ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗ

ΕΝΣΤΑΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ [23] Χ. ΜΕΪΔΑΝΗΣ 501 β’ ΚΠολΔ). Η εκτελεστότητα της αποφάσεως παράγεται αμέσως μετά την έκδοσή της, υπό τον όρο πάντως, ότι αυτή αποτελεί ήδη δεδικασμένο 6 . Κρίσιμο, για τους σκοπούς του παρόντος έργου, είναι ότι, σε περίπτωση νόμιμης υπαγωγής σε διαιτησία, αποκλείεται η δικαιοδοσία των τακτικών δικαστηρίων 7 . Η ύπαρξη, δηλαδή, συμφωνίας διαιτητικής επιλύσεως της διαφοράς αποτελεί αρνητι- κή διαδικαστική προϋπόθεση (διαδικαστικό κώλυμα) για τα τακτικά δικαστήρια, που εμποδίζει τη συζήτηση ενώπιον δικαστηρίου και επιβάλλει την παραπομπή της δια- φοράς στο διαιτητικό δικαστήριο που τα μέρη έχουν ορίσει με την οικεία ρήτρα δι- αιτησίας 8 . Κατά ρητή διάταξη νόμου (άρθρα 263 εδ. β’, 870 παρ. 1 ΚΠολΔ) η εν λόγω διαδικαστική προϋπόθεση εξετάζεται, καταρχήν, κατόπιν υποβολής σχετικής ενστά- σεως και όχι αυτεπαγγέλτως. Προϋπόθεση της ευδοκιμήσεως της ενστάσεως ενώπι- ον του τακτικού δικαστηρίου αποτελεί η ύπαρξη έγκυρης υπαγωγής από τα μέρη της διαφοράς σε διαιτησία. Προτού αναλυθεί η φύση και λειτουργία της εν λόγω ενστά- σεως, θα παρουσιαστούν εν συντομία ορισμένα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τη συμφωνία διαιτησίας. Πρέπει να τονιστεί προκαταβολικά ότι, με βάση τον σκοπό του παρόντος έργου, η αναφορά στη συμφωνία διαιτησίας θα είναι σχετικά περιληπτική και με μόνη την επιδίωξη να γίνει στη συνέχεια κατανοητός ο νομικός προβληματι- σμός της άσκησης της οικείας ένστασης. Ιδίως, θα παρουσιαστεί το ζήτημα του έγκυ- ρου της ρήτρας διαιτησίας, καθώς αυτό αποτελεί προϋπόθεση για την αποδοχή της ένστασης διαιτησίας. ΙΙ. Η διάκριση μεταξύ εσωτερικής, διεθνούς και αλλοδαπής διαιτησίας Γενικά στη διαιτησία γίνεται διάκριση μεταξύ εσωτερικής και διεθνούς διαιτησίας, ενώ στην εικόνα εμφανίζεται και η έννοια της αλλοδαπής διαιτησίας 9 . Ο χαρακτηρι- 6. Βλ. Κουσούλη , Δίκαιο της Διαιτησίας, σελ. 145, 146. 7. Βλ. Καλαβρό , Η εξουσία κρίσης των διαιτητών, σελ. 13· Κουσούλη , Δίκαιο της Διαιτησίας, σελ. 3. 8. Βλ. AΠ 459/1988 ΕλλΔνη 1989, 961, ΕφΑθ 1213/2006 ΕλλΔνη 2006, 1103 επ., η οποία αναφέ- ρει ότι: «Από την διάταξιν αυτήν (264 ΚΠολΔ) σαφώς συνάγεται ότι η έννομος συνέπειά της, κατόπιν εγκαίρου προτάσεως της σχετικής ενστάσεως υπό του εναγομένου, υπαγωγής της δι- αφοράς εις την διαιτησίαν (263 ΚΠολΔ), είναι η παραπομπή της υποθέσεως εις την διαιτησίαν και όχι η απόρριψις της αγωγής ως απαραδέκτου λόγω ελλείψεως δικαιοδοσίας, ως όντως θα συνέβαινε εάν δεν υπήρχεν η διά της αμέσως ανωτέρω διατάξεως ειδική νομοθετική πρόβλε- ψις». Δικαιοσυγκριτική επισκόπηση των δικονομικών αποτελεσμάτων της συμφωνίας περί δι- αιτησίας επί πολιτικής δίκης σε διάφορα ευρωπαϊκά κράτη βλ. σε Οικονομόπουλου , Τα δικο- νομικά αποτελέσματα της συμφωνίας περί διαιτησίας επί πολιτικής δίκης η οποία έχει το αυτό με την συμφωνίαν αντικείμενον, Τόμος προς τιμήν Γεωργίου Θ. Ράμμου, σελ. 957 επ. (961 επ.). 9. Σχετικά βλ. Μαντάκου, Η συγκατοίκηση της διεθνούς και εσωτερικής διαιτησίας στην ελληνι- κή έννομη τάξη. Δεκαπέντε χρόνια μετά, σε Χαριστήριο - Σύμμεικτα προς τιμή Ιωάννη Κ. Δρυλ- λεράκη, 2015, σελ. 81-94. Η συγγραφέας τονίζει ότι τουλάχιστον η διάκριση εσωτερικής - διε- θνούς διαιτησίας δεν είναι αυτονόητη και την αποδίδει σε γαλλική «εμμονή» και επιρροή (σελ. 81). 3 4