ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

9 μονογραφία μου « Ιδιωτική αυτονομία και προστασία του καταναλωτή – Μία συμβολή στην συμπεριφορική οικονομική ανάλυση του δικαίου », 2016, εκδ. Π.Ν. Σάκκουλα). Η νέα αυτή θεώρηση, αν και χρησιμοποιεί κάποια από τα εργαλεία της παραδοσιακής οικονομικής ανάλυσης του δικαίου, αποστασιοποιείται από την βασική, αφετήρια παραδοχή της τελευταίας, από το πρότυπο δηλαδή των κοινωνών ως απόλυτα ορθο- λογικώς σκεπτόμενων και δρώντων υποκειμένων ( θεωρία της ορθολο- γικής επιλογής, rational choice theory ), και προσχωρεί στην –οντολογικά ακριβέστερη– θεωρία της περιορισμένης ορθολογικότητας ( bounded rationality ), σύμφωνα με την οποία στην καθημερινή μας δραστηριότητα συχνά ενεργούμε εσφαλμένα-ανορθολογικά, λαμβάνουμε δηλαδή απο- φάσεις που εν τέλει δεν μεγιστοποιούν τις ωφέλειές μας. Η έντονη πλέον διείσδυση της συμπεριφορικής οικονομικής ανάλυ- σης του δικαίου στα κέντρα λήψης αποφάσεων των ΗΠΑ –αλλά και κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία– και η μετατροπή της σε εργαλείο χάραξης και άσκησης δημόσιας πολιτικής, ιδίως επί σκοπώ προστασίας των επενδυτών, των καταναλωτών ή άλλων ευπαθών κοινωνικών ομάδων, οφείλεται, μετα- ξύ άλλων, στο γεγονός ότι η λήψη υπ’ όψιν της συμπεριφορικής διάστα- σης κατά την θέσπιση και εφαρμογή των κανόνων δικαίου θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην προσπάθεια των αμερικανι- κών αρχών να μην επαναληφθεί η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και ιδίως η τραυματική εμπειρία της κατάρρευσης της αγοράς ακινή- των (λόγω των περίφημων δανείων υψηλού κινδύνου, subprime lending ). Παράλληλα, όμως, η συμπεριφορική οικονομική ανάλυση του δικαίου έχει παρεισφρήσει και σε ποικίλους άλλους τομείς χάραξης και άσκη- σης δημόσιας πολιτικής, όπως είναι ο σχεδιασμός αποδοτικών συστη- μάτων κοινωνικής ασφάλισης ή συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, η εξοικονόμηση δημοσί- ων πόρων κ.ά. ΙΙΙ. Η λήψη υπ’ όψιν των ευρημάτων των συμπεριφορικών ερευνών και πειραμάτων ιδίως κατά την διαμόρφωση του δικαίου προστασίας