Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΝΟΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

8 Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΝΟΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ρίας των συμβάσεων 5 (361 ΑΚ), η οποία αποτελεί εκδήλωση της γενικότε- ρης αρχής της αυτονομίας της ιδιωτικής βούλησης (άρθρ. 5 § 1 και άρθρ. 2 § 1 του Συντ.) και η οποία εφαρμόζεται στο Εργατικό Δίκαιο, « οι συμβαλ- λόμενοι έχουν πλήρη ελευθερία για κατάρτιση οποιασδήποτε δικαιοπραξί- ας με οποιαδήποτε μορφή και οποιοδήποτε περιεχόμενο, αρκεί αυτό να μην απαγορεύεται από το νόμο και να μην αντιβαίνει στα χρηστά ήθη » 6 . Η αρχή της εύνοιας υπέρ των μισθωτών διαπνέει όλο το εργατικό δίκαιο. Παρά το γεγονός ότι η αρχή της εύνοιας αναφέρεται –σύμφωνα με τις προ- ηγούμενες διατάξεις- στη σχέση σσε και ατομικής σύμβασης εργασίας, η αρχή αυτή είναι έκφραση της θεμελιώδους αρχής της προστασίας, σύμφω- να με την οποία όλες οι πηγές του εργατικού δικαίου (σύνταγμα, διεθνείς συμβάσεις, νόμοι, σσε, διαιτητικές αποφάσεις, κανονισμοί εργασίας, ατο- μικές συμβάσεις, πρακτική της εκμετάλλευσης κ.λπ. ) επιτρέπουν κατά κα- νόνα στις ιεραρχικά κατώτερες πηγές να αποκλίνουν από την ιεραρχικά ανώτερη πηγή υπέρ των εργαζομένων 7 . Η αρχή της εύνοιας θέτει όρια στην αναγκαστική ισχύ των σσε. Οι κανο- νιστικοί όροι των σσε απαγορεύουν μόνο δυσμενέστερες για τους μισθω- τούς συμφωνίες με ατομικές συμβάσεις. Αντιθέτως ο χώρος για ευνοϊκότε- ρες συμφωνίες παραμένει ελεύθερος και ανεπηρέαστος από την αναγκα- στική ισχύ των σσε. Ο περιορισμός αυτός της αναγκαστικής ισχύος των σσε επιβάλλεται από τη συνταγματική προστασία της ιδιωτικής αυτονομί- ας σε συνδυασμό με την αρχή της αναλογικότητας . Η συνταγματική κα- τοχύρωση της συλλογικής αυτονομίας (άρθρ. 23 § 1, 22 § 2 του Συντ.) επι- βάλλει μεν και δικαιολογεί την αναγκαστική ισχύ των σσε 8 · ωστόσο η ανα- γκαστική αυτή ισχύς δεν πρέπει να υπερβαίνει το μέτρο που είναι ανα- γκαίο για την προστασία των εργαζομένων. Εν όσω δηλ. οι εργαζόμενοι μπορούν οι ίδιοι να διαπραγματεύονται και να συμφωνούν ευνοϊκότερους όρους εργασίας, η αναγκαστική ισχύς της σσε δεν μπορεί να τους αφαι- ρεί τη δυνατότητα αυτή. Μπορεί, λοιπόν, να θεωρηθεί σήμερα κρατούσα ευνοϊκότερης ρύθμισης στο εργατικό δίκαιο, ΔΕΝ 2015, 1348, Hueck/Nipperdey, Lehrbuch des Arbeitsrechts, τομ. ΙΙ/7 , σελ. 232 επ., ΑΠ 464/2012, ΔΕΝ 2012, 1024. 5. Belling, Günstigkeitsprinzip, σελ. 70, Däubler, Tarifvertragsrecht, Rnr. 197. 6. ΑΠ Ολομ. 26/2007, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 464/2012, ΔΕΝ 2012, 1024, ΑΠ 175/2013, ΔΕΝ 2014, 17, Σταθόπουλος, Γενικό Ενοχικό Δίκαιο, 3η έκδ., σελ. 15-16. 7. Καρακατσάνης, ΝοΒ 22, 597, Wiedemann/Wank, TVG 2007, § 4 Rn 386, Däubler , TVG/ Deinert, 4 Aufl., § 4 Rn 618, Biedenkopf , Grenzen der Tarifautonomie, 1964, 144 επ. 8. Gamillscheg , Kollektives Arbeitsrecht, σελ. 791 επ., Preis , Kollektivarbeitsrecht, 3 Aufl., σελ. 158.