ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Ρυθμιστικό ∆ίκαιο και Συμπεριφορική Χρηματοοικονομική 50 διδακτικό αποτέλεσμα παράγεται μέσα από τις ατυχείς επιλογές 105 . Ο Byrnes χαρακτηρίζει αυτή τη διαδικασία ως ένα μοντέλο «αυτορρύθμι- σης» των ατόμων, το οποίο είναι αδύνατο να λειτουργήσει όταν θεσμι- κοί παράγοντες αποτρέπουν εκ των προτέρων το ενδεχόμενο της ανα- τροφοδότησης των ατόμων μέσα από τις αρνητικές τους εμπειρίες 106 . Εξίσου σημαντικό αναδεικνύεται και το ζήτημα της ατομικής ευθύ- νης. Η εναπόθεση σε έναν κεντρικό ρυθμιστή ενός τόσο ισχυρού προ- στατευτικού ρόλου, ενέχει τον ηθικό κίνδυνο να επιδίδονται τα άτομα σε ακόμα πιο αμετροεπείς συμπεριφορές, καθώς γνωρίζουν πως δε θα βρεθούν αντιμέτωπα με τις συνέπειες των πράξεών τους 107 . Στον παραπάνω κίνδυνο, οι Klick και Mitchell προσθέτουν και τον «νοητικό» κίνδυνο (cognitive hazard), δηλαδή την πνευματική αδράνεια που προκα- λεί η κηδεμονιστική παρουσία του κράτους στα άτομα, τα οποία επαφί- ενται στην ασφάλεια που αυτή τους παρέχει, αντί να αναπτύσσουν τους μηχανισμούς αξιολόγησης πληροφοριών και λήψης αποφάσεων, ικανό- τητες που θα τους ήταν χρήσιμες και σε παρόμοιες μελλοντικές κατα- στάσεις 108 . Οι προβληματισμοί των αντιπατερναλιστών, όμως, δεν περιορίζο- νται μόνο στο αντικείμενο της ρύθμισης. Το έργο της εκάστοτε νομο- θετικής αρχής θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο, αφού αυτή θα πρέπει: α) να υποθέσει τις πραγματικές επιθυμίες των ατόμων· β) να συγκε- ντρώσει αξιόπιστα στοιχεία που αποδεικνύουν την ανορθολογική τους συμπεριφορά· γ) να σχεδιάσει κατάλληλες πολιτικές που θα περιορί- 105.  J. Klick & G. Mitchell (2006), Government Regulation of Irrationality: Moral and Cognitive Hazards , Minnesota Law Review , Vol. 90, σελ. 1636. 106.  Βλ. J. Byrnes (2002), The Development of Decision-Making, Journal of Adolescent Health, Vol.31, σελ. 208. 107.  Αυτό παρατηρείται, κατά κύριο λόγο, στο λεγόμενο “ex post” πατερναλι- σμό, δηλαδή την εκ των υστέρων προστασία των ατόμων από τα - πατερ- ναλιστικά δρώντα - δικαστήρια, η οποία λειτουργεί, ως εκ τούτου, ως ένα είδος ασφάλισης, βλ. J. Klick & G. Mitchell (2006), ό.π., σελ. 1647 επ. 108.  Βλ. J. Klick & G. Mitchell (2006), ό.π., σελ. 1626 επ.