ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ

70 Υ∆ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ κοινού των υποθαλάσσιων ενεργειακών κοιτασμάτων, που βρίσκονται στα ύδατα μεταξύ των υπογραφόντων μερών. Η συλλογιστική πίσω από την υπογραφή των πρωτοκόλλων αφορά στην οροθέ- τηση του βυθού βάσει συντεταγμένων και στην εξ ημισείας διανομή (50-50) ορι- σμένων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων, που βρίσκονται στα ύδατα μεταξύ των δύο υπογραφόντων μερών, βάσει της παραλλαγμένης μέσης γραμμής βάσης, που έχει προταθεί από τη Ρωσία 281 . Η παραλλαγμένη μέση γραμμή βάσης αποτελεί μία ευ- έλικτη πολιτικά λύση, η οποία προτάθηκε από τη Ρωσία και προβλέπει ότι όταν ένα ή περισσότερα κοιτάσματα βρίσκονται πάνω στη μέση γραμμή, που χωρίζει τα ύδατα δύο Κρατών, τότε μπορεί να επιτευχθεί αμοιβαίος συμβιβασμός μεταξύ των δύο Κρατών για κάθε κοίτασμα ξεχωριστά (ad hoc) και να υιοθετηθεί ένα καθεστώς συνιδιοκτησίας και συνεκμετάλλευσης του εκάστοτε κοιτάσματος. Ο απώτερος σκοπός είναι η προώθηση της εκμετάλλευσης των συγκεκριμένων κοιτασμάτων. Κατά συνέπεια, τα πρωτόκολλα υπογράφηκαν για να καθορίσουν το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τα δικαιώματα εκμετάλλευσης κάθε υπογράφο- ντος μέρους πάνω σε προκαθορισμένα υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου και όχι για να οροθετήσουν το νομικό καθεστώς της Κασπίας εν γένει. ∆εν έχουν συνεπώς καμία νομική ισχύ ή συνέπεια για τα υπόλοιπα παρά- κτια Κράτη και σε καμία περίπτωση δε μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν μία νέα ενιαία, πολυμερή νομική ρύθμιση για την Κασπία, καθώς αφορούν μόνο σε συγκεκριμένα κοιτάσματα στο βόρειο και δυτικό τμήμα. Τα πρωτόκολλα αυτά προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του Ιράν, το οποίο δια- μαρτυρήθηκε ότι οι τρεις χώρες παραβίασαν την αρχή της ομοφωνίας για την υιοθέτηση του νέου καθεστώτος. Σημειώνεται ότι τα πρωτόκολλα αυτά αποτε- λούν διμερείς συμφωνίες και δεν παραβιάζουν τη γενική αρχή της ομοφωνίας. Έτσι έχουμε οδηγηθεί σήμερα στην ad hoc υιοθέτηση μίας νέας αρχής, του δι- αχωρισμού των κοιτασμάτων και της ad hoc διαπραγμάτευσης για καθένα από αυτά. Τα άλλα δύο παράκτια Κράτη, όπως αναφέρθηκε, έχουν αναπτύξει διμερείς επαφές, χωρίς ωστόσο να έχουν υπογράψει πρωτόκολλο μεταξύ τους. Η ρωσική πολιτική υποστήριξης της πρακτικής των διμερών πρωτοκόλλων και στο νό- τιο και ανατολικό τομέα της Κασπίας οδήγησε τις ρωσικές εταιρείες ROSNEFT, ITERA και ZARUBEZHNEFT να ιδρύσουν στα τέλη 2002 την κοινή επιχείρηση ZARIT, με σκοπό την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων στον τομέα του Τουρκμενιστάν 282 . Το ∆εκέμβριο 2003 εκπρόσωποι της Zarit συναντήθηκαν στην 281. Petroleum Argus, FSU Oil & Gas Monitor, Weekly Newsletter (Week 12 December 2001), p. 12, http://www.argusmedia.com/crude-oil/argus-fsu-energym/. 282. Petroleum Argus, FSU Oil & Gas Monitor (Week 11 December 2002) p. 8, http://www.argusmedia. com/crude-oil/argus-fsu-energym/Press Release, Embassy of the Islamic Republic of Iran in Baky, 4 December 2001.