ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ

1 Εισαγωγή Η Ανακριτική γεννήθηκε από την Εγκληματολογία. Στα 1876 ο Cesare Lombroso δημοσίευσε το πολύκροτο βιβλίο του «Ο εγκληματίας άνθρωπος», ο οποίος με γνώμονες τη φυλή, το φύλο, την ηλικία, τα φυσικά χαρακτηρι- στικά, το μορφωτικό επίπεδο και τη γεωγραφική προέλευση, κατέταξε τους εγκληματίες, στους εκ γενετής, τους διανοητικά καθυστερημένους και τους εγκληματοειδείς. Ήδη είχε γεννηθεί η Ανακριτική, αφού μήτρα κυοφόρησής της υπήρξε το στε- ρεότυπο του δράστη. Λίγα χρόνια πριν βέβαια είχε προηγηθεί η Φυσιογνωμο- νική 1 , η οποία μετάγγισε τα διαγνωστικά της πορίσματα και στην Ανακριτική. Το 1914, ο Αμερικανός χαρακτηρολόγος Gerald Fosbroke δημοσίευσε το έργο του «Character Reading through Analysis of the Features», ο οποίος σημείω- σε: «Τα σώματα και τα πνεύματά μας μεγαλώνουν, ωριμάζοντας τα χαρακτη- ρολογικά μας γνωρίσματα και ό,τι εμείς είμαστε, αντανακλάται στις χαρακτη- ρολογικές μας δομές» 2 . Έτσι, η επιστήμη της Χαρακτηρολογίας, συνέβαλε στη σκιαγράφηση της προσωπικής ταυτότητας του δράστη. Εξαιρετική συμβολή στην ανάπτυξη της Ανακριτικής επιφύλαξε η αστυνομική λογοτεχνία 3 , όταν ο Arthur Conan Doyle δημοσίευσε το 1887 το μυθιστορηματικό του έργο «A Study in Scarlet» (Beeton’s Christmas Annual, November) και διέπλασε τον ήρωά του «Sherlock Holmes», το όνομα του οποίου είναι ενός Αμερικανού δικαστή ονόματι Oliver Wendell Holmes και ενός διακεκριμένου βιολιστή, ονόματι Alfred Sherlock . Θεμελιωτής όμως της ανακριτικής επιστήμης είναι ο Αυστριακός Johann (Hans) Baptist Gustav Gross (1847-1925), ο οποίος το 1893 δημοσίευσε το κλασικό έργο «Handbuch Für Untersuchunrichter, als System der Kriminalistik» 4 , που αποτελεί έναν θρίαμβο της επιστημονικής αρετής ενάντια στη διαίσθηση και μια συστηματική προσέγγιση για την ολι- στική ανακατασκευή του εγκλήματος και του εγκληματικού στερεοτύπου. Ο Gross εξελέγη αρχικά καθηγητής του ποινικού δικαίου στο πανεπιστήμιο του Czernovitz, αργότερα καθηγητής της εγκληματολογίας στο πανεπιστήμιο της Πράγας και τέλος, καθηγητής του ποινικού δικαίου στο πανεπιστήμιο του 1. Βλ. σχετ., Γ. Πανούση, Φυσιογνωμική (μια σύγχρονη εγκληματολογική προσέγγιση) εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1988 (πρώτη έκδοση). 2. Βλ. σχετ., G. Fosbroke, Character Reading through Analysis of the Features, New York: Garden City, 1938, σελ. xx. 3. Βλ. αντί άλλων, το αφιέρωμα του περιοδικού «Διαβάζω» αρ. 86 (25.1.1984) «αστυνομική λογοτεχνία». 4. Βλ. επίσης, H. Gross, Criminal Investigation, Madras: Ramasawmy Chetty, 1906. Idem, Criminal Investigation, London: Sweet and Maxwell 1924. Idem, Criminal Psychology, Montclaire, NJ: Patterson Smith, 1968. Το βιβλίο του Η. Gross μεταφράστηκε και στα ελληνι- κά με τον τίτλο, Η επιστημονική ανάκρισις, (μτφρ. Φ. Ζήρου ), τόμ. Α΄, τεύχ. α΄-β΄, Χανιά 1920.