Η νομική αναγνώριση

Η νομολογία του ΕΔΔΑ 77 Τέλος, η πιο πρόσφατη απόφαση του ΕΔΔΑ για τρανς ζητήματα είναι αυτή επί της υποθέσεως A.P., Garçon και Nicot κατά Γαλλίας της 6.4.2017 241 . Στην προκειμέ- νη περίπτωση το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρχε παραβίαση του άρθρου 8, όταν απορ- ρίφθηκε το αίτημα των προσφευγόντων ατόμων στο ληξιαρχείο με την αιτιολο- γία ότι δεν πληρούσαν την προϋπόθεση της αμετάκλητης αλλαγής της όψης, που συνδέεται με την πραγματοποίηση χειρουργικής ή άλλης ιατρικής επέμβασης, η οποία ενόψει της φύσης και της έντασής της άγει κατά πάσα πιθανότητα στην στείρωση του ατόμου. Τις ως άνω προϋποθέσεις είχε θέσει νομολογία του Γαλ- λικού Αρείου Πάγου 242 . Αναφορικά με την στείρωση το ΕΔΔΑ έκρινε ότι πρόκει- ται για πολύ σημαντικό στοιχείο της φυσικής ακεραιότητας του ατόμου, το οποίο προστατεύεται όχι μόνο από το άρθρο 8, αλλά και από το άρθρο 3. Συνεπώς, παρά το δημόσιο συμφέρον που εξυπηρετούν οι αρχές της ασφάλειας των εννό- μων καταστάσεων, της αξιοπιστίας και της συνοχής των ληξιαρχικών εγγραφών σχετικά με την κατάσταση των προσώπων, μία τέτοια προϋπόθεση διαρρηγνύει την δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στο δημόσιο συμφέρον και στα δικαιώματα των ενδιαφερομένων ατόμων. Πάντως, το ΕΔΔΑ έκρινε συμβατή με το άρθρο 8 την νόμιμη προϋπόθεση της ιατρικής διάγνωσης ύπαρξης διεμφυλικού συνδρόμου, η οποία αποσκοπεί τόσο στην προστασία των συμφερόντων των ενδιαφερομένων ατόμων, όσο και στην αποτροπή εσφαλμένων νομικών μεταβολών της ταυτότη- τας φύλου τους 243 . Η απόφαση επί της υποθέσεως A.P., Garçon και Nicot κατά Γαλλίας είναι ιδιαι- τέρως σημαντική, καθώς για πρώτη φορά το ΕΔΔΑ αναγνωρίζει στα τρανς άτο- μα την δυνατότητα ότι για τον νομικό επαναπροσδιορισμό του φύλου τους δεν απαιτείται χειρουργική επέμβαση γεννητικών οργάνων ή άλλη ιατρική επέμβαση. Μάλιστα, κρίνει ότι η υποχρεωτική στείρωση δεν αποτελεί μόνο παραβίαση του άρθρου 8 περί του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, αλλά και παραβί- αση του άρθρου 3 περί βασανιστηρίων, απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχεί- ρισης. Ήδη από το 2016 η νομολογία των Ελληνικών Δικαστηρίων είχε αποταθεί περί αυτού, αρχής γενομένης με την απόφαση ΕιρΑθ 418/2016 244 . Βέβαια, το ΕΔΔΑ δεν έφτασε στο σημείο της πρωτοποριακής αποφάσεως ΕιρΑθ 1572/2016 245 , η 241. A.P., Garçon και Nicot κατά Γαλλίας, Αριθμ. 79885/12, 52471/13 και 52596/13, Απόφαση της 6.4.2017, Τελική Απόφαση της 6.7.2017. 242. Cour de Cassation, 1èr Division Civil, Απόφαση της 7 ης Ιουνίου 2012 και Απόφαση της 13 ης Φε- βρουαρίου 2013 εις Kulczyk P. , Towards a fundamental right to «choose one’s sex»? https://eclj. org/family/echr/towards-a-fundamental-right-to-choose-ones-sex 243. ΕΔΔΑ, αρ. προσφ. 79885/12, 52471/13 και 52596/13, απόφ. της 6.4.2017, υπόθ. A.R. Garçon και Nicot κατά Γαλλίας με παρατηρήσεις Τσεβάς Χρ. , ΘΠΔΔ 2017, 645, Παντελίδου Κ. , Φύλο και έν- νομες σχέσεις-Κριτικές παρατηρήσεις στο Ν 4491/2017 για την νομική αναγνώριση της ταυ- τότητας φύλου, ΝοΒ 2018, 3 επ. και δη σελ. 11 επ., Βρέλλης Σ. , Στοιχεία νομικού φονταμενταλι- σμού στην νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ΕφΑΔ 2018, 465 επ., Σωτηρόπουλος Β. , To Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την αλλαγή εγγράφων τρανς ατόμων, http://elawyer.blogspot.gr/ 2017/04/to.html, Kulczyk P. , Towards a fundamental right to «choose one’s sex»? https://eclj.org/family/echr/towards-a-fundamental-right-to-choose-ones-sex 244. ΕιρΑθ 418/2016, ΝοΒ 2016, 1637, με παρατηρήσεις Περάκη Β. σελ. 1639 επ. 245. ΕιρΑθ 1572/2016, ΕφΑΔ 2017, 414, που αναφέρεται στο ΔΣΑΠ και στο ΔΣΟΙΚΠ.