ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗ

[23] ΕΝΣΤΑΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ 502 Χ. ΜΕΪΔΑΝΗΣ σμός διαιτησίας ως εσωτερικής ή διεθνούς εξαρτάται από το εάν η διαφορά, για την οποία πρόκειται, θα υπαγόταν στην εσωτερική ή στη διεθνή δικαιοδοσία των δικα- στηρίων, σε περίπτωση που δεν είχε υπαχθεί σε διαιτησία 10 . Έτσι, διεθνής είναι η δι- αιτησία, όταν η υπαγόμενη στην κρίση του διαιτητικού δικαστηρίου διαφορά απορ- ρέει από διεθνή ιδιωτική έννομη σχέση 11 . Οι βασικές νομοθετικές επιλογές για τη ρύθμιση της εσωτερικής και διεθνούς διαιτησίας εντοπίζονται σε δύο θεωρητικά συ- στήματα, του μονισμού και του δυϊσμού, διάκριση που διαμόρφωσε διεθνώς δύο διακριτά νομοθετικά πρότυπα. Κατά το μονιστικό σύστημα, εσωτερική και διεθνής διαιτησία ρυθμίζονται ενιαία, σε ένα νομοθετικό κείμενο, ενώ κατά το δυϊστικό, επι- βάλλεται αυτοτελής και αυτόνομη νομική μεταχείρισή τους 12 . Στην Ελλάδα κρατεί το δυϊστικό σύστημα, με τον ΚΠολΔ να ρυθμίζει την εσωτερική διαιτησία (άρθρα 867- 903) και τον Ν 2735/1999 να ρυθμίζει τη διεθνή διαιτησία. Ο βασικός σχετικός ορι- σμός του άρθρου 1 παρ. 2 είναι ότι διεθνής είναι η διαιτησία, όταν τα μέρη έχουν κα- τά τη σύναψη της συμφωνίας διαιτησίας την εγκατάστασή τους σε διαφορετικά κρά- τη. Οι αλλοδαπές διαιτησίες, τέλος, είναι αυτές που λαμβάνουν χώρα εκτός Ελλά- δος 13 , ενώ οι αποφάσεις που είναι προϊόν τους, μπορούν να εκτελεστούν στην Ελ- λάδα με τη Σύμβαση της Νέας Υόρκης του 1958 (ΝΔ 4220/1961) 14 . Στο πλαίσιο της παρούσας ανάλυσης, λοιπόν, διάκριση θα γίνεται μεταξύ εσωτερικής και διεθνούς διαιτησίας, όπου αυτό απαιτείται. Βασική αρχή ότι η ένσταση διαιτησίας θα πρέπει να υποβάλλεται με βάση την οικεία ρύθμιση του ΚΠολΔ (άρθρα 263β, 263 και 870) στην περίπτωση της εσωτερικής και του Ν 2735/1999 (άρθρο 8 παρ. 1) στην περί- πτωση της διεθνούς διαιτησίας. Στην περίπτωση της αλλοδαπής διαιτησίας εφαρμό- ζεται σχετικά το άρθρο 2 της Σύμβασης της Νέας Υόρκης 15 . 10. Κουσούλης , Δίκαιο της Διαιτησίας, σελ. 13. 11. Βλ. Βασιλακάκη σε Γραμματικάκη-Αλεξίου/Παπασιώπη-Πασιά/Βασιλακάκη, Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο, στ’ έκδοση, σελ. 474. 12. Βλ. Πλεύρη , Ακύρωση διαιτητικών αποφάσεων επί διεθνούς εμπορικής διαιτησίας στην Ελ- λάδα (N 2735/1999), ΕΠολΔ 3/2017, σελ. 217. 13. Κατά την ΑΠ Ολ 889/1985 ΝοΒ 1985, 1399, πάντως, κριτήριο αλλοδαπότητας αποτελεί το εάν το διαιτητικό δικαστήριο εφάρμοσε το διαδικαστικό δίκαιο άλλου κράτους. Ήδη με τον Ν 2735/1999 καθίσταται σαφές ότι το κριτήριο αλλοδαπότητας είναι ο τόπος διεξαγωγής. 14. Γίνεται δεκτό ότι με βάση το άρθρο 36 του N 2735/1999, η αναγνώριση και εκτέλεση στην Ελλάδα λαμβάνει χώρα με βάση τη σύμβαση της Νέας Υόρκης και οι οικείες διατάξεις του ΚΠολΔ (άρθρα 903, 905 παρ. 1 και 906) εφαρμόζονται μόνο επικουρικά για διαδικαστικά, ιδίως, θέματα. 15. Μαντάκου, Η συγκατοίκηση της διεθνούς και εσωτερικής διαιτησίας στην ελληνική έννο- μη τάξη, σελ. 86. Βέβαια, υπάρχει η άποψη που συχνά ακολουθείται από τα δικαστήρια ότι το ζήτημα του κύρους της ρήτρας αλλοδαπής διαιτησίας θα κριθεί από την συνδυασμένη ε- φαρμογή των ΑΚ 11 και 25, θέση που πάντως επικρίνεται. Σχετικά βλ. Δημολίτσα, σχόλια σε ΠΠρΡοδ 84/2005 ΔΕΕ 2006, 80 και Μαντάκου, Η συγκατοίκηση της διεθνούς και εσωτερικής διαιτησίας στην ελληνική έννομη τάξη, σελ. 86-88.