ΔΙΚΑΙΟ ΙΚΕ & ΕΠΕ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ - ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΤΑΙΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΚΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΕ 789 παρ. 4 Ν 4072/2012) 16 . Οι ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις θα πρέπει να έχουν εγκρι- θεί από την τακτική συνέλευση των εταίρων, η οποία συγκαλείται τουλάχιστον μία φορά κατ` έτος το αργότερο έως τη δεκάτη (10η) ημερολογιακή ημέρα του ένατου μήνα μετά τη λήξη της εταιρικής χρήσης με αντικείμενο την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων(αρ. 69 παρ. 2 Ν 4072/2012). Η απόφαση των εταίρων αποτελεί προϋπόθεση για τη γένεση του ατομι- κού δικαιώματος των εταίρων προς λήψη του μεριδίου τους από τα εταιρικά κέρδη. Οι εταίροι είναι κατ’ αρχήν ελεύθεροι να αποφασίζουν για τη διανομή ή μη των εταιρικών κερδών, εφόσον δεν ορίζεται κάτι άλλο από το καταστατικό, όμως η τυχόν πλειοψηφική από- φασή τους μπορεί να ελέγχεται ως καταχρηστική κατ’ αρ. 281 ΑΚ, εφόσον έχει ληφθεί χωρίς να συντρέχει προφανής λόγος προστασίας του εταιρικού συμφέροντος με μοναδικό σκοπό να πλήξει οικονομικά τη μειοψηφία. Ιδίως επιβαρυντικές περιστάσεις για τον χαρακτηρισμό μίας απόφασης ως καταχρηστικής μπορεί να συνιστά η γνώση της πλειοψηφίας ότι η μειοψη- φία βρίσκεται σε κατάσταση οικονομικής ανάγκης και αναμένει την είσπραξη του μεριδίου της επί των κερδών, ενώ η πλειοψηφία είναι οικονομικά ισχυρή, καθώς και το γεγονός ότι οι εταίροι της πλειοψηφίας μετέχουν στην εταιρική διοίκηση και απολαύουν ειδικών προνομίων ή εισπράττουν αμοιβές ή άλλες αποζημιώσεις οι οποίες λογίζονται ως δαπάνες της εταιρείας και άρα δεν ενδιαφέρονται για την απόληψη κερδών, αφού αποκομίζουν με άλλον τρόπο την ωφέλειά τους από την εταιρική τους συμμετοχή. Ακόμη περισσότερο θα ισχύουν τα ανωτέρω, εάν οι εταίροι της μειοψηφίας έχουν αποκλεισθεί από την εταιρική διοίκηση. Οι αμοιβές και αποζημιώσεις των εταίρων της πλειοψηφίας μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστούν συγκεκαλυμ- μένη καταβολή κερδών σε ορισμένους από τους εταίρους εις βάρος άλλων, ιδίως αν είναι υπέ- ρογκες και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία των παρεχόμενων υπηρεσιών, για τις οποίες φέρονται ότι χορηγήθηκαν, ή αν δεν παρέχεται καμία υπηρεσία από τους εταίρους της πλειοψηφίας και τα καταβαλλόμενα ποσά παρουσιάζονται εικονικώς ως αμοιβές. Σε ένα τέτοιο εταιρικό περιβάλλον η πλειοψηφική απόφαση μη διανομής κερδών θα είναι καταχρηστική. 2. Αφαίρεση αποθεματικών ΙΚΕ Στους εταίρους μπορούν να διανεμηθούν μόνο τα καθαρά κέρδη που απομένουν μετά την αφαίρεση του νόμιμου τακτικού αποθεματικού, καθώς και των τυχόν ελευθέρων αποθεματι- κών που ορίζονται από καταστατική διάταξη ή από απόφαση των εταίρων (αρ. 100 παρ. 2 Ν 4072/2012). 3. Κέρδη της ΙΚΕ που προκύπτουν από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις - Πραγματικά κέρδη - Περιορισμός από ύψος ιδίων κεφαλαίων Στους εταίρους μπορούν να διανεμηθούν νομίμως μόνο κέρδη, τα οποία εμφαίνονται από τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, προς τον σκοπό προστασίας των εταιρικών δανει- στών (αρ. 100 παρ. 3 εδ. α’ Ν 4072/2012). Επομένως, μπορούν να διανέμονται μόνον πραγμα- τικά κέρδη 17 με την επιφύλαξη της τήρησης των διατάξεων του Ν 4308/2014 περί Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων. Υποστηρίζεται και ότι δεν είναι δυνατή η διανομή κερδών στην ΙΚΕ κατ’ αναλογική εφαρμογή του αρ. 44α ΚΝ 2190/1920 μέχρι την 31.12.2018 και αντιστοίχως του αρ. 159 Ν 4548/2018 μετά την 1.1.2019, όταν το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων, στα οποία περιλαμβάνονται και τα ποσά, στα οποία έχει υπολογισθεί η αξία όλων των εισφορών κάθε κατηγορίας, είναι ή μετά 16. Β. Αντωνόπουλος, ΙΚΕ, ό.π., υπό αρ. 100/1 σελ. 199. 17. Ε. Περάκης, ΙΚΕ, ό.π., παρ. 10 I 4 β σελ. 106.