Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΝΟΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Πρόλογος Η αρχή της εύνοιας αποτελεί τη βασικότερη έκφραση της προστατευτικής αρχής στο εργατικό δίκαιο, επιτρέποντας την άρση των συγκρούσεων των κα- νόνων του προς όφελος των εργαζομένων. Χαρακτηρίσθηκε, έτσι, δικαιολο- γημένα ως η ψυχή του εργατικού δικαίου, εκφράζοντας, ιστορικά, ακριβώς την προστατευτική λειτουργία του. Στην αρχή της εύνοιας αντανακλώνται, άλλωστε, θεμελιώδεις θεσμοί του εργατικού δικαίου, όπως η συλλογική αυτονομία, η συνδικαλιστική ελευθε- ρία ή ακόμη και η αρχή του κοινωνικού κράτους. Η αποτελεσματική λειτουρ- γία των θεσμών αυτών συνδέεται λειτουργικά, χωρίς αμφιβολία, και με την αρχή της εύνοιας. Τι νόημα θα είχε, έτσι, η συλλογική αυτονομία, αν τα μέρη της ατομικής εργασιακής σχέσεως μπορούσαν να αποκλίνουν ελεύθερα από τις ρυθμίσεις των συλλογικών συμβάσεων; Από τη διαμόρφωση και τα όρια της αρχής της εύνοιας δεν διαμορφώνεται, τελικά, και ο ρόλος της συλλογι- κής αυτονομίας ως μηχανισμού βελτίωσης της νομικής και κοινωνικής θέσης των εργαζομένων ή ως μηχανισμού διαχείρισης των οικονομικών δυσχερειών της επιχείρησης; Η διαμόρφωση της ίδιας αρχής, στο πλαίσιο της ρύθμισης της συρροής συλλογικών συμβάσεων, δεν αντανακλάται και στη δομή του ίδιου του συνδικαλιστικού κινήματος; Η αρχή της εύνοιας διατηρεί, λοιπόν, μια προνομιακή σχέση με το εργατικό δίκαιο. Διαμορφώνει την ιεραρχία των κανόνων του, δηλαδή τις σχέσεις νό- μου και συλλογικής σύμβασης εργασίας, νόμου και ατομικής σύμβασης εργα- σίας, συλλογικής σύμβασης εργασίας και ατομικής σύμβασης εργασίας, ενώ, τέλος, και τη σχέση συλλογικών συμβάσεων εργασίας μεταξύ τους. Από την άλλη μεριά, προβάλλονται και συγκεκριμένα ερωτήματα. Πού στη- ρίζεται η αρχή της εύνοιας; Έχει συνταγματική θεμελίωση και σε ποιο μέτρο; Με ποιες άλλες θεμελιώδεις διατάξεις της έννομης τάξης μας συνδέεται λει- τουργικά, ώστε να περιορίζεται η σχετική νομοθετική παρέμβαση; Σε ποιο