ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Δίκαιο προστασίας καταναλωτή 581 Κ. ΔΕΛΟΥΚΑ - ΙΓΓΛΕΣΗ Άρθρα 9, 9α-9θ Ν 2251/1994 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών 4 . Επρόκειτο για κοινοτικής προέλευ- σης και έμπνευσης διατάξεις, αφού αποτελούσαν την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσί- ας προς την Οδηγία 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση (όπως είχε τροπ. από την Οδηγία 97/55/ΕΚ προκειμένου να συμπεριληφθεί η συγκριτική διαφήμιση) 5 , ενώ τό- σο η Οδηγία 89/552/ΕΟΚ για την άσκηση τηλεοπτικών δραστηριοτήτων πέρα από τα εθνικά σύνορα 6 όσο και η Σύσταση R(85)20 της 25.10.1985 του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, είχαν επηρεάσει τον Έλληνα νομοθέτη όσον αφο- ρά τις ρυθμίσεις για την αθέμιτη και την άμεση διαφήμιση, αντιστοίχως. Πιο συγκεκριμένα, οι παρ. 2-4 του άρθρου 9 απαγόρευαν την παραπλανητική διαφήμιση, οι παρ. 5 και 6 απα- γόρευαν την αθέμιτη, εκείνη δηλ. τη διαφήμιση που προσβάλλει τα χρηστά ήθη, οι παρ. 8-9 του άρθρου 9 όριζαν τις προϋποθέσεις του επιτρεπτού της συγκριτικής διαφήμισης και, τέ- λος, οι παρ. 10-13 απαγόρευαν τη χωρίς τη συναίνεση του καταναλωτή άμεση διαφήμιση. Έντονα είχε απασχολήσει τη θεωρία το κατά πόσον, οι κατά το Ν 146/1914 για τον αθέμιτο ανταγωνισμό δυνατότητες του καταναλωτή (ειδικότερα των άρθρων 1 και 3 αυτού, που ρυθ- μίζουν την αθέμιτη και την παραπλανητική διαφήμιση, αντιστοίχως 7 ) θα πρέπει να υπάρχουν επιπλέον όλων εκείνων των δικαιωμάτων που τους προσφέρονται με το Ν 2251/1994, χωρίς ασφαλώς να παραβλέπουμε το γεγονός ότι ο Ν 146/1914 ως κύριο στόχο έχει την προστασία των ανταγωνιστών και δευτερευόντως των καταναλωτών. Πιο συνεπής προς το νόημα του Ν 2251/1994, ήταν κατά τη γνώμη μας (αν και η κρατούσα γνώμη ήταν αντίθετη) η άποψη ότι οι δυνατότητες του καταναλωτή υπήρχαν σωρευτικά, και τούτο, διότι ρητά προβλεπόταν από το άρθρο 14 παρ. 5 αυτού ότι: «Αν σε συγκεκριμένη περίπτωση οι κοινές διατάξεις παρέχουν στον καταναλωτή μεγαλύτερη προστασία από την ειδική ρύθμιση του νόμου αυτού, εφαρμό- ζονται οι κοινές διατάξεις». Η συστηματική συνύπαρξη των δύο αυτών νομοθετημάτων δεν μπορούσε να αμφισβητηθεί καθώς το άρθρο 14 παρ. 2 του Ν 2251/1994 ρητά όριζε ότι «δεν θίγονται οι διατάξεις για τον αθέμιτο ανταγωνισμό». Έτσι, γινόταν δεκτό από μέρος της θεω- ρίας (αλλά και της νομολογίας) ότι, τα δύο αυτά νομοθετήματα θα πρέπει να συνδυάζονται και σε επίπεδο δικονομικών κανόνων, ώστε να δίνουν κάθε φορά την ευνοϊκότερη για τον 4. Ειδικές ρυθμίσεις για την προστασία του καταναλωτή από την παραπλανητική, αθέμιτη και συγκρι- τική διαφήμιση περιελαμβάνοντο και στα 18-21 Ν 1961/1991, τον οποίο είχε καταργήσει και αντικα- ταστήσει ο Ν 2251/1994. Πριν από την εισαγωγή του νόμου αυτού η διαφήμιση ελέγχονταν στη χώ- ρα μας με τις γενικές ρήτρες των άρθρων 1 και 3 Ν 146/1914 αλλά και από τις διατάξεις των άρθρων 57 και 59 ΑΚ καθώς και τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες του ΑΚ (άρθρο 914 επ.), Τζουγανάτος σε Καράκωστα, Προστασία του Καταναλωτή, (2002), 274-275. 5. Η Οδηγία αυτή αντικαταστάθηκε από την Οδηγία 2006/114/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2006 για τη παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση (ΕΕ L 376/21). Πρόκειται για κωδικοποίηση της ισχύουσας κοινοτικής νομοθεσίας για την παραπλανητι- κή και τη συγκριτική νομοθεσία στις σχέσεις επιχειρήσεων μεταξύ τους. 6. Σημειωτέον ότι η Οδηγία 89/552/ΕΟΚ τροποποιήθηκε ριζικά αρχικά από την Οδηγία 2007/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και εν συνεχεία από την Οδηγία 2010/13/ΕΕ. 7. Ο προβληματισμός επικεντρώνεται στη διαφήμιση καθώς αυτή είναι ο κατ’ εξοχήν τόπος όπου διασταυρώνονται τα συμφέροντα καταναλωτών και ανταγωνιστών. Σε κάθε περίπτωση πάντως θα πρέπει να συνυπολογίζεται το γεγονός ότι ο Ν 146/1914 αναφέρεται στις οριζόντιες σχέσεις μεταξύ των ανταγωνιστών, ενώ ο Ν 2251/1994 στις κάθετες σχέσεις συναλλαγής. Περάκης, Η σχέση του δι- καίου προστασίας του καταναλωτή με το δίκαιο του αθέμιτου ανταγωνισμού, ΔΕΕ 1996,113. 6