ΔΙΕΘΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

VII Πρόλογος 1ης έκδοσης Το Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο έχει πραγματοποιήσει αλματώδη εξέλιξη τα τελευταία 25 χρόνια, στο πλαίσιο, ασφαλώς, της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Στον πυρήνα του Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου βρίσκεται, πρώτα απ’ όλα, το δίκαιο των διεθνών εμπορικών σχέσεων, αυτό δηλα- δή που διέπεται κυρίως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Παρ’ ότι ο Οργανισμός αυτός αποτέλεσε, μαζί με το Διεθνές Νομισματι- κό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα, την αιχμή του δόρατος για την προώθηση της νεοφιλελεύθερης οικονομίας, έδωσε τη δυνατότητα στις λιγότερο ισχυρές, εμπορικά, χώρες –και ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες– να πάρουν ένα, μικρό έστω, μερίδιο από την επελθούσα αύξηση των διε- θνών εμπορικών συναλλαγών. Από την άλλη πλευρά, η προϊούσα ισχυροποίηση των λεγόμενων «αναδυόμενων χωρών» (Κίνα, Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία, Ν. Αφρική) συνε- τέλεσε ώστε στον Γύρο των πολυμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων της Doha (2001  ), οι χώρες αυτές να έλθουν σε αντιπαράθεση με τις ώς τότε κυρίαρχες αναπτυγμένες χώρες σε μία σειρά σημαντικούς τομείς του διεθνούς εμπορίου, όπως η γεωργία, και, ιδιαίτερα, οι υπηρεσίες. Αυτό είχε ως συνέπεια τη δημιουργία ενός αδιεξόδου –παρ’ ότι σε αρ- κετούς άλλους τομείς έγιναν σημαντικές πρόοδοι– που οι ισχυρές εμπο- ρικά χώρες, με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ, προσπαθούν να ξεπεράσουν στρεφόμενες προς τη σύναψη διμερών και περιφερειακών συμφωνιών εμπορικής και άλλης συνεργασίας * . 1 Ο ΠΟΕ βρίσκεται, τη στιγμή αυτή, μπροστά σ’ ένα σταυροδρόμι: θα βαδίσει σ’ ένα μονοπάτι αποτελμάτω- σης ή θα βρει τον τρόπο να ενσωματώσει τις παραπάνω εξελίξεις και να αποτελέσει, και πάλι, το κέντρο των κανόνων που διέπουν τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις; ** 2 * Βλ. Chr. Hermann, Bilateral and regional trade agreements as a challenge to the multilateral trading system, Aussenwirtschaft (Zürich), 2008, σ. 263 επ., R. Leal- Arcas, Proliferation of regional trade agreements: complementing or supplanting multilateralism?, Chicago JIL 2010, σ. 597 επ. ** Για την προβληματική αυτή, βλ. M. Hilf, T. Salomon, Running in circles: regionalism in world trade and how it will lead back to multilateralism, στο: U. Fastenrath (ed.), From bilateralism to community interest, 2011, σ. 257 επ.