ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

γνώριση) οφείλουν να αποδοθούν. Βαθειά πεποίθηση όλων μας είναι ότι ο ανα- γνώστης δικαιούται να πληροφορηθεί το τι ειπώθηκε και τι γράφηκε έως τώρα και έτσι ενημερωμένος να προσδιορίσει το μέγεθος της συνεισφοράς του νέου έρ- γου. Πρέπει, ωστόσο, να καταστεί απολύτως σαφές πως κανένας περιορισμός δεν τέθηκε, ούτε βέβαια θα μπορούσε να τεθεί, αναφορικά με την καταγραφή προσω- πικών θέσεων, είτε υπό τη μορφή της κριτικής άλλων αντιλήψεων είτε υπό τη μορ- φή πρωτογενών θεωρήσεων. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, αποτελεί δομικό χαρακτηρι- στικό οποιασδήποτε επιστημονικής εκφοράς. Σε σχέση με τον τρόπο και το ύφος της γραφής τονίζεται ότι η ευπρέπεια στο διά- λογο τηρήθηκε απαρέγκλιτα. Η έντονη οξύτητα αποφεύχθηκε και εκεί όπου η διά- σταση απόψεων είναι κάθετη, αφού το αντίθετο προδίδει και δογματική ανασφά- λεια και έλλειψη επιστημονικού ήθους. Ο δείκτης του σημερινού νομικού πολι- τισμού επιβάλλει την εξασφάλιση του εφικτού της ελευθερίας του λόγου, χωρίς τη συστολή που αναπότρεπτα προκαλεί ο φόβος της ατεκμηρίωτης δριμείας κρι- τικής. Μόλις χρειάζεται να τονιστεί πως το ήθος, η επιστημοσύνη και η ωριμότητα των συνεργατών του έργου συνιστούν εγγύηση αποτροπής οποιασδήποτε υφής ακρότητας. Χρήσιμες μου φαίνονται οι δύο ακόλουθες διευκρινίσεις: Από τη μια πως όλα τα θετικά του έργου πρέπει να πιστωθούν στους συνεργάτες του και δη κατά το μέ- τρο της (επώνυμης και άρα διακριτής) συμβολής του καθενός· τα αρνητικά του έργου οφείλουν να χρεωθούν στον υπογράφοντα τουλάχιστον για το λόγο ότι άσκησε πλημμελώς τον εποπτικό (και όπου του έγινε η τιμή να του ζητηθεί) και τον συμβουλευτικό ρόλο του. Από την άλλη ότι η παράθεση των βιογραφικών σημειωμάτων κρίθηκε αναγκαία προεχόντως για ενημέρωση του κοινού. Με την ελπίδα ότι το παρόν πόνημα θα τύχει θετικής υποδοχής από το νομικό μας κόσμο, θα ήθελα, κλείνοντας, να ευχαριστήσω θερμά και απ’ αυτή τη θέση τόσο τους Χάρη και Λίλα Καρατζά για την αφειδώλευτη (εκδοτική και ηθική) υποστήρι- ξή τους όσο και όλους τους επιστημονικούς συντελεστές του τόμου για τη μεταξύ μας (ανέφελη) συνεργασία. Μάιος 2010 Λάμπρος Χ. Μαργαρίτης Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης