ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ 484 γούνται οι γαμέτες, ενώ ο αριθμός των χρωματοσωμάτων υποδιπλασιάζεται και κάθε γαμέτης φέρει εφεξής απλοειδή χρωματοσώματα. Διαγραμματικά, η προκείμενη διαδικασία έχει ως εξής: Μεσόφαση 1: Τα χρωματοσώματα βρα- χύνονται και παχύνονται και καθένα εξ’ αυτών διαιρείται ακολούθως σε δύο χρωματίδες. Πρόφαση Ι: Οι εν λόγω χρωματίδες συναντώνται και ανταλλάσ- σουν γενετικές πληροφορίες μεταξύ των 4 προκυψάντων χρωματιδίων. Μετά- φαση Ι: Τα προκείμενα ζεύγη των χρωματοσωμάτων μετακινούνται προς τους δύο πόλους του πυρήνα. Τελόφαση 1: Η κυτταρική διαίρεση ολοκληρώνεται με τη διαίρεση του πυρήνα και κάθε νέο κύτταρο φέρει τον δικό του πυρή- να, με ίδιο αριθμό χρωματοσωμάτων, όπως και το αρχικό κύτταρο. Πρόφαση ΙΙ: Τα ομόλογα ζεύγη των χρωματοσωμάτων προσεγγίζονται. Μετάφαση ΙΙ: Τα ζεύγη αυτά προωθούνται στους δύο πόλους του πυρήνα. Ανάφαση ΙΙ: Οι χρωματίδες εκάστου χρωματοσώματος διαχωρίζονται και μετακινούνται προς τους πόλους του πυρήνα. Τελόφαση ΙΙ: Με τη διαίρεση του κυτταροπλάσμα- τος ολοκληρώνεται η πυρηνική διαίρεση. Με τη διαδικασία αυτή δημιουρ- γούνται τέσσερις πυρήνες, καθένας εκ των οποίων, διαθέτει απλοειδή αριθ- μό χρωματοσωμάτων. – Κατά την αμφιγονική αναπαραγωγή όμως, παρεισφρέουν ορισμένες φυσι- κοχημικές μεταβολές της αλληλουχίας των βάσεων του DNA που ονομάζονται μεταλλάξεις. Ο όρος μετάλλαξη (mutation) συνίσταται στη μεταβολή της αλ- ληλουχίας των βάσεων ενός γονιδίου –εκτός από τον φυσιολογικό ανασυν- δυασμό του DNA- δηλ. μια μετάλλαξη από μία πουρίνη (αδενίνη ή γονανίνη) σε μία άλλη ή από έναν τύπο πυριμιδίνης (κυτονίνης ή θυμίνης) σε κάποια άλλη 15 . Παρόμοια είναι η εγκάρσια μετάλλαξη (Transversion) από μία πουρί- νη σε μία πυριμιδίνη ή vice versa. Η αντικατάσταση μιας βάσης πουρίνης από μία άλλη βάση πουρίνης ή μιας βάσης πυριμιδίνης από μία άλλη πυριμιδί- νη ονομάζεται μετάβαση (Transition), ενώ η υποκατάσταση μιας βάσης που- ρίνης από μία βάση πυριμιδίνης και το αντίστροφο, ονομάζεται μεταστροφή (Transversion). Εκτός από τις ως άνω μονοσημειακές μεταλλάξεις, που προκα- λούν επιπτώσεις στον ανθρώπινο φαινότυπο 16 , υπάρχουν και οι σιωπηλές με- ταλλάξεις, χωρίς φαινοτυπικές επιπτώσεις. Ανεξάρτητα από την μορφή της με- 15. Αδενίνη (Adenine): Μία βάση πουρίνης που ευρίσκεται στους τόπους των νουκλεοτιδίων, στα νουκλεοτίδια, στα ένζυμα και στα νουκλεϊκά οξέα. Αυτή καθιδρύει συνδέσμους υδρογό- νου με θυμίνη και τη deoxyuracil στα διπλόκλωνα νουκλεϊκά οξέα. Γουανίνη (Guanine): Μία βάση πουρίνης που ευρίσκεται στους τόπους και στα νουκλεοτίδια και στα νουκλεϊκά οξέα. Κυτοσίνη (Cytosine): Μία βάση πυριμιδίνης που είναι συστατικό των νουκλεοτιδίων και των νουκλεϊκών οξέων. Θυμίνη (Thymine): Μία βάση πυριμιδίνης που εδράζεται στα νουκλεοτί- δια και στο DNA. Βλ. σχετ. Morel / Cavalier, ό.π., σελ. 305 επ. 16. Φαινότυπος (Phenotype): Ένα σύνολο χαρακτηριστικών γνωρισμάτων ενός οργανισμού που προέρχεται από τη διαντίδραση του γανιδιώματος με το περιβάλλον. Βλ. σχετ., Morel / Cavalier, ό.π., σελ. 313. Κατ’ άλλη άποψη, φαινότυπος είναι η εξωτερική εμφάνιση του ατό-