Η ΑΞΙΩΣΗ ΠΡΟΣ ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΛΟΓΩ ΗΘΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ Η ΨΥΧΙΚΗΣ ΟΔΥΝΗΣ

IX ΠΡΟΛΟΓΟΣ Με ιδιαίτερη χαρά προλογίζω το βιβλίο του κ. Χαρ. Καραμπέλη με τίτλο «Η αξί- ωση προς χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης - Υπό το πρίσμα της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου» από τις εκδόσεις Νομική Βι- βλιοθήκη. Πρόκειται για μελέτη επί ζητήματος του δικαίου της αποζημιώσεως που εντάσ- σεται στον πυρήνα του Αστικού Δικαίου. Το μεγάλο ενδιαφέρον της ανά χεί- ρας μελέτης εντοπίζεται τόσο στην πρακτική χρησιμότητά της για τον νομικό, ο οποίος θα βρει σε αυτήν την μέχρι σήμερα νομολογιακή και θεωρητική επε- ξεργασία ενός νομικού ζητήματος που απασχολεί καθημερινά τη δικαστηριακή πράξη, όσο -και κυρίως- στην άρτια δογματική και μεθοδολογική τεκμηρίωση των θέσεων του συγγραφέα επί του θέματος που πραγματεύεται η μελέτη του. Ο καθ’ ύψος καθορισμός της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης αποτελεί κατ’ εξοχήν πεδίο αναμέτρησης των δύο κύριων σκοπών που το Δί- καιο καλείται να επιτελέσει: Αφενός μεν της προαγωγής της Ασφάλειας του Δι- καίου, αφετέρου δε της εμπέδωσης της Ιδέας της Δικαιοσύνης. Οι προαναφερό- μενοι σκοποί είναι συχνά ανταγωνιστικοί. Ο εφαρμοστής του δικαίου, ευρισκό- μενος ενώπιον του προβλήματος καθορισμού του ύψους της χρηματικής ικανο- ποίησης λόγω ηθικής βλάβης, αντιμετωπίζει το βασανιστικό ερώτημα: Ποια εί- ναι η «προσήκουσα» χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης στη συγκε- κριμένη εκάστοτε υπό κρίση περίπτωση; Επαφιέμενος στο νομολογιακό προη- γούμενο -μέσω του οποίου προάγεται αναντίρρητα η Ασφάλεια του Δικαίου- ο εφαρμοστής του δικαίου αισθάνεται ότι ίσως δεν επιτυγχάνεται έτσι η δικαιότε- ρη λύση στην συγκεκριμένη περίπτωση. Ο νομοθέτης του Αστικού Κώδικα γνωρίζει τη σύγκρουση αυτή, που είναι εγ- γενής στο πρόβλημα και την αίρει δίδοντας το προβάδισμα -κατόπιν στάθμι- σης των εννόμων αγαθών που εδώ διακυβεύονται- στην εμπέδωση της Ιδέας της Δικαιοσύνης. Η ΑΚ 932 παρέχει έρεισμα υπέρ της εκδοχής αυτής: «…το δικα- στήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης». Αντίστοιχη και η ΑΚ 59: «...το δικαστήριο … μπορεί επιπλέ- ον να καταδικάσει τον υπαίτιο να ικανοποιήσει την ηθική βλάβη αυτού που έχει προσβληθεί». Η νομοθετική επιλογή φαίνεται συνεπής και δικαιολογημένη. Στις περιπτώσεις που προσβάλλεται ο πυρήνας της ατομικότητας, δηλαδή η υγεία, η τιμή, η ελευθερία (ΑΚ 932 εδ. β’) ή το καθολικό δικαίωμα στην προσωπικότητα (ΑΚ 59), δίκαιη λύση -με την έννοια εδώ της «προσήκουσας» χρηματική ικανο- ποίησης λόγω ηθικής βλάβης- δεν μπορεί να είναι άλλη από εκείνη που ανταπο- κρίνεται στα ατομικά χαρακτηριστικά της υπό κρίση περίπτωσης, τα οποία το