ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

12 ΚΡΙΤΩΝ ΤΟΡΝΑΡΙΤΗΣ: ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Μεθοδολογικά, εντοπίστηκαν όλες σχεδόν οι Γνωματεύσεις και επελέγησαν για ψηφιοποίηση όσες θα μπορούσαν να δημοσιευθούν με βάση τα κριτήρια που ετέ- θησαν: διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος, επίκαιρο του περιεχομένου, εμπί- πτουσες στο δημόσιο δίκαιο και συνάδουσες με τη μοναδική χρήση της συγκριτι- κής μεθοδολογίας και της πληρότητας τεκμηρίωσης από τον Κρίτωνα Τορναρίτη. Επελέγησαν πέραν των 150 Γνωματεύσεων και τελικά δημοσιεύονται 45 εξ αυτών, χωρισμένες σε ενότητες και με εισαγωγικό σχολιασμό. Σε καμία περίπτωση δεν πα- ρουσιάζεται το σύνολο του έργου που εντοπίστηκε αλλά θεωρούμε το παρόν εγχεί- ρημα ως το πρώτο βήμα σε μια διαρκή διαδικασία ανάδειξης του νομικού πλούτου που μας κληροδότησε ο Κρίτων Τορναρίτης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι περιλαμβάνονται Γνωματεύσεις που αναλύουν την έν- νοια της κυβερνώσας Βουλής, το εύρος του κοινοβουλευτικού ελέγχου, τις αρμο- διότητες ανεξάρτητων αξιωματούχων, την έννοια της λαϊκής κυριαρχίας, τον τρό- πο λειτουργίας του Υπουργικού Συμβουλίου αλλά και της Βουλής των Αντιπροσώ- πων, την εφαρμογή της αρχής διάκρισης των εξουσιών, τη θέση του διεθνούς δικαί- ου στην Κυπριακή έννομη τάξη κοκ. Σε πολλές περιπτώσεις η νομολογία μεταγενέ- στερα επιβεβαίωσε την προσέγγιση του Τορναρίτη, ενώ σπανιότερα υιοθέτησε δι- αφορετική προσέγγιση, η οποία μπορεί να κριθεί με σημείο αναφοράς τα επιχειρή- ματα που ανέπτυξε προγενέστερα ο Τορναρίτης. Ερχόμενοι σε επαφή με το παραπάνω έργο, μπορέσαμε να καταλήξουμε σε κά- ποια συμπεράσματα. Το έργο του Κρίτωνα Τορναρίτη είναι πρωτοφανές σε όγκο, πλάτος και βάθος ανάλυσης και συνοδεύεται από ενδελεχή τεκμηρίωση με μονα- δική χρήση του συγκριτικού δικαίου σε εποχές όπου η πρόσβαση στη νομική γνώ- ση ήταν εξαιρετικά περιορισμένη και δυσχερής. Η ενασχόληση του Τορναρίτη με το Κυπριακό δίκαιο ήταν συνεχής και επισταμένη, ενώ η χρήση της συγκριτικής μεθό- δου αποτελεί καθοδηγητική κατεύθυνση για τον ερευνητή ως προς τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να μελετηθεί και να κατανοηθεί το Κυπριακό δίκαιο. Σπάνια αντι- μετώπιζε ένα νομικό ζήτημα ως αμιγώς Κυπριακό, αλλά το ενέτασσε στη νομική επι- στήμη ως παγκόσμιο φαινόμενο, με σαφές αποτέλεσμα τον εμπλουτισμό του Κυ- πριακού δικαίου και την τοποθέτησή του με εξωστρέφεια στη νομική επιστήμη. Επι- πλέον, εντοπίστηκε σημαντικός αριθμός Σημειωμάτων στα οποία με δική του πρω- τοβουλία ανέλυσε σημαντικά νομικά ζητήματα, ενώ υπάρχει τεράστιος αριθμός δη- μοσιεύσεών του με αντικείμενο το σύνολο των πτυχών της νομικής επιστήμης. Κά- ποιες μελέτες του επελέγησαν για δημοσίευση με κριτήριο τη δυσχέρεια πρόσβα- σης σε αυτές, ενώ μελλοντικά πρέπει να επιχειρηθεί η συγκέντρωση του συνόλου των μελετών σε ειδικό τόμο. Ο Τορναρίτης επηρέασε όσο κανένας άλλος το νομικό μας σύστημα, τόσο στην πράξη όσο και στη θεωρητική πληρότητα, πάντα με μεθοδολογική ευκρίνεια και