ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ

Το θέμα του νομικού καθεστώτος της Κασπίας 69 αερίου, χωρίς να έχει ανάγκη τις επενδύσεις των μεγάλων δυτικών εταιρειών, όπως συμβαίνει για την ανάπτυξη των μεγάλων ιρανικών κοιτασμάτων στον Περ- σικό Κόλπο, οι οποίες αποχωρούν λόγω της εκ νέου επιβολής κυρώσεων. 3.4. Τα Πρωτόκολλα Όπως αναφέρθηκε, τα μεγαλύτερα υποθαλάσσια κοιτάσματα, που έχουν ανακαλυ- φθεί μέχρι στιγμής, βρίσκονται στο βορειοανατολικό, βορειοδυτικό και δυτικό τομέα της Κασπίας, συγκεκριμένα στους θαλάσσιους τομείς του Αζερμπαϊτζάν, του Καζακστάν και της Ρωσίας. Ως εκ τούτου, οι τρεις αυτές χώρες ανέπτυξαν μία πιο στενή συνεργασία μεταξύ τους, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η σταδιακή προσέγγιση και ευθυγράμμιση των εθνικών τους θέσεων σε ό,τι αφορά το νομικό καθεστώς και τα δικαιώματα εκμετάλλευσης, προκειμένου να προωθηθεί η ανά- πτυξη των συγκεκριμένων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων. Αποτελούσε ωστόσο πάγια θέση και των τριών χωρών ότι η στενή μεταξύ τους συνεργασία δεν υπο- σκάπτει ούτε αντικαθιστά τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις, ενώ παρακινούσαν και τις άλλες δύο παράκτιες χώρες, το Τουρκμενιστάν και το Ιράν, να αναπτύξουν ανάλογη διμερή συνεργασία. Η πρόταση αυτή για διμερή/τριμερή συνεργασία με στόχο την εκμετάλλευση συ- γκεκριμένων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων ανήκει στη Ρωσία, η οποία την προώ- θησε ενεργά και συστηματικά από το 1996, αναπτύσσοντας έντονη διπλωματική δραστηριότητα με το Αζερμπαϊτζάν και το Καζακστάν και προβαίνοντας στη σύ- ναψη διμερών συμφωνιών με τις δύο αυτές χώρες, οι οποίες κατέληξαν στην υπογραφή των αντίστοιχων πρωτοκόλλων. Η επίσημη ρωσική θέση αναφέρει ότι: « Η Ρωσία είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με όλα τα Κράτη, αλλά αν δεν υφί- σταται η δυνατότητα συμφωνίας με όλα ταυτοχρόνως, θα εστιάσει το ενδιαφέρον της σε διμερείς συμφωνίες. Αν δεν υφίσταται δυνατότητα ομοφωνίας για όλα τα θέματα, η Ρωσία θα διεξάγει διαπραγματεύσεις για συγκεκριμένες θεματικές ενό- τητες». Η ρωσική πολιτική για την Κασπία έχει υλοποιήσει την παραπάνω διακήρυξη όχι μόνο σε ό,τι αφορά τα πρωτόκολλα για τα υποθαλάσσια κοιτάσματα αλλά προ- ωθώντας ενεργά τη βήμα-προς-βήμα προσέγγιση και συνεργασία και σε άλλους τομείς, όπως η αλιεία και η περιβαλλοντική προστασία, προτείνοντας την ίδρυση Πενταμερούς Περιβαλλοντικού Κέντρου για την προστασία του οικοσυστήματος και παράλληλα υποστηρίζοντας το 2003 την υπογραφή της Σύμβασης-Πλαίσιο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Συνολικά, έχουν υπογραφεί τρία διμερή πρωτόκολλα μέχρι στιγμής μεταξύ Ρωσί- ας-Καζακστάν (Μάιος 2002), Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν (Σεπτέμβριος 2002) και Αζερ- μπαϊτζάν-Καζακστάν (Νοέμβριος 2001), καθώς και ένα τριμερές (14/05/2003), τα οποία αποτελούν τη νομική βάση για τη διανομή και τη συνεκμετάλλευση από