ. 1. 2. Κατά κανόνα η επαγγελματική παροχή υπηρεσιών διαχωρίζεται από την κατασκευή και πώληση πραγμάτων ως επαγγελματική δραστηριότητα. Είναι βέβαια προφανές ότι και στις δυο περιπτώσεις πρόκειται για επαγγελματική ευθύνη, απλώς στη δεύτερη (παραγωγή και διάθεση ελαττωματικών πραγμάτων) είχε νωρίτερα τυποποιηθεί, και διεθνώς, ένα ειδικό πλαίσιο ευθύνης (βλ. ανωτ. υπό το άρθρο 6). Αναλυτικά για το περιεχόμενο και την εξέλιξη της έννοιας της επαγγελματικής ευθύνης βλ. Φουντεδάκη , Αστική ιατρική ευθύνη. Γενική εισαγωγή - Δογματική και δικαιοπολιτική θεώρη- ση - Θεμελιώδεις έννοιες, 2003, 9 επ. Βλ. επίσης Ζέπο , Η ευθύνη του ιατρού, ΝοΒ 1973,1, Τούση , Επαγγελματικόν πταίσμα, Ξένιον Ζέππου ΙΙΙ, 1973, 507 επ. (510), Hirte , Berufshaftung. Ein Beitrag zur Entwicklung eines einheitlichen Haftungsmodells für Dienstleistungen, 1996, Αρνόκουρο, Ευθύνη του παρέχοντος νομικές υπηρεσίες, ΔΕΕ 2001,473-474. 3. Πρόκειται για μια διάκριση που κυριαρχεί στο γαλλικό ενοχικό δίκαιο (βλ. αρχική διατύπωση σε Demogue , Traité des obligations, 1928, t. V, no 1237), αλλά είναι είναι αποδεκτή και στο ελληνικό δίκαιο· βλ. ΠΠρΑθ 6890/1985 ΕΕΝ 1986,197 (198), Σταθόπουλο, Γενικό Ενοχικό δίκαιο, 4η έκδοση, 2004, 102-105 και στον ΑΚ Γεωργιάδη/Σταθόπουλου, άρθρο 287 αριθ. 27, Αστ. Γεωργιάδη , Ενοχικό δίκαιο-Γενικό Μέρος, τ. Ι, 5η έκδοση, 2007, 47 (και σημ. 1), Τσιριντάνη , σε ΕρμΑΚ, άρθρο 287 αριθ. 25. 1