ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ (Ν 4512/2018)

Αποτίμηση της υποχρεωτικότητας της διαμεσολάβησης στο Ν 4512/2018 – Επιμέρους δικονομικές προσεγγίσεις Παντελής Μποροδήμος Πρωτοδίκης Θεσσαλονίκης Ο νέος νόμος για τον θεσμό της διαμεσολάβησης 1 και η ταχύτητα με την οποία εισήλθε στο νομικό κόσμο, προκάλεσε ήδη πολλές αντιδράσεις, που κινήθηκαν προς όλες τις κατευθύνσεις. Μάλιστα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι σε σχέση με το χρόνο ζωής του, το πλήθος των αντιδράσεων, υπήρξε δυσανάλογα μεγά- λο, γεγονός που από μόνο του μαρτυρά το έντονο ενδιαφέρον που παρουσιάζει ο νέος θεσμός. Ως στόχος του Ν 4512/2018 διακηρύχθηκε αρμοδίως η ταχύτε- ρη και αποτελεσματικότερη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη μέσω της ενίσχυσης των εναλλακτικών μορφών ειρηνικής επίλυσης διαφορών. Ήδη, όμως, αξιολογείται ως εννοιολογική αντινομία, η διαφαινόμενη προσπάθεια ενστάλαξης της κουλ- τούρας του εκούσιου και συναινετικού χαρακτήρα της διαμεσολάβησης δια της υποχρεωτικότητας και της απειλής ποινών. Στη θεσπιζόμενη, λοιπόν, στο άρ- θρο 182 του Ν 4512/2018 υποχρεωτικότητα της προσφυγής στη διαμεσολάβη- ση, θα δοκιμαστεί η ισορροπία του νόμου ανάμεσα στη διαμόρφωση ενός δικο- νομικού σταθμού αποφόρτισης της δικαστηριακής ύλης και στην τήρηση της αρ- χής της αποτελεσματικής πρόσβασης στη Δικαιοσύνη. Ειδικότερα: Το δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας κατοχυρώ- νεται στο ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 20), αλλά και στα άρθρα 6 και 13 της Ευ- ρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και το άρθρο 47 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Κατά πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ και του ΔΕΕ, θεωρείται ότι δεν είναι απόλυτο δικαίωμα, αλλά υπόκειται σε περιορισμούς οι οποίοι κατά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, είναι θεμι- τοί: α) εάν τείνουν προς έναν ορισμένο θεμιτό σκοπό και β) εάν υφίσταται εύλο- γη σχέση αναλογικότητας μεταξύ των χρησιμοποιούμενων μέσων και του επιδι- 1. Βλ. σχετικά με διαμεσολάβηση ενδεικτικά Κ. Κλαμαρή , Η ρύθμιση της διαμεσολάβησης στα ελληνικά σχέδια νόμου, ΕΠολΔ 2010, 473-478, Δ. Τίτσιας , Διαμεσολάβηση: έντα- ξή της στη λειτουργία του πολιτικού δικαστή και στους σκοπούς της πολιτικής δίκης, ΕλλΔνη 2015, 664-676, Δ. Μανιώτης , Περί της οριοθετήσεως της ελευθερίας της ιδιωτι- κής βουλήσεως στις εναλλακτικές μορφές επιλύσεως διενέξεων, ΕΠολΔ 2012, 711-718, αλλά και Άνθιμος , Διαμεσολάβηση: «Το άγουρο μήλο της έριδος», ΕΕμπΔ 2012, 277-293.