Η νομική αναγνώριση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η νομολογία του ΕΔΔΑ Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να γίνει μία συγκριτική ανασκόπηση και αντιπα- ραβολή της ελληνικής νομολογίας με την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστη- ρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφεξής ΕΔΔΑ). Ο λόγος είναι ουσιωδέστατος, καθώς κατά την διαμόρφωση της ελληνικής νομολογίας και της νομολογίας του ΕΔΔΑ ενυπάρχει αλληλοεπιρροή, αλληλοσυμπλήρωση και διαλεκτική σχέση. Ως είναι γνωστό, για να γίνει δεκτή η προσφυγή ενώπιον του ΕΔΔΑ, θα πρέ- πει να έχουν εξαντληθεί όλα τα εσωτερικά ένδικα μέσα. Κατά το νέο άρθρο 41 της ΕΣΔΑ, εφόσον το ΕΔΔΑ διαπιστώσει ότι τα μέτρα, τα οποία προτείνει ή έλαβε το Κράτος-μέλος μετά την διαπίστωση της παράβασης, δεν επαρκούν για να επα- νορθώσουν πλήρως την παραβίαση και την ζημία που δημιουργήθηκε στον προ- σφεύγοντα, δύναται να του αναγνωρίσει και να του επιδικάσει δίκαιη ικανοποίη- ση 184 . Συνήθως συμβαίνον είναι, μετά από μία καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ, το Κράτος-μέλος να λαμβάνει θετικά μέτρα προς συμμόρφωση ως προς το παρα- βιασθέν άρθρο της ΕΣΔΑ. Η νομολογία του ΕΔΔΑ αναφορικά με την ταυτότητα φύλου εξελίχθηκε αρχι- κά με δειλά βήματα και σχετική καθυστέρηση, όμως ειδικά τα τελευταία χρόνια, εξελίσσεται ολοένα και πιο προοδευτικά, διαμορφώνοντας πλέον μία πάγια νο- μολογία. Αξιοσημείωτο είναι ότι στις αρχικές αποφάσεις του ΕΔΔΑ, όπως ήταν αναμενόμενο, γινόταν λόγος για «τρανσεξουαλισμό», ενώ πλέον οι νομολογιακές αναφορές του ΕΔΔΑ σχετίζονται με τους όρους της ταυτότητας φύλου και των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων. Ι. Η αρχική νομολογία της ΕΕΔΑ και του ΕΔΔΑ Η πρώτη απόφαση στο πλαίσιο της ΕΣΔΑ σχετιζόμενη με τα δικαιώματα των τρανς ατόμων είναι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφεξής ΕΕΔΑ) περί της υποθέσεως Van Oosterwijck κατά Βελγίου 185 . Υπενθυμίζεται ότι στο παλαιότερο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΣΔΑ, η ΕΕΔΑ ήταν το όργανο της πρώτης επαφής με τον διεθνή περιφερειακό έλεγχο της ΕΣΔΑ. Κατά την πρώτη αυτή περίοδο, ο έλεγχος ελάμβανε χώρα ενώπιον της ΕΕΔΑ 186 . 184. ΑΠ 1471/2013 ΕλλΔνη 2014, 378, Σισιλιάνος Λ.-Α ., Εισαγωγική προσφώνηση στο Αφιέρωμα: Η ΕΣΔΑ στην σύγχρονη Ευρωπαϊκή και Ελληνική πραγματικότητα, ΘΠΔΔ 2017, 497 επ., Χα- μηλοθώρης Ι. , Ο αμερόληπτος δικαστής κατά την ΕΣΔΑ, ΘΠΔΔ 2017, 507 επ., Sudre F. , Droit européen et international des droits de l’homme, 2016, Sudre F. , La Convention européenne des droits de l’homme, 2015. 185. Van Oosterwijck κατά Βελγίου, αριθμ. 7654/1976, 1/3/1979, Δημοσίευση 6/11/1980. 186. Ρούκουνας Ε. , Διεθνής προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ό.π., σελ. 110 επ.