ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Γενικοί ορισμοί Άρθ. 177 Π. ΚΑΙΣΑΡΗΣ / Π. ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ 1041 ΟΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ καταναγκασμού και έτσι, εξ’ αντιδιαστολής, γινόταν δεκτό ότι ήταν νοητή η αποδεικτι- κή αξιοποίηση των παρανόμως κτηθέντων αποδεικτικών μέσων προς όφελος του κα- τηγορουμένου. Ωστόσο, ο απόλυτος χαρακτήρας της απαγόρευσης των διατάξεων των άρθρων 19 παρ. 3 Συντ. και 177 παρ. 2 ΚΠΔ, δεν μπορεί να αποκλείσει την αξιοποίηση παράνο- μα αποκτηθέντος αποδεικτικού μέσου προς όφελος του κατηγορουμένου , ιδίως αν η αθωότητά του προκύπτει άμεσα από αυτό και δεν μπορεί να αποδειχθεί κατ’ άλλον τρόπο. Και αυτό γιατί υπέρ της αξιοποίησης συνηγορεί, μαζί με την αναζήτηση της ου- σιαστικής αλήθειας, και η ελευθερία και, κατ’ επέκταση, η αξιοπρέπεια του αθώου κα- τηγορουμένου [βλ. Ν. Ανδρουλάκη , Θεμελιώδεις έννοιες της ποινικής δίκης, 2008, σελ. 211, Τζ. Ηλιοπούλου-Στράγγα, Χρήση παρανόμως κτηθέντων αποδεικτικών μέ- σων και δικαίωμα υπεράσπισης του κατηγορουμένου, 2003, σελ. 81 επ., Ι. Μανωλε- δάκη, Ασφάλεια και Ελευθερία, 2002, σελ. 175, Α. Παπαδαμάκη, Αποδεικτικές απαγο- ρεύσεις και «δίκαιη» δίκη, ΠοινΔικ 2016,449, Χ. Σεβαστίδη, ό.π., αριθ. 47, σελ. 2273]. Έτσι, τα γενόμενα δεκτά υπό τη προγενέστερη μορφή της διατάξεως σε σχέση με τη λή- ψη υπόψη του παρανόμως κτηθέντος αποδεικτικού μέσου προς όφελος του κατηγο- ρουμένου, ισχύουν και υπό το σημερινό καθεστώς. Με βάση τα ανωτέρω, γίνεται δεκτό ότι παρά τις επελθούσες με το άρ. 10 του Ν 3674/2008 τροποποιήσεις στο άρ. 370Α ΠΚ και στο άρ. 177 παρ. 2 ΚΠΔ και της θεσπι- σθείσης απολύτου απαγορεύσεως της χρήσεως ως αποδεικτικών μέσων μαγνητοται- νιών ή μαγνητοφωνήσεων που αποκτήθηκαν παρανόμως, από πλευράς ποινικού δι- κονομικού δικαίου η προβλεπομένη απόλυτη απαγόρευση δικονομικής αξιοποιήσε- ως τέτοιων αποδεικτικών μέσων πρέπει να ελέγχεται από το επιλαμβανόμενο της εκ- δικάσεως της υποθέσεως ποινικό δικαστήριο, αν είναι συμβατή με τις διατάξεις των άρ. 2 παρ. 1 και 25 παρ. 1δ του Συντ., που προστατεύουν το απόλυτο αγαθό της αν- θρώπινης αξίας με συνέπεια, για να μη τίθεται σε διακινδύνευση τα έννομα αγαθά της ζωής της τιμής και της ελευθερίας του ατόμου τα οποία απολαύουν απόλυτης συνταγ- ματικής προστασίας και πλην της χρήσεως αποδεικτικών μέσων παρανόμως κτηθέ- ντων, κατόπιν βασανιστηρίων ή κατόπιν προσβολής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, να κάμπτεται ο κανόνας του άρ. 19 παρ. 3 του Συντ., δηλαδή της μη χρήσεως των πα- ρανόμως κτηθέντων αποδεικτικών μέσων υπέρ του κατηγορουμένου, όπως όταν αυ- τά αποτελούν το μόνο προτεινόμενο από τον κατηγορούμενο αποδεικτικό μέσο προς απόδειξη αθωότητάς του, υπό τον περιορισμό της αρχής της αναλογικότητας, εάν δη- λαδή στη συγκεκριμένη περίπτωση, λαμβανομένης υπόψη και της βαρύτητας του εγκλήματος για το οποίο κατηγορείται αυτός, το εν λόγω αποδεικτικό μέσο είναι το μόνο αναγκαίο και πρόσφορο για την απόδειξη της αθωότητάς του, ώστε το δικαστή- ριο να συνεκτιμήσει τα ευνοϊκά σημεία του παρανόμου αποδεικτικού μέσου για τον προτείνοντα κατηγορούμενο [βλ. ΑΠ 653/2013 ΠοινΧρ 2014,34, η οποία απέρριψε τον περί απολύτου ακυρότητας και παραβίασης της αρχής της δίκαιης δίκης λόγο αναιρέσεως της κατηγορουμένης, συνιστάμενο στην παρά τον νόμο απόρριψη του αι- τήματός της να «αναγνωσθεί» η βιντεοκασέτα στην οποία είχαν καταγραφεί οι κινή- σεις της από κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης, προκειμένου να αποδειχθεί η αθω- 26 27